Na een voorspoedige treinrit met de Eurostar van Amsterdam (met een overstap op Brussel) naar Londen, arriveer ik op het Saint Pancras Station waar ik word opgehaald door een chauffeur die rijdt voor Uber. En jawel, de chauffeur rijdt in een elektrische auto. Het is een van de 10.000 elektrische rijders die voor Uber in Londen rondrijden. In de Britse hoofdstad wordt één op de vijf gereden Uberkilometers gemaakt met een elektrische auto. Daarmee is de stad een van Ubers paradepaardjes als het gaat om duurzame mobiliteit.
Veel steden moeten volgens Uber volgen. De taxidienst sprak tijdens zijn eerste duurzaamheidsevenement in Londen de ambitie uit om tegen 2030 alle chauffeurs in Europa in uitstootvrije auto’s te laten rijden. In 2040 geldt dat voor de chauffeurs wereldwijd. En in Londen is de doelstelling nóg ambitieuzer: daar moet iedere chauffeur in 2025 uitstootvrij rijden. Hoe zet Uber die doelstelling om in realiteit?
Forse doelstellingen: in 2030 heel Europa elektrisch
Hoewel Uber als alternatief dient voor eigen vervoer, blijkt dat in de praktijk niet altijd zo te zijn. Wanneer een fietstocht of ov-trip wordt vervangen door een Uberrit, zorgt dat voor CO2- uitstoot. Uit eerder onderzoek door Union of Concerned Scientists (een non-profit organisatie uit de Verenigde Staten), bleek dat diensten zoals Uber voor 69 procent méér milieuvervuiling zorgen dan de ritten die ze doorgaans vervangen. Maar dat kan veranderen: als de bedrijven erin slagen om de chauffeurs die via hun apps rijden, aan te moedigen om elektrisch te gaan rijden en klanten vaker manen om ritten te delen, dan levert het juist milieuvoordelen op.
En dat is precies wat Uber wil doen. De doelstellingen zijn fors. Tijdens het duurzaamheidsevenement presenteerde Uber de maatregelen die het bedrijf neemt om chauffeurs te laten overstappen op elektrisch. En dat brengt uitdagingen met zich mee, want Uber is geen eigenaar van de auto’s; dat zijn de chauffeurs zelf. Zij vragen zich af hoe Uber het financiële deel van de nieuwe strategie voor zich ziet. De aanschafwaarde van een elektrische auto is namelijk niet mals. Bovendien moet je als chauffeur in een elektrische auto rekening houden met een beperkte actieradius en laadtijden, waarin de chauffeur letterlijk stilstaat en geen geld verdient.
“Die vragen horen we zeker”, beaamt Christopher Hook, wereldwijd verantwoordelijk voor de duurzaamheidsstrategie van Uber. “76 procent van de chauffeurs vindt een elektrische auto te duur, 59 procent zegt niet te weten waar ze het beste kunnen opladen, en 10 procent heeft geen ervaring met elektrische voertuigen (EV's). Maar het positieve is dat deze zorgen minder worden. Dat zien we ook terug in het toenemende aantal EV-rijders voor Uber.”
Voor Uber rijden nu drie keer zoveel EV-rijders als een jaar eerder. “Dat is het bewijs dat het werkt. Dat kost natuurlijk tijd, maar het is aan ons om die transitie naar uitstootvrij vervoer in beweging te zetten”, zegt Hook.
Hobbels op de weg
De twee grootste obstakels voor de chauffeurs, de kosten en de oplaadmogelijkheden, probeert Uber te tackelen. “Zo zijn we samenwerkingen aangegaan met automerken zoals Kia, Hyundai, Renault, Nissan en Tesla, waardoor we goedkoper in groten getale elektrische auto’s kunnen inkopen. Die kunnen we voor een lagere aanschafwaarde aan onze chauffeurs aanbieden. Ook werken we samen met bedrijven die EV’s verhuren of leasen aan Uberchauffeurs, zoals Hertz.” De hele transitie in Londen wordt deels mogelijk gemaakt door het fonds ‘Clean Air’, waarin 145 miljoen pond (150 miljoen euro) zit. Een bedrag dat Uber heeft opgespaard tussen 2019 en 2022 met heffingen op reizen.
Door met autofabrikanten samen te werken wil Uber de kosten van een elektrische auto terugbrengen tot minstens hetzelfde als de kosten van elke andere auto. “Idealiter goedkoper dan dat”, zegt Hook. “Want dan wordt het als chauffeur makkelijker om die beslissing te nemen.”
Dan is er nog de uitdaging van de oplaadtijd. De tijd die een chauffeur gebruikt om een oplaadpunt te zoeken en te laden, is bij een snellader zo’n 30 minuten. In die tijd kan de chauffeur geen ritten maken en geld verdienen. “Het gaat erom dat het totale kostenplaatje van elektrisch rijden versus benzineauto’s wordt gemaakt. Als je die twee tegenover elkaar zet, zie je dat elektrisch onder aan de streep toch voordeliger is.”
Kritiek rondom Uber
Uber is de afgelopen jaren regelmatig negatief in beeld geweest. De kritiek rondom de deeltaxidienst is gericht op hoe die de chauffeurs behandelt. Uber ziet de chauffeurs als zelfstandige contractanten in plaats van werknemers, wat leidt tot zorgen over arbeidsomstandigheden en rechten van chauffeurs. Daarnaast kan er een aardig boek worden opengeslagen over het niet naleven van lokale regelgeving, waarnaar The Guardian een wereldwijd onderzoek leidde. Uber zegt dat dit ‘verleden tijd’ is en het bedrijf dit hoofdstuk achter zich wil laten. Daarnaast beweert het dat veel chauffeurs Uber juist gebruiken om de flexibiliteit.
Stap-voor-stap handleiding voor chauffeurs
Uber kan een ambitieuze doelstelling uitspreken; het zijn de chauffeurs die de verandering moeten maken. “We moeten chauffeurs die rijden voor Uber helpen om die transitie te maken”, zegt Sachin Kansal, Vice President of Product Management, verantwoordelijk voor de chauffeursdiensten. Met miljoenen chauffeurs die gebruikmaken van het platform, heeft Uber nog een lange weg te gaan.
“Ik ben zelf chauffeur voor Uber geweest. Na een lange tijd in een benzineauto te hebben gereden, ben ik overgestapt op een elektrische auto. Ik maakte me druk om waar en wanneer ik moest opladen. Dit zijn uitdagingen die we met Uber willen oplossen”, vertelde Kansal tijdens het evenement.
Zo heeft Uber een EV Hub in de chauffeursapp geïntroduceerd. “De app laat alles zien met betrekking tot elektrisch rijden: de kosten, oplaadpunten en -tijden en onderhoud.” Ook de ervaringen van elektrische rijders worden gedeeld, en zogenoemde EV Ambassadeurs gaan het land door om chauffeurs van informatie te voorzien. In de app kun je als chauffeur de prijzen en de totale eigendomskosten, van elektrische auto’s vergelijken met benzineauto’s. “Zo komt de Tesla Model 3 goedkoper uit dan de Toyota Camry. Dat komt vooral door de lage onderhoudskosten en brandstofkosten.”
Daarnaast kan iedere elektrische rijder de data van de batterij delen met het platform. Daarmee kan Uber de chauffeur helpen met het plannen van laden. Zoals waar je het beste en het goedkoopste kunt laden, en tegelijkertijd zo min mogelijk ritten misloopt. ‘Smart Charging’, noemt Uber het. Afhankelijk van de tijd die je plant om te werken als chauffeur, maakt Uber een laadplanning voor dag.
Dat vraagt veel van Ubers softwareontwikkelaars, maar ook van de samenwerking met andere partijen. “Data delen wordt enorm belangrijk. We hebben niet alleen data van de batterij nodig, maar ook van aanbieders van oplaadpunten. Op die manier kunnen we de beste inschattingen maken voor de chauffeurs voor waar en wanneer ze kunnen laden, én ze beste ritten aanbieden.” Een chauffeur in een auto waarvan de batterij nog maar 20 procent bereik heeft, zal geen ritopties te zien krijgen die hij qua kilometers niet kan afleggen.
Waarom je wél een EV wil aanschaffen als chauffeur
Hook ziet dat chauffeurs overstappen op elektrisch rijden om drie redenen. “Het varieert natuurlijk per land, maar daar waar de brandstofprijzen hoog zijn, is men eerder geïnteresseerd om een elektrische auto aan te schaffen.” Daarnaast ziet Hook dat de lagere milieu-impact een grote rol speelt en dat gebruikers het rijden in elektrische auto’s een fijne rijervaring vinden. “Omdat chauffeurs een groot deel van de dag in de auto spenderen, is het belangrijk dat een auto comfortabel is, ook qua geluid.”
Hoewel Ubers strategie vooral over elektrisch rijden gaat, sluit Hook niet uit dat waterstofauto’s ook een rol gaan spelen om de doelstellingen te behalen. “We sluiten niks uit, zolang een voertuig maar logisch is voor een chauffeur. Het aanbod van waterstofauto’s is nog relatief klein, maar we hebben een pilot lopen in Duitsland met een aantal Toyota Mirai’s.” Voor rijders in Duitsland zou een waterstofauto misschien wel een betere uitkomst zijn dan een elektrische auto. Het land loopt voorop als het gaat om waterstofvulpunten. Bovendien heb je als chauffeur geen lange laadtijden meer.
Wat Amsterdam kan leren van Londen (en andersom)
Enerzijds is het de taak aan Uber om de chauffeurs te helpen de overstap naar elektrisch te maken. “Maar we kunnen dat niet alleen”, zegt Hook. “We moeten onze verantwoordelijkheid nemen, maar het is vooral een teamactiviteit. We hebben ook de industrie en overheid nodig.”
In Londen lukt dat volgens Hook aardig. Na een tumultueuze periode met de overheidsinstantie TfL (Transport for Londen), zegt Uber daarmee nu een goede relatie te hebben opgebouwd. “TfL heeft goede prioriteiten gesteld met regelgevende instanties. Als je bijvoorbeeld in het centrum van Londen rijdt, dan betaal je een vergoeding in de zogenoemde Congestion Zone. Elektrische rijders betalen deze vergoeding niet.”
Maar Londen kan ook zeker van Amsterdam leren. “Amsterdam heeft een veel beter oplaadnetwerk dan Londen. Ik heb vaak gesprekken met mensen die zeggen dat we naar het Nederlandse laadnetwerk moeten kijken. Jullie lopen ver voorop als het gaat om hoe je je auto in de buurt van je huis kunt opladen.”
Zou Uber op termijn benzinerijders kunnen weren van het platform om de doelstellingen te behalen? “Hypothetisch zou je dat kunnen doen, maar dat zit niet in onze strategie. We gaan heel hard proberen om dat punt niet te bereiken, omdat we het gevoel hebben dat we genoeg kunnen doen door de positieve prikkels te geven.”
Wagenpark vergroenen: hoe doe je dat?
De transitie die Uber maakt om al zijn diensten emissievrij aan te bieden, wordt ook door andere bedrijven gemaakt. Zo moeten bedrijven binnenkort rapporteren over de hoeveelheid CO2-uitstoot die hun medewerkers veroorzaken met woon-werkverkeer. Zo’n transitie gaat niet altijd voor de wind. Hoe krijg je bijvoorbeeld je werknemers aan boord? “Ik denk dat de gebruiker altijd centraal moet staan. Dat verschilt natuurlijk per bedrijf. Voor ons is dat de chauffeur. Bekijk de verandering vanuit hun ogen, ervaar alle praktische uitdagingen die ze moeten overwinnen om de beslissing te nemen”, zegt Hook.
Tot slot benadrukt Hook het belang van samenwerken. “We hebben allemaal infrastructuur nodig die nog gebouwd moet worden. Laten we dan samen kijken hoe we dat voor elkaar kunnen krijgen.” Over Uber wil hij nog één ding kwijt. “Wanneer ik het met chauffeurs heb over de milieu-impact van elektrisch rijden, dan merk ik dat dat element een steeds belangrijkere motivatie is om over te stappen. Maar niet als het ten koste gaat van een fatsoenlijk inkomen. Dat is de crux.”
Meer lezen?
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
