Niet alleen bij burgers, maar ook in de bouwwereld ontbreekt vaak de kennis over de verschillende waarden van isolatie. Daarom hebben consumentenorganisatie VACPunt Wonen, duurzaam adviesbureau Nieman en isolatiebedrijf Rockwool de handen ineengeslagen om de bewustwording over de impact van isolatie te vergroten.
“Het gaat in het vastgoed niet alleen om milieuprestaties van materialen en energie-installaties, maar steeds vaker ook om factoren als beleving, comfort en binnenklimaat,” merkt Hannie Stappers, Director Public Affairs van Rockwool.
Sociale duurzaamheid
Precies met dat doel is AQSI ontwikkeld. Deze tool brengt de sociale duurzaamheid van een gebouw in kaart. De afkorting staat voor Assessing and Qualifying on Social Impact of Buildings. AQSI is gebaseerd op de Europese norm voor de sociale duurzaamheid van gebouwen: NEN-EN 16309.
In die norm staan zes aandachtsgebieden centraal: gezondheid en comfort, veiligheid, aanpasbaarheid, onderhoud, toegankelijkheid en impact op de omgeving. AQSI maakt de financiële waarde van deze aandachtsgebieden inzichtelijk. Soms gaat het om kwaliteiten die weinig aandacht krijgen, maar een grote impact hebben.
Volgens Rockwool wekt deze nieuwe manier van impactanalyse de interesse van verzekeraars, beleggers en pensioenfondsen. Dit komt onder andere door de opkomst van maatschappelijk verantwoord handelen. “Verzekeraars focussen steeds meer op voorkomen in plaats van genezen,” zegt Stappers. Daarom worden verzekeringspremies bijvoorbeeld steeds vaker vastgesteld op basis van het gebruikte isolatiemateriaal, zoals steenwol.
Steenwol
Steenwol is een natuurlijk materiaal dat ontstaat bij een vulkaanuitbarsting. Het is bij toeval ontdekt in Hawaii, waar het in bomen hing na een uitbarsting. Het is letterlijk een wolachtig materiaal van steen. In een fabriek in Roermond bootst Rockwool het ontstaansproces na. Onderstaande infographic verduidelijkt dit proces.
Het bijzondere aan steenwol is dat het door zijn ontstaansgeschiedenis goed tegen extreme hitte kan. Daarom is het brandveilig. Daarnaast is het geluidsabsorberend en recyclebaar. Rockwool heeft onder andere samen met ingenieursbureau Tebodin de financiële waarde van deze verschillende eigenschappen berekend.
Geluidsoverlast
Uit het onderzoek blijkt dat geluidsoverlast in Nederland circa € 2,5 mrd per jaar aan maatschappelijke kosten met zich meebrengt. Het gaat dan bijvoorbeeld om ziekteverzuim van werknemers en afname van productiviteit.
"Jaarlijks overlijden honderden mensen als gevolg van lawaai in de leefomgeving"
Geluidsoverlast versterkt stress en vermindert de concentratie. Daarom is geluidsisolatie van belang voor bijvoorbeeld bedrijven, concertzalen en scholen. Ook in ziekenhuizen speelt akoestiek een rol: patiënten hebben behoefte aan een rustige omgeving om te herstellen.
Volgens Fred Woudenberg is geluidsoverlast zelfs dodelijk. Hij is psycholoog en hoofd van de afdeling Leefomgeving van GGD Amsterdam. Hij telt cijfers over burenlawaai, bouw- en slooplawaai op bij onderzoek van Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). "Jaarlijks overlijden tientallen tot honderden mensen als gevolg van lawaai in de leefomgeving," concludeert Woudenberg.
De GGD Amsterdam is daarom voorstander van een ‘stille zijdenbeleid’, waarbij bijvoorbeeld in Amsterdam alle nieuwe woningen minimaal een stille zijde krijgen. Zo wordt geluidsoverlast in nieuwbouwwijken effectief tegengaan.
Brandschade
Naast goede geluidsdemping, biedt steenwol een goede bescherming tegen brand. Deze bescherming is cruciaal. Directe brandschade levert jaarlijks namelijk € 850 mln aan maatschappelijke kosten op.
Daarnaast is sprake van indirecte maatschappelijke kosten, zoals een faillissement. De helft van de bedrijven waarbij een grote brand plaatsvindt gaat binnen drie jaar failliet. Ook kunnen de milieuschade en sociale schade van een brand groot zijn.
Recycling
Het grootste deel van steenwol bestaat uit basalt. Deze stenen zijn een natuurlijke grondstof waarvan de aarde elk jaar circa 38.000 maal meer produceert dan dat Rockwool gebruikt. Toch stimuleert het bedrijf recycling. Zo wordt steenwol afkomstig uit oude installaties en gebouwen gerecycled en geupcycled tot nieuwe eindproducten. 
“De impact van onze producten monitoren we tijdens de hele waardeketen, vanaf de inkoop van grondstoffen tot en met verwijdering en recycling aan het eind van het gebruik,” zegt Stappers.
Schaduwprijs
ROCKWOOL is de eerste leverancier van isolatiematerialen die de milieuprestatieberekening van zijn product in de Nationale Milieudatabase heeft opgenomen. Dit geeft stakeholders inzicht in de zogeheten ‘schaduwprijs’ van steenwol.
Dit getal drukt de prijs van milieulasten uit in euro's per vierkante meter: het bedrag dat de overheid kwijt zou zijn om de milieu-impact van het product te neutraliseren. Daarnaast neemt Rockwool deel aan de Transparantiebenchmark van het ministerie van Economische Zaken.
Transparantiebenchmark
Deze Transparantiebenchmark maakt de kwaliteit van maatschappelijke verslaglegging van bedrijven transparant en vergelijkbaar. Vervolgens wordt er een score toegekend. Hoe hoger de score, hoe beter bedrijven hun impact op de maatschappij inzichtelijk maken.
Rockwool scoort 182 van de 200 punten. In de sector komt Rockwool daarmee uit op de vierde plek. In het overzicht met alle bedrijven komt Rockwool op de 28ste plek in 2016, terwijl het bedrijf in 2014 met 157 punten in de top-5 stond. Dit toont aan dat Rockwool niet het enige bedrijf is dat inzet op transparantie.
"Daadwerkelijk duurzaam is niet alleen duurzame producten maken, maar duurzaam zijn en handelen”
Alliander voert in 2016 de lijst aan met 199 punten. In totaal zijn 512 bedrijven in de lijst opgenomen, waarvan 260 bedrijven een score van 0 kregen. Duurzame ondernemers kunnen de benchmark gebruiken om te bepalen met wie zij willen samenwerken.
Duurzaam handelen
Volgens Stappers is duurzaam handelen bijna net zo belangrijk als een duurzaam product verkopen. “Wat als het productieproces vervuilend is of leveranciers het niet zo nauw nemen met eerlijke informatie? Daadwerkelijk duurzaam is niet alleen duurzame producten maken, maar duurzaam zijn en handelen", zegt zij.
Deze visie lijkt aan terrein te winnen. Met tools als AQSI die de sociale duurzaamheid van gebouwen in kaart brengt en de Transparantiebenchmark van de overheid, kunnen duurzame partijen elkaar steeds gemakkelijker vinden en elkaar blijven uitdagen op het gebied van duurzaamheid.
Infographic: Robin de Boer | Afbeeldingen: Shutterstock.com
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
