"Zeescheepvaart moet schoon, punt"

Rotterdam is met bijna 30.000 zeeschepen per jaar verreweg de grootste haven van Europa en kent logischerwijs daarmee ook de hoogste aan scheepvaart gerelateerde CO2-uitstoot. Het scheepvaartverkeer van en naar Rotterdam en de afhandeling van schepen in de haven leiden tot een jaarlijkse CO2-uitstoot van 13,7 miljoen ton.

Coalition of the willing

Om deze uitstoot compleet te reduceren is een complexe klus waar veel verschillende partijen aan mee moeten werken. Daarom heeft het Havenbedrijf een nieuwe manier van samenwerken geïntroduceerd: ‘the coalition of the willing’ een samenwerkingsverband van partijen die dezelfde droom delen.

“We hebben dit als Havenbedrijf een aantal keren eerder gedaan en dat heeft goed gewerkt”, zegt Nico van Dooren, director new business development van Havenbedrijf Rotterdam. “Je formeert een coalitie rondom een droom. Vervolgens kijk je samen hoe je ieders competentie en expertise optimaal kan benutten om die droom te realiseren.”

Klimaatneutrale binnenvaart

Zo droomde het Havenbedrijf van een klimaatneutrale binnenvaart, een droom die het bedrijf bleek te delen met Heineken. De bedrijven vonden elkaar en zochten andere partijen erbij om de droom te realiseren. “We wilden in één keer naar klimaatneutraal, zonder eindeloze ontwikkelpaden met steeds een beetje minder uitstoot”, zegt Van Dooren. “En dat is gelukt.”

Sinds vorig jaar vaart er een binnenvaartschip op batterijen geladen met duurzame stroom, dat het bier van de Heineken brouwerij naar de Rotterdamse haven brengt. Nou is met één klimaatneutraal binnenvaartschip nog niet de hele droom gerealiseerd, geeft Van Dooren toe. “Maar we weten nu wel wat er allemaal voor nodig is.”

Klimaatneutrale zeeschepen

Dezelfde droom heeft het Havenbedrijf nu voor zeevaart. In 2030 moeten schepen van en naar Rotterdam klimaatneutraal varen. Dat is niet zozeer een kwestie van technische maar van sociale innovatie. “De techniek om de zeevaart schoon te krijgen is er, dus in 2030 kunnen de eerste schepen klimaatneutraal varen. Maar daarmee ben je er nog niet.” Want er komt een hoop bij kijken om die techniek daadwerkelijk te implementeren.

En dat geldt niet alleen voor het verduurzamen van de scheepvaart, benadrukt Van Dooren. “De opgaves waar we voor staan zijn te groot om alleen te kunnen doen. Je moet dus naar andere manieren van samenwerken en ontwikkelen anders bereik je dit soort transities niet.”

Niet vrijblijvend

De eerste aanzet voor een coalitie rondom klimaatneutrale zeescheepvaart is al gevormd met onder andere de haven van Singapore, CMA CGM, Maersk, BP en Shell. Tijdens Recharge Earth kunnen meerdere partijen zich achter deze droom scharen. Welke partijen dat zijn ligt nog voor een belangrijk deel open. Want klimaatneutrale zeescheepvaart kan op talloze manieren bereikt worden. Zo zullen meerdere alternatieve brandstoffen een rol verkrijgen waaronder waterstof, ammoniak, methanol en biobrandstoffen. Ook kan met digitale oplossingen veel emissiereductie bereikt worden. “Als het maar mensen zijn die vanuit hun eigen expertise echt aan het realiseren van deze droom kunnen bijdragen. Want deelnemen aan de coalitie is niet vrijblijvend.”

In 2023 vaart het eerste schip van Maersk op e-methanol. Lees hier meer

Vertrouwen

Belangrijk is volgens Van Dooren dat de mensen en bedrijven in de coalitie elkaar vertrouwen. “Dat ze durven uitspreken dat we het samen gaan doen. Dat je niet voor je eigen deelbelang meedoet, maar voor die gedeelde droom. Dat is de grootste uitdaging.”

Begin 2023 moet de coalitie rondom schone zeescheepvaart definitief zijn. Dan is er nog zeven jaar tot 2030. Voor het Havenbedrijf de schone taak om te zorgen dat de droom van klimaatneutrale zeescheepvaart in die tussentijd niet vervaagt maar leidt tot concrete resultaten. Maar daarover bestaat geen twijfel bij Van Dooren. “Het moet gewoon schoon, punt. Het is een droom, maar het moet wel.”