“Gemeenten hebben een belangrijke rol in het verduurzamen van Nederland, maar we zien dat slechts een deel deze rol ook actief oppakt,” aldus Geertje van Hooijdonk, hoofd Programma’s bij Natuur & Milieu. Door decentralisatie spelen juist gemeenten een steeds belangrijker rol in de omslag naar een duurzame samenleving, stelt de milieuorganisatie.
De duurzaamste stedelijke gemeenten van Nederland
Natuur & Milieu focust in haar onderzoek op stedelijke gemeenten, omdat in de stad een hoge concentratie activiteiten op een compact grondoppervlak plaatsvindt. Die activiteiten hebben vaak veel impact op het milieu en de gezondheid van inwoners.
De verschillen tussen gemeenten zijn groot: gemeenten met ambitieuze klimaatdoelen, zoals Utrecht, scoren vaak beter dan gemeenten die dat niet hebben. ‘Opvallend is dat de achterblijvers vaak zelfs het laaghangend fruit niet plukken’, stelt Natuur & Milieu in het rapport.
De koploper groep bestaat naast Utrecht, uit Amsterdam, Alkmaar, Almere en Groningen. Geen enkele gemeente scoort overal goed op, zo moeten Utrecht en Amsterdam aan de bak op het gebied van huishoudelijk restafval en zonnestroom.
Lees ook: Gemeente Utrecht: ‘Bevoorrading van binnenstad uitstootvrij in 2025’
Verschillende uitdagingen voor verduurzaming
Natuur & Milieu geeft aan dat de uitdagingen per stedelijke gemeente verschillen. Voor steden met veel hoogbouw, zoals Amsterdam en Rotterdam, is het lastiger om hoog te scoren op het aantal zonnepanelen per inwoner. Terwijl voor gemeenten met veel oude, historische gebouwen, zoals Delft en Haarlem, de uitdaging ligt in het verminderen van energieverbruik.
Luister ook: elektrische bussen voor schonere Amsterdamse lucht
Hoe gemeenten zijn beoordeeld op duurzaamheid
De gemeenten zijn onderzocht op de volgende twaalf indicatoren: inkoop eigen elektriciteit, milieuzone, inkoop eigen vervoer, zonnestroom, energielabels gebouwen, aantal (semi)publieke laadpalen voor elektrische auto’s, relatief autogebruik, uitstoot van fijnstof door wegverkeer, huishoudelijk restafval, ambitie tot energie-, klimaat- of CO2-neutraliteit, Green Deal Aardgasvrije Wijken en Green Deal Zero Emission Stadslogistiek.
Natuur & Milieu koos voor deze indicatoren, omdat dit onderwerpen zijn waarop de gemeente zelf invloed kan uitoefenen. Voor elke indicator zijn gemeenten ingedeeld in drie groepen: koplopers, volgers en achterblijvers. Op basis hiervan zijn punten verdeeld. Die punten zijn vervolgens omgezet in een percentage.
Utrecht de duurzaamste
Utrecht is de enige gemeente die op 8 indicatoren in de koplopersgroep zit. De gemeente scoort onder andere goed vanwege haar strenge milieuzone, duurzame inkoop van eigen vervoer en concrete gemeentelijke duurzaamheidsplannen die daadwerkelijk worden uitgevoerd.
Amsterdam scoort vergelijkbaar met Utrecht, maar heeft op het gebied van elektriciteitsinkoop en energie-, klimaat of CO2-neutraliteitsambitie een achterstand op Utrecht.
Kanttekening
Een belangrijke kanttekening bij de ranglijst is dat de indicatoren niet ten opzichte van elkaar zijn gewogen, omdat het voor Natuur & Milieu niet mogelijk was om van alle indicatoren de precieze milieu-impact vast te stellen.
Verduurzaming monumenten
In onderstaande podcast vertelt Joanne de Vink, Alliander DGO, hoe verschillende musea op het Museumplein samen hun monumentale panden verduurzamen.
Bron: Natuur & Milieu | Afbeelding: Adobe Stock
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
