Uit de studie blijkt dat wanneer ziekenhuizen hun eigen duurzaamheidsplannen uitvoeren, ze een CO2 reductie van 59 procent kunnen halen. Dat is 10 procent meer dan de doelstelling die is opgenomen in het Klimaatakkoord. Veel van die reductie is te danken aan het vervangen van aardgas en de verwachting dat de elektriciteitsopwekking de komende jaren verder zal verduurzamen.
Ziekenhuizen van het gas af
Want de grootste CO2 uitstoot van ziekenhuizen is te wijten aan het hoge energiegebruik. Zo is voor de verwarming van alle locaties veel aardgas nodig en zorgen verlichting en zware medische apparatuur voor een hoog elektriciteitsverbruik. Om het aardgasverbruik te verlagen kiezen de meeste ziekenhuizen voor het vervangen van gasgestookte verwarming, voor warmtepompinstallaties die gebruik maken van warmte-koude-opslag (wko). Daardoor hebben ze minder aardgas nodig maar loopt de elektriciteitsrekening wel op.
In het algemeen zal door de verduurzamingsplannen het stroomverbruik bij alle ziekenhuizen met ongeveer 10 procent toenemen. Wanneer die stroom duurzaam wordt opgewekt, scheelt dat veel CO2. Er wordt door ziekenhuizen al gebruik gemaakt van zonnepanelen, maar deze leveren slechts een paar procent van de totale stroombehoefte van de ziekenhuizen op.
Een ziekenhuis kan naast CO2 reductie nog veel meer doen om duurzaam te worden. Lees hier wat daarvoor nodig is
Over de hele linie
Voor de studie onderzocht TNO alle verduurzamingsplannen van 76 ziekenhuizen die aangesloten zijn bij het Expertisecentrum Verduurzaming Zorg. In totaal gaat het om 210 locaties. Volgens Stefan van Heumen, onderzoeker bij TNO en medeauteur van het rapport, is de positieve trend over de hele linie van ziekenhuizen zichtbaar. ‘Uit de plannen blijkt dat het niet om een enkele koploper met ambitieuze plannen gaat, maar om een groot deel van de ziekenhuizen dat al veel verduurzamingsmaatregelen heeft doorgevoerd en daar de komende jaren nog verder in wil gaan.’
Dat wil niet zeggen dat er geen verschillen zijn. “Niet ieder ziekenhuis staat er hetzelfde voor”, zegt Van Heumen. Sommige zijn al redelijk duurzaam omdat ze net in een nieuw gebouw zitten. Maar er zijn ook ziekenhuizen die bijvoorbeeld door financiële positie aangewezen op hun bestaande gebouw. Die zullen ook die slag moeten maken.”
Terughoudend met nieuwe technieken
Hoewel ziekenhuizen dus meer CO2 reductie kunnen bereiken dan eerst werd gedacht, is nog lang niet alles mogelijk. Om kwetsbare patiënten te beschermen zijn ziekenhuizen terughoudend met het toepassen van nieuwe technieken die zich nog niet of in onvoldoende mate hebben bewezen.
De ziekenhuizen lijken voor 2030 dus goed op koers te liggen, maar de gevraagde 95 procent emissiereductie in 2050 is nog wel een uitdaging. Hiervoor zullen ziekenhuizen in het totaal minder energie (dus ook minder stroom) gaan gebruiken. “En dat wordt nog wel een uitdaging”, zegt Van Heumen. “Want ziekenhuizen zijn grote stroomverbruikers en dat is de afgelopen decennia alleen maar toegenomen.”
Benieuwd wat ziekenhuizen nu al kunnen doen om duurzamer te worden? We bespraken het in een uitzending van Koplopers:
De zorgsector in Nederland is goed voor 7 procent van de nationale CO2 uitstoot. Het meeste daarvan komt door alle gebouwen, ziekenhuizen en langdurige zorginstellingen die gas en stroom nodig hebben. Voor verwarming en licht, maar ook voor zware medische apparatuur. Daarnaast draagt het komen en gaan van patiënten en medewerkers naar ziekenhuizen en instellingen (voor 22 procent) bij aan de CO2 voetafdruk. Ook medicijnen hebben een grote klimaatimpact (18 procent).
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
