Anders boeren: deze ondernemers doen het al, met succes

Over de landbouwtransitie is al veel geschreven. Het wil maar niet vlotten, is vaak de boodschap. Gelukkig zijn er ook succesverhalen. In de Anders boeren-serie spreken we mensen die het anders doen. Van telen op grote hoogte tot bouwmaterialen oogsten van het land.

2022 Goedentijd Markv Stokkom 34
De burgerbeweging Herenboeren telt zo'n 9.000 mensen en 22 boerderijen. | Credit: Mark van Stokkum / Herenboeren

Deel 1: De opkomst van verticale boerderijen

Gewassen worden van oudsher verbouwd op horizontale akkers in de buitenlucht. Door in de hoogte te telen, is veel minder land nodig. Dat is geen overbodige luxe in een tijd waarin de wereldbevolking nog altijd groeit. Tegelijkertijd worden delen van de aarde door klimaatverandering minder geschikt voor voedselproductie. Nu al hebben boeren te maken met extreme droogte, regenval of stormen die de oogst bedreigen. De verwachting is dat dit de komende jaren alleen maar zal toenemen. Dat vraagt om een alternatief voor de conventionele landbouw. Bij Infinite Acres zijn ze ervan overtuigd dat verticale teelt het antwoord is. Het Nederlandse-Amerikaanse bedrijf levert de technologie waarop verticale boerderijen over de hele wereld draaien.

Lees hier het hele verhaal.

Deel 2: Zeewier kweken tussen de windmolens

Vlak bij Scheveningen, zo’n 22 kilometer van de kust, staat De North Sea Farm #1. De commerciële zeewierboerderij ligt in windmolenpark Hollandse Kust Zuid, waar Vattenfall eigenaar van is. Het is ’s werelds eerste zeewierboerderij in een windmolenpark.

“Op een goede dag hadden we het nu kunnen zien”, zegt Eef Brouwers tegen zijn toehoorders die zich hebben verzameld in de haven van Scheveningen. Brouwers is algemeen directeur van North Sea Farmers, de brancheorganisatie voor de Europese zeewierindustrie en eigenaar van de boerderij op zee. Op de bewuste dinsdagochtend is het echter bewolkt en onmogelijk om een glimp van De North Sea Farm #1 op te vangen. “Maar het is er allemaal!”, belooft hij.

Meer weten over de zeewierteelt in de Noordzee? Lees verder.

Deel 3: Deze burgerbeweging zet in heel Nederland boerderijen op

De burgerbeweging Herenboeren telt zo'n 9.000 mensen en 22 boerderijen. En de aantallen lopen op. De burgerbeweging is gestart om het contact met de natuur te herstellen, zegt oprichter Geert van der Veer. “De afstand is zó groot gemaakt. Veel mensen hebben geen idee waar hun voedsel vandaan komt en hoe het groeit. Ondertussen vergrijst de beroepsgroep. Nederlandse boeren zijn gemiddeld tegen de 60 jaar. Van hen heeft een derde geen bedrijfsopvolger. Als oplossing voor het stikstofprobleem moeten boeren maar worden uitgekocht. Dat gaat niet werken. Het ontbreekt aan een duidelijke voedselstrategie.”

Die voedselstrategie gaat wat hem betreft veel verder dan alleen de manier van boeren. “Hoe we als consument met eten omgaan, speelt een grote rol. Wat ligt er op ons bord? Vinden we prijs de belangrijkste component als we in de supermarkt staan? Het gaat veel verder dan een landbouwtechniek. Omdat we bij Herenboeren die rechtstreekse verbinding met de eigenaren hebben, kunnen we andere stappen zetten richting duurzaamheid. Wat wij doen, kun je niet zomaar implementeren in de gangbare landbouw. Dat kan alleen als het systeem meegaat. Dat moeten we echt erkennen. We hebben een andere werkwijze nodig om de boeren in staat te stellen om te verduurzamen.”

Kom meer weten over dit initiatief.

Deel 4: De voordelen van een voedselbos

Veel akkers zijn voor en na het teeltproces een lege vlakte. Bij voedselbossen is dat anders: die groeien en worden elk jaar groter. Ze bekleden de functie van voedselproductie, natuur en bevorderen ondertussen de biodiversiteit.

In Geldermalsen staat zo’n agrarisch voedselbos. Die vervult naast ecologische ook sociale functies, ziet medeoprichter Gerdien Dijkstra. “Het is een plek waar mensen samenkomen om hun eigen voedsel te oogsten, een veldboeket te plukken of deel te nemen aan rondleidingen en cursussen. Naast gezellig is dat ook leerzaam. Mensen weten precies waar hun eten vandaan komt, hoe het groeit en wat er allemaal bij komt kijken. Daarbij kunnen etenswaren uit het voedselbos variaties aanbrengen in het menu. Er is veel meer eetbaar dan mensen denken.”

Lees het hele artikel.

Deel 5: Van melkveehouderij naar restaurant

De plek die nu Vaderland is, was eerder een melkveehouderij. Nu noemt eigenaresse Lianne van Genugten haar bedrijf een gastronomisch erf. Het bestaat uit een tuinderij die jaarrond groenten en kruiden levert. Die worden in het restaurant op het erf verwerkt tot culinaire hoogstandjes. De kavel biedt ook plek voor een boerderijwinkel.

“Op het erf verbouwen we diverse groenten en kruiden. Die vormen de basis van de gerechten die we serveren. We streven ernaar om jaarrond te eten van deze plek. Bij Vaderland laten we zien dat eten in het seizoen ontzettend lekker is. We omarmen wat er is en bewegen mee met het ritme van de natuur. Al laat de natuur zich niet plannen. Omdat het dit voorjaar te nat was om te zaaien, hebben we volgend jaar bijvoorbeeld minder wortelen. Dan werken we gewoon met andere dingen. Het stimuleert de creativiteit. We conserveren ook veel. We verwerken producten in de zomer zodat we het in de winter kunnen gebruiken”, vertelde Van Genugten eerder tegen Change Inc.

Hier staat het hele verhaal over Vaderland.

Deel 6: Geen voedsel, maar bouwmaterialen telen

Door beton, staal en baksteen te vervangen door natuurlijke materialen kan de bouwsector zijn CO2-uitstoot en klimaatimpact fors verminderen. Tegelijkertijd is het een kans voor boeren, zegt Rob de Groot. Vanuit Building Balance activeert hij de agrarische sector om vezelgewassen te telen voor de bouw. “Biobased bouwen komt langzaam maar zeker op gang. Er wordt al veel met stro en vlas geïsoleerd. Het merendeel van die grondstoffen komt echter uit het buitenland. Daar is veel transport en CO2-uitstoot mee gemoeid, dus niet heel duurzaam. Wij willen de teelt hierheen halen zodat Nederlandse boeren perspectief en een nieuw businessmodel krijgen.”

Arjen van Buuren is zo’n akkerbouwer die biobased bouwmaterialen heeft opgenomen in het teeltplan. “Dit jaar zijn we begonnen met hennepteelt. Dat doen we op Landgoed Zenderense Es in Overijsel. De opbrengsten gaan naar HempFlax, dat hennep verwerkt in isolatiemateriaal, muren, dakconstructies en vloeren.”

Het hele interview is hier te lezen.

Nog meer verhalen:

Change Inc.

schrijf je in voor de nieuwsbrief

Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!

Schrijf je nu in

Nieuws & Verhalen

Changemakers

Bedrijven

Events


Producten & Diensten


Lidmaatschap

Inloggen

Nieuwsbrief & Memberships


Over Change Inc.

Over ons

Waarom Change Inc.

Team

Partnerships & Adverteren

Werken bij Change Inc.

Pers & media

Onze partners

Contact

Start

Artikelen

Changemakers

Bedrijven

Menu