Pas als Frans Timmermans over elektrische auto's praat, worden de Europarlementariërs wakker

Dat Straatsburg de ‘place to be’ is als je écht wil weten wat er in de EU gebeurt, weet elke Europarlementarier (en menig journalist). In Brussel wordt er vooral gepraat, in Straatsburg moeten de parlementariers stemmen over de wetgeving.

Natuurlijk - daarna moet hij nog door de doorgaans conservatieve mangel van individuele lidstaten. Maar toch. Als het megalomane, maar nodige Fit for 55-plan op de stemplank ligt, zou je denken dat meer mensen interesse hebben in de bespreking. Toch is de gigantische plenaire zaal voor meer dan driekwart leeg. Alleen de sprekers zijn aanwezig: rapporteurs en mensen die graag hun zegje doen over de wetgeving.

Reactionaire sprekers

Het patroon is bij elk onderwerp hetzelfde: de rapporteur vertelt gepassioneerd over de noodzaak van de wetgeving. Vervolgens komt er een reactionaire spreker van de rechterflank van het parlement iets zeggen over de kosten, belastingen of te hoge prijzen.

Echt spannend wordt het niet. Maar gezien de bijna lege zaal is de passie van sommige parlementariërs lovenswaardig. Bas Eickhout spreekt als een volleerd orator over de noodzaak van Fit For 55 en concrete duurzame wetgeving. Hetzelfde geldt voor Mohammed Chahim over ‘zijn’ CO2-heffing aan de Europese grens. En dan is er Ester de Lange, rapporteur voor het sociale klimaatfonds dat de lasten van duurzaamheid even eerlijk moet verdelen als de lusten.

Het valt op: veel Nederlanders op het dossier duurzaamheid. Hoe dat kan, blijft onduidelijk; misschien dat de gemiddelde Nederlander, met de angst voor het wassende water, bewuster bezig is met het klimaat.

Strenge vader Timmermans

Oppernederlander op dit dossier is Frans Timmermans. Als hoofd van Fit For 55 zit hij als een strenge doch rechtvaardige vader vlakbij het spreekgestoelte. Soms knikt hij goedkeurend. Maar als, aan het einde van een lange debatdag, het zijn tijd is (voor de derde keer die dag) om het parlement toe te spreken, ontvlamt er iets in hem.

Het gaat over auto’s, die allemaal elektrisch moeten worden om de klimaatdoelen te halen. Nergens is er zoveel tegenspraak als over deze maatregel. Vooral van vazallen van het autokapitaal in Duitsland en Frankrijk. Daar zien Renault, Citroen, BMW en Volkswagen hun winsten wegvloeien naar de Amerikanen van Tesla en de Aziaten van Hyundai of Nissan.

Petrol head

Timmermans moet er niets van hebben. “Ik ben een petrol head”, begint hij. “Ik hou van auto’s. Weet nog precies in welke auto’s mijn vader reed. Ik hou van mijn motorfiets.” Maar hij weet, in tegenstelling tot zijn stugge collega’s, ook dat hij moet veranderen. “Ik moet een battery head worden”, verwijzend naar de batterijen in elektrische auto’s. En die techniek is minstens zo spannend als de verbrandingsmotor. Rijden in een batterijauto is minstens zo leuk als in een dikke BMW met dieselmotor.

Voor vice-president Timmermans is het duidelijk: qua elektrisch rijden is het alles of niets. Verschillende collega’s pleitten voor een ’90-procent-regel’ waarbij nog 10 procent van de geproduceerde auto’s na 2035 een verbrandingsmotor mag hebben. “Wat doe je die producenten dan aan. Ze zullen minder van die motoren moeten bouwen voor meer geld, met duurdere onderdelen. Het is waanzin. En zelfs áls die verbrandingsmotoren er zijn; ik kan je verzekeren dat de alternatieve (niet-fossiel, red.) brandstoffen vier, vijf, zes keer duurder zullen zijn dan elektriciteit.”

Werkgelegenheid in auto's

Werkgelegenheid zal er ook genoeg zijn. Natuurlijk moeten er mensen omgeschoold worden, en daar moet de EU voor zorgen. Maar arbeidstekorten zijn een groter probleem dan werkloosheid in de auto-industrie. “We zijn de beste autobouwers in de wereld. Als wij de verandering omarmen, kunnen wij in de toekomst dicteren hoe de toekomst eruit ziet.”

Niemand klapt. Timmermans gaat weer zitten. Ursula von der Leyen stapt naar het spreekgestoelte om over iets heel anders te beginnen: het corona-herstelfonds van Polen, dat continu EU-regels overtreedt. Dat is ook het Polen waar ze de meeste elektrische bussen ter wereld bouwen, trouwens.