Business case
Bepaalde afvalstromen uit de landbouw, de horeca en zelfs de industrie bestaan uit organisch materiaal en bevatten voedingsstoffen die paddenstoelen nodig hebben om te groeien. Met andere woorden: organisch afval kan opnieuw ingezet worden om paddenstoelen te cultiveren. Dit is zowel voordelig voor het milieu als voor de portemonnee.
Verschillende soorten substraten (kunstmatige bodems) kunnen ingezet worden voor de productie van paddenstoelen. Momenteel wordt vooral gebruikgemaakt van afval vanuit de landbouw, maar de mogelijkheden lijken eindeloos. Recent onderzoek wijst uit dat zelfs afval uit de industrie voor dit doeleinde ingezet kan worden.
Een goed voorbeeld van organisch afval waar paddenstoelen voedingsstoffen uit kunnen onttrekken, is het afval dat ontstaat bij de cultivering van gerst en tarwe. Dit agrarische afval is rijk aan eiwitten, heeft een laag gewicht en houdt vocht goed vast. Daarnaast is het erg goedkoop en ruim beschikbaar. Een ander voorbeeld is het afval dat ontstaat bij de verwerking van visproducten. Hetzelfde geldt voor het afval dat ontstaat bij de productie van olijfolie, dat in het verleden al succesvol ingezet is voor de productie van verschillende eetbare paddenstoelen.
Rotterzwam, een start-up uit Rotterdam, gebruikt sinds 2010 het koffiedik van horecagelegenheden uit de omgeving om oesterzwammen te produceren. Het bedrijf doet dit op een bijzondere locatie: in de kelders en kleedkamers van het leegstaande zwemparadijs Tropicana.
Het substraat, dat overblijft na de cultivering van paddenstoelen, kan opnieuw worden ingezet, bijvoorbeeld als kunstmest bij plantengroei.
Schaalbaarheid
De wereldbevolking groeit gestaag richting de 9 miljard mensen. Daarbij is de verwachting dat 70 procent van deze mensen per 2050 in steden woont. Daarnaast moet de voedselproductie met 50 procent omhoog. Met andere woorden: de vraag naar goedkope en duurzame vormen van voedselproductie ín de stad zal tegen die tijd beduidend hoger zijn dan nu.
Paddenstoelenteelt in stedelijke gebieden is hier een goed voorbeeld van en brengt een aantal voordelen met zich mee. Het organische afval waar de paddenstoelen hun voedingsstoffen uithalen is over het algemeen goedkoop en gemakkelijk verkrijgbaar. Daarnaast groeien paddenstoelen snel en is de vraag naar paddenstoelen vanuit restaurants groot. Verder kunnen paddenstoelen groeien in relatief kleine en donkere ruimtes. Leegstaande gebouwen in stedelijke gebieden kunnen op deze manier een nieuwe bestemming krijgen. Dit bewijst Rotterzwam, door het leegstaande zwemparadijs Tropicana als uitvalsbasis te gebruiken.
Onder het motto ‘Van afvalreductie naar voedselproductie’ laat Rotterzwam zien dat paddenstoelenteelt door middel van koffiedik een gezonde business case is. De start-up wint koffiedik goedkoop in en heeft een grote afzetmarkt voor de paddenstoelen die het bedrijf produceert. Daarnaast is de supply chain van Rotterzwam bijzonder klein; zowel de productie als de consumptie van de oesterzwammen vindt plaats in een radius van ongeveer 3,7 kilometer.
Rotterzwam heeft zijn activiteiten inmiddels uitgebreid en biedt naast oesterzwammen ook oesterzwamkroketten en -bitterballen aan. Daarnaast biedt de start-up paddenstoelencompost aan en zogeheten growkits, waarmee consumenten thuis paddenstoelen kunnen kweken.
In de toekomst hoopt Rotterzwam faciliteiten voor verticale landbouw in zijn gebouw te introduceren.
Milieuwinst
Door organisch afval in te zetten om paddenstoelen te kweken, wordt niet alleen op een goedkope manier voedsel gekweekt. Het organische afval kan op deze manier namelijk gerecycled worden en op een natuurlijke manier worden afgebroken. Twee vliegen in één klap dus.
Een goed voorbeeld is organisch afval vanuit de visindustrie. Dit afval is van oudsher moeilijk afbreekbaar en vormt daardoor een serieuze bedreiging voor het milieu. Aangezien de visconsumptie wereldwijd toeneemt, vanwege de hoge voedingswaarde van visproducten, neemt de hoeveelheid afval vanuit deze sector ook steeds meer toe, wat het probleem alleen maar dringender maakt. Visafval wordt momenteel naar de stortplaats gebracht, verbrand of zelfs teruggestort in de oceaan. Een milieuvriendelijkere oplossing en bestemming voor dit afval is dus meer dan welkom.
Aangezien het afval vanuit de visindustrie beschikt over hoge niveaus van stikstof en fosfor kan het ingezet worden als substraat voor bijvoorbeeld paddenstoelenteelt. Op deze manier worden onverantwoorde manieren van afvalverwerking teruggedrongen, krijgt het afval een nieuwe bestemming en wordt het op een natuurlijke manier afgebroken.
Zoals eerder gezegd zijn meerdere afvalstromen inzetbaar als substraat voor paddenstoelenteelt, van industrie- tot voedselafval. Daarnaast kan doorlopend onderzoek leiden tot de ontdekking van nieuwe afvalstromen die voor dit doeleinde ingezet kunnen worden. Hier ligt dan ook de echte milieuwinst; door dit afval grootschalig in te zetten voor voedselteelt, kan een circulaire economie ontstaan waarbij verschillende afvalstromen een nieuwe bestemming krijgen, met goedkoop en duurzaam voedsel als eindproduct.
Deze Business check-up is tot stand gekomen in samenwerking met Emmanouil Lavdas.
Hoofdafbeelding: public domain | Afbeelding in tekst: public domain
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
