Vorig jaar bleek uit een onderzoek van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) dat de groei van het aantal elektrische auto’s doorzet. Dat waterstofauto is minder populair. Dat blijkt wel uit het aantal waterstofmodellen die in Nederland verkrijgbaar zijn. Er zijn op dit moment namelijk slechts twee modellen te koop: de Hyundai Nexo en de Toyota Mirai. Waar de infrastructuur van batterijauto’s goed ontwikkeld is, zie je dat waterstof op sommige vlakken nog achterloopt.
Voor wie nog niet het fijne over waterstofauto’s weet: een waterstofauto heeft net zoals een stekkerauto een elektromotor. Het grote verschil is dat de auto de energie om te rijden niet uit een accu haalt, maar aangedreven wordt door waterstof. De waterstof wordt bewaard in een tank en kan met zuurstof omgezet worden in water, waarbij energie opgewekt kan worden. Het enige restproduct is waterdamp en warmte.
Waarom waterstof een goed idee is
De zogenaamde 'tank-to-wheel' uitstoot van een waterstofauto is helemaal emissievrij. Een waterstofauto produceert alleen maar water en hete lucht en de CO2-uitstoot per kilometer is dus nul gram. Als je dat combineert met de mogelijkheid om snel te kunnen tanken is waterstof volgens Hyundai een goede duurzame oplossing voor zwaardere voertuigen, zoals bijvoorbeeld bussen en vrachtwagens, maar ook voor luxere zware auto's. Hyundai ziet daarom “een grote toekomst weggelegd voor waterstof-elektrische aandrijflijnen in zwaar transport, zoals trucks en schepen”. Vooral voertuigen die een lange afstand moeten afleggen zijn geschikt om op waterstof te rijden. In vergelijking met elektrische voertuigen hebben waterstofvoertuigen een grotere actieradius.
Lees ook: Waterstof niet geschikt voor verwarmen huizen, zegt studie. Maar klopt dat wel?
60.000 bomen
Waar auto’s, die rijden op fossiele brandstoffen de lucht vervuilen, stoten waterstofauto’s alleen waterdamp en lucht uit. Maar dat is niet het enige: waterstofauto’s zuiveren zelfs de lucht die door de auto heen gaat. Om een waterstofauto optimaal te laten werken, moet de lucht die gebruikt wordt voor het opwekken van energie zo zuiver mogelijk zijn. Daarom hebben waterstofauto’s een speciaal filter, dat er voor zorgt dat lucht schoner uit de auto komt dan het er in gaat. Volgens Hyundai filtert een rijdende Hyundai Nexo in een uur even veel lucht schoon als 42 mensen in een uur ademen. Zo zou het effect van 10.000 Hyundai Nexo’s die tegelijkertijd onderweg zijn overeenkomen met een CO2-reductie met het planten van maar liefst 60.000 bomen. Een kanttekening hierbij is echter dat de fijnstof die wordt gefilterd ook wordt aangemaakt door de auto. Door slijtage van de banden en de remmen ontstaat namelijk fijnstof. Het is dus geheel afhankelijk van je rijstijl en de staat van de auto of de auto helpt tegen fijnstof of juist hieraan bijdraagt.
Snel tanken
Een groot voordeel van waterstofauto's is de mogelijkheid om snel te tanken. Waar je bij een elektrische auto met een batterij moet wachten totdat deze vol is kun je een waterstofauto binnen een paar minuten voltanken, net zoals bij een benzine- of dieselauto. "Als ik een afspraak heb, wil ik niet een half uur aan de lader staan omdat mijn batterij toevallig leeg is." zei hoogleraar duurzame energie Ad van Wijk eerder tegen Change Inc. over zijn waterstofauto. "Dan wil ik gewoon in 3 à 4 minuten kunnen tanken en 500 tot 600 kilometer kunnen rijden, ook in de winter."
Lees ook: Productie groene waterstof stuk goedkoper dankzij nanotechnologie
Zonder tankstations geen auto
Van Wijk staat positief tegenover waterstofauto's, maar ziet ook dat de Nederlandse infrastructuur van waterstoftankstations een van de grootste uitdagingen is. Nederland telde begin van dit jaar slechts twaalf waterstoftankstations. Op dit moment is er een aantal nieuwe waterstoftankstations in aanbouw. "Over het algemeen koop je geen auto als je niet kunt tanken, dat is heel simpel," zegt Van Wijk. "Naast de kleine hoeveelheid waterstoftankstations hebben de tankstations een relatief kleine capaciteit. Hierdoor kan het gebeuren dat je even moet wachten als iemand voor je heeft getankt."
Niet goedkoop
Ook auto-importeur en duurzaam ondernemer Gideon Goudsmit ziet verbeterpunten, verklaarde hij eerder tegen Change Inc. "Een waterstofauto is uiteindelijk een elektrische auto waarbij waterstof de accu is. Je voegt dus nog iets extra's toe." zegt hij. De prijzen van waterstofauto’s maken het echter niet gemakkelijk om de transitie naar waterstof te versnellen. De Hyundai Nexo met een actieradius van 665 km kost bijvoorbeeld rond de 70.000 euro en de aanschafkosten voor een Toyota Mirai met een actieradius 650 km beginnen op ongeveer 70.000 euro. Toch zijn elektrische auto’s ook niet goedkoop, een auto met een vergelijkbare actieradius van 644 km, de Mercedes EQE 350+ Launch Edition - Luxury Line, kost ruim 80.000 euro.
Lees ook: Thyssen Krupp investeert 2 miljard euro in groen staal fabriek
Aandeel groene energie
De 'tank-to-wheel' uitstoot mag dan wel emissievrij zijn, maar je kunt twijfelen aan hoe groen waterstofauto's eigenlijk zijn. "Om één kilowattuur uit waterstof te maken, heb je ongeveer drie kilowattuur nodig. Het is dus niet heel efficiënt" zegt Goudsmit. Als deze kilowatturen uit hernieuwbare bronnen komen is dat geen probleem, maar vooralsnog wordt maar een klein deel van de energie in NL duurzaam opgewekt. Hoewel het aandeel toeneemt heeft hernieuwbare energie in Nederland volgens voorlopige cijfers van het CBS een marktaandeel van slechts 12 procent van het totale energieverbruik. De andere 88 procent komt uit energiebronnen zoals aardgas, steenkool en kernenergie.
Toekomstvisie
Naast Toyota en Hyundai zijn er nog andere autofabrikanten bezig met waterstofauto’s. Zo werkt BMW aan een nieuwe hybride waterstofauto. Het bedrijf onthult eind dit jaar de nieuwe BMW iX5 Hydrogen. Naast BMW sleutelt ook Audi aan een hybride waterstofauto, het conceptmodel, de h-tron zou op één tank tot 600 kilometer kunnen rijden. Desalniettemin bleek vorig jaar dat de op waterstof aangedreven Honda Clarity Fuel Cell geen succes was bij de consument. Honda stopt daarom met de productie van de auto en gaat zich nu richten op volledig elektrische auto’s.
Tankinfrastructuur waterstof
Er lijken dus voorzichtig meer waterstofmodellen op de markt te komen. Daarnaast neemt de hoeveelheid waterstoftankstations toe. In het Klimaatakkoord uit 2019 is afgesproken om in 2025 vijftig waterstoftankstations te bouwen. Zo bouwt Shell samen met partners onder leiding van coördinator WaterstofNet een netwerk van waterstoftankstations. Het bedrijf heeft sinds oktober 2020 een waterstoftankstation in de buurt van Hoofddorp. Met de realisatie van meer waterstoftankstations wil Shell rijden op waterstof bevorderen.
Om terug te komen op de vraag uit de inleiding: heeft de stekkerauto de strijd al gewonnen of is de waterstofauto juist iets waar je de komende jaren goed op moet letten? Aan voordelen ontbreekt de waterstofauto niet. De luchtfilters met de CO2-verminderende werking zijn een mooie bijkomstigheid naast de emissievrije uitstoot. Desondanks biedt de snelle tankmogelijkheden nog geen aanleiding voor consumenten om een waterstofauto aan te schaffen. De oorzaak is naast de aanzienlijke prijs van de auto’s afhankelijk van het lage aantal waterstoftankstations. Voor de consumentenmarkt heeft de elektrische auto in ieder geval een flinke voorsprong. Maar nog steeds zijn autobouwers positief over de potentie voor het zwaar transport. Wat dat betreft is het nog te vroeg om de technologie helemaal van de hand te doen.
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: iedere dag rond 07.00 uur het laatste nieuws
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan! Schrijf je hier in voor onze dagelijkse nieuwsbrief.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in