Het PBL onderzoekt de verduurzaming van de woningmarkt en keek voor dit rapport naar koopwoningen. Ongeveer 58 procent van de Nederlanders woont in een koophuis, en de verduurzaming van dit segment is dus belangrijk om de klimaatdoelen te halen. Nu blijkt dat de meeste kopers geen baat hebben bij verduurzaming. Het isoleren van een huis, installeren van zonnepanelen of aanleggen van een warmtepomp kost te veel geld en levert niet snel genoeg iets op.
Standaardhuis niet representatief
Het PBL bekeek de situatie voor een ‘standaardhuis’ van 110 vierkante meter. In dit huis woonden voor het onderzoek allerlei verschillende gezinnen: van oudere alleenstaanden tot gezinnen met pubers. Elke groep heeft een andere energierekening die bepaalt wanneer verbouwingen rendabel zijn - hoe lager de energierekening, hoe minder baat je hebt bij verduurzaming.
Vooral voor grootverbruikers, zoals gezinnen met pubers, is verbouwen mogelijk rendabel. Voor huishoudens met een lagere energierekening, zoals alleenstaanden of stellen zonder kinderen, ziet het financiële plaatje er minder gunstig uit. Bovendien kost een verbouwing tienduizenden euro’s en worden de kosten maar heel langzaam terugverdiend.
Lees ook: Warmtepomp op CO2 werkt ook voor slecht geisoleerde huizen
“Toch ziet het planbureau wel licht”, vertelt Marieke van der Staak, co-auteur van het rapport. "Er is een groep huishoudens voor wie het wel woonlastenneutraal uit kan. Als die groep overtuigd kan worden om te verbouwen, kan er misschien een golf ontstaan die meer verduurzaming teweegbrengt.”
Isolatie en warmtepomp
Dat kan bijvoorbeeld door standaardisering. Een van de redenen voor de hoge kosten is dat elke verbouwing uniek is en dat aannemers dus het volle pond vragen. Maar als er op een gegeven moment beproefde manieren zijn om snel en goedkoop te isoleren, of warmtepompen te installeren, kan dat veel geld schelen.
Dat laatste wordt ook door het kabinet aangestipt als reactie op het rapport. “Dat verduurzamen van woningen een ambitieuze opgave is, wisten we al bij het sluiten van het Klimaatakkoord”, schrijft een woordvoerder in een reactie. De kosten moeten omlaag en het kabinet werkt daaraan. “Zo is met de bouw- en installatiesector afgesproken om door innovatie, standaardisatie en opschaling van oplossingen tot een verlaging van de kosten van duurzame investeringen te komen.”
Lees ook: Alles-in-een-dak wekt stroom op en levert warmt water
Subsidies niet meegenomen in onderzoek
Een andere belangrijke nuance bij PBL-rapport: in de berekeningen werden subsidies niet meegenomen. “Naast subsidies van het rijk, zijn er ook gemeentelijke subsidies. Daarvan hebben wij geen compleet overzicht”, zegt van der Staak. Er zijn op dit moment minstens vier landelijke subsidies voor verduurzaming van (koop)woningen. Daarnaast hebben gemeenten, provincies en regio's nog extra subsidie, bijvoorbeeld om van het gas af te stappen.
Wel staat in het rapport kort aangestipt dat de huidige subsidies soms niet afdoende zijn. Zo is de isolatiesubsidie, voor 30 procent van de kosten, niet genoeg om een gemiddelde woning kostenefficiënt duurzamer te maken. Dan zou een subsidie van 70 procent nodig zijn. Maar met een combinatie van subsidies voor verschillende maatregelen wordt een verbouwing in ieder geval betaalbaarder.
Je eigen woning verduurzamen
Het kabinet neemt het PBL-rapport mee in de evaluatie van het Klimaatakkoord. “De betaalbaarheid van de energietransitie heeft de volle aandacht van het kabinet. Daar werken we nu hard aan”, aldus de woordvoerder. En voor Van der Staak van het PBL is het rapport ook een uitnodiging aan huizenbezitters om te kijken of het bij hen wel voordelig is om te verduurzamen. “Als de eerste groep, waar verbouwen wel loont, nu begint, dan komt de transitie echt wel op gang.”
Lees ook: Verduurzaming huizen wordt makkelijker als partijen samenwerken
Bron: PBL | Beeld: Adobe Stock
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
