'Smart grid is het gouden onderdeel in de stad van de toekomst'

Dat zegt Eric Woittiez, senior innovation manager Essent. Woittiez deelt zijn visie op basis van smart grid-proeftuin Energiekoplopers in Heerhugowaard, waarin sinds half augustus 2015 tweehonderd huishoudens deelnemen.Het project is een samenwerking tussen Alliander, Essent, IBM, ICT, NRG031 en gemeente Heerhugowaard.

Stad van de Zon

De slimme energieproeftuin in Heerhugowaard vindt plaats in de wijk met de toepasselijke naam Stad van de Zon. Met de hoogste dichtheid zonnepanelen van het land is energieneutraal wonen hier geen onbekend fenomeen, weet Woittiez.

“De wijk is een voorloper op dit gebied. Doordat bijna alle woningen al zijn voorzien van zonnepanelen en er een stevig robuust netwerk ligt, is de wijk uit technisch oogpunt zeer geschikt.”

"Ook voor grote afnemers met veel piekvermogen, zoals bedrijven en instellingen, kan het smart grid in de toekomst interessant worden"

In de proeftuin wordt gebruikgemaakt van warmtepompen, elektrische boilers, zonschakelaars voor de zonnepanelen en brandstofcellen. Het slimme energiesysteem zet de slimme apparaten automatisch aan en uit.

Ook zorgt het systeem ervoor dat alle betrokken partijen op een efficiënte manier kunnen samenwerken en informatie met elkaar kunnen uitwisselen. Woittiez: “Zo worden vraag en aanbod van energie optimaal geregeld.  En blijft energie ook in de toekomst duurzaam, betrouwbaar en betaalbaar.”

Hoe groot is de rol van het smart grid in stad van de toekomst?

“Smart grid is het gouden onderdeel in de energievoorziening van de wereld in pakweg 2020 tot 2030. Je moet dan aan een compleet ander energiemodel denken. Hele steden wekken dan duurzame energie op met zonnepanelen. En niet slechts één wijk zoals nu in de testfase nog het geval is. Opslag van energie vindt lokaal plaats via goedkope batterijen in huis en van elektrische auto’s.

Alle informatiestromen in de stad zijn straks aan elkaar gekoppeld. Als je gebruik wilt maken van flexibiliteit in elektrisch verbruik dan moet je weten wanneer en waar een auto aan het laden is. Met behulp van smart city data van verkeersstromen is dat te achterhalen.

Om de fors toegenomen energie-uitwisselingen tussen het net en gebruikers/opwekkers te reguleren, kan het inzetten van smart grid voordeliger zijn dan het leggen van dikkere kabels.

Van veel slimmigheden gaat de consument dus niets merken, want de smart grids regelen dat als cement tussen de diverse stenen van energievoorzieningen. Tel alle smart oplossingen bij elkaar op en je hebt volledig slimme steden en landen."

 "De financiële vergoeding voor het bieden van flexibiliteit kan per huishouden oplopen tot zo’n € 100 per jaar”

Wat zijn de belangrijkste learnings van de pilot?

“In algemene zin hebben we bij huishoudens te maken met twee energiepieken. Een negatieve zonnepiek overdag, wanneer veel zonne-energie wordt gegenereerd. En een positieve piek ’s avonds als veel mensen thuis van hun werken komen en gaan koken et cetera.

Dankzij het automatisch aan- en uitschakelen van de apparaten kunnen we beter regelen wat het netto elektriciteitsverbruik in de wijk zal zijn. Deze regeling is belangrijk om vraag en aanbod goed op elkaar aan te laten sluiten, dus dat is positief.

FOTO: Eric Woittiez: "Tel alle smart oplossingen bij elkaar op en je hebt volledig slimme steden en landen.”

De brandstofcel wordt het meest ingezet om flexibiliteit te leveren. Met name overdag, wanneer de zon hoog staat, wordt de elektrische boiler aangezet. Wanneer de zon minder hoog staat en als het donker is, wordt de warmtepomp vaak uitgezet.

Bovendien is vertrouwen van de consument essentieel. En dat de aggregator, het bedrijf tussen de netbeheerder en de consument, de apparaten zo goed mogelijk bestuurt.

Daarom bieden we volledige transparantie en krijgen huishoudens een financiële vergoeding voor het bieden van flexibiliteit. Dit kan oplopen tot zo’n € 100 per jaar.”

Wat is de volgende stap?

“We gaan hoogstwaarschijnlijk na de zomer met een vervolg aan de slag. Hierin willen we uitbreiden met andere energieleveranciers, zodat er lokaal een marktspel ontstaat. Consumenten kunnen op deze manier profiteren van de scherpe prijzen en aan het eind van de streep geld verdienen vanwege de flexibiliteitsvergoeding.

"We willen de test uitbreiden met andere energieleveranciers, zodat er lokaal een marktspel ontstaat"

Ook voor grote afnemers met veel piekvermogen, zoals bedrijven en instellingen, kan het smart grid in de toekomst interessant worden. Omdat het effect op de energiepiek veel groter is als zij elektriciteit verbruiken.

In Nederland hebben we het qua opwekvermogen en capaciteit van het energienet goed voor elkaar. Maar als er in de toekomst meer druk op komt, liggen er bij bedrijven en instellingen zeker nog kansen om veel flexibiliteit te winnen.”

Foto's: Essent (Cropped by DuurzaamBedrijfsleven)