Het Centraal Bureau voor de Statistiek berekende dat de binnenvaart 2.105 miljoen kilogram CO2 uitstoot. Dit is 5 procent van de totale uitstoot van de Nederlandse transportsector. In de Green Deal Zeevaart, binnenvaart en havens is bepaald dat in 2030 de CO2-uitstoot 40 tot 50 procent minder moet zijn dan in 2015. Ook moeten er tegen die tijd 150 (op een vloot van 5.500) emissievrije binnenvaartschepen in de vaart zijn.
Europese subsidie
De subsidie van de Europese Commissie werd uitgekeerd aan het RH2INE programma. Hoofdaanvrager provincie Zuid-Holland werkt hierin samen met een twintigtal overheden en bedrijven. Het plan is om in 2024 minimaal 10 waterstofschepen te laten varen tussen Rotterdam en Keulen. Langs de route komen drie waterstofvulstations. In 2050 moet het waterstoftraject uitgebreid worden zodat goederenvervoer tot aan Genua mogelijk is.
Lees ook: Amsterdamse haven komt met nieuwe uitvinding die rondvaren overbodig maakt
Nederland loopt samen met Noorwegen voorop met de ontwikkeling van binnenvaartschepen op waterstof. Onderzoek van het Expertise en Innovatie Centrum Binnenvaart (EICB) laat zien dat er verschillende soorten technieken worden verkend, zoals waterstof in vloeibare, poeder-, of gasvorm. Nader onderzoek moet uitwijzen welke energiedrager het meest geschikt is. De verwachting is dat de eerste demonstratieschepen met een waterstofaandrijving in 2021 worden gepresenteerd.
Batterijschepen
Inmiddels lopen er ook pilots met elektrische binnenvaartschepen. Eerder deze maand ging de Nijmegen Max te water. Dit 110 meter lange containerschip vaart volledig elektrisch tussen Nijmegen en Rotterdam en heeft een laadvermogen van 200 containers. De twee batterijen, die samen 20.000 kilo wegen, worden opgeladen met zonne- en windenergie. Daardoor is het schip volledig emissievrij.
Lees ook: Binnenvaart wordt duurzamer met netwerk van oplaadpunten
Binnenvaartschepen met zonnepanelen
Het Rotterdamse bedrijf Wattlab – ook bekend van de World Solar Challenge - is deze zomer druk bezig met het ontwikkelen van zonnepanelen voor binnenvaartschepen. Met name het minimaliseren van de dikte - en daarmee het gewicht van de panelen - is cruciaal. Doordat Wattlab de panelen niet van glas maakt, maar van aluminium en polymeerlagen, zijn ze slechts enkele millimeters dik.
In augustus gaat het eerste schip met zonnepanelen op enkele luiken te water; genoeg voor de huishoudelijke apparaten aan boord. Uiteindelijk wil Wattlab alle luiken met panelen uitrusten. Dit levert in theorie 12 procent van de aandrijving op, wat op jaarbasis 40.000 liter brandstof scheelt.
Zelf investeren
Het vergroenen van de scheepvaart blijft een kostbare aangelegenheid, met name voor de transitie naar waterstof. De onderzoekers van het EICB verwachten dat er pas vanaf 2030 meer kennis is over de kosteneffectiviteit van waterstofschepen. Eén van de problemen waar de binnenvaart tegenaan loopt is dat individuele schippers zelf beslissen over investeringen in hun schip. De hoge kosten en onzekerheden over beschikbare infrastructuur en internationale regelgeving maken een grootschalige transitie lastig. Daarom pleit het EICB voor een collectieve en internationale aanpak.
Lees ook: Dit prototype brengt scheepvaart op waterstof een stap dichterbij
Green deal
Vanuit de Green Deal Zeevaart, binnenvaart en havens is er tot 2022 15 miljoen euro beschikbaar voor scheepseigenaren die hun schip schoner willen maken. Daarnaast is er nog eens 79 miljoen euro vrijgemaakt om de stikstofuitstoot van de scheepvaart te verminderen. Volgens de Rijksoverheid is dit niet genoeg om de hele vloot te vergroenen. Daarom kijken onder meer Nederland en Zwitserland naar de mogelijkheid voor een Europees fonds voor de binnenvaart.
Beeld: Adobe Stock
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
