Nederlandse start-up Reefy redt koraalriffen en beschermt de kust

Dankzij een subsidie van InnovationQuarter, de regionale ontwikkelingsmaatschappij voor Zuid-Holland, en drie andere investeerders kan Reefy twee pilots in Nederland en Mexico starten om te bewijzen dat de techniek werkt. "In januari beginnen we in Rotterdam met de eerste pilot en in de loop van volgend jaar in Mexico”, zegt medeoprichter Leon Haines van Reefy.

Koraalrif sterft massaal

Hoewel ze slecht 0,01 procent van het oceaanoppervlak beslaan, herbergen koraalriffen 25 procent van al het leven in zee. Ze zijn voor miljarden mensen een bron van voedsel en inkomen. Ook beschermen ze ruim 200 miljoen mensen op aarde tegen overstromingen en erosies van stranden en kusten. Een gezond koraalrif dempt namelijk 97 procent van de golfenergie voordat die de kust bereikt. Koraal is zeer kwetsbaar en zeer gevoelig voor vervuiling en temperatuurstijging. In de afgelopen dertig jaar is de helft van al het koraalrif in de wereld gestorven en verdwenen. De verwachting is dat eind deze eeuw 90 procent de klimaatverandering niet zal hebben overleefd. Het Great Barrier Reef in Australië, met 2.300 kilometer lengte het grootste koraalrif ter wereld en het enige cluster van levende organismen op aarde dat vanuit de ruimte zichtbaar is, verloor al de helft van zijn koraal. Een derde stierf de afgelopen twee jaar door verbleking omdat de watertemperatuur steeg.

Lees hier meer over de massaverbleking in het Great Barrier Reef

Ramp voor mens en natuur

Dood koraalrif is niet alleen een ramp voor de natuur en de mensen die ervan afhankelijk zijn, het beschermt ook de kust niet langer. De zeebodem wordt vlak en dempt geen golfenergie meer. Daarom bestaat er veel behoefte aan kunstkoraalriffen, maar de meeste oplossingen zijn vervuilend voor het zeemilieu of hebben een negatief effect op het onderwaterleven. Ook zijn er al 3D-geprinte koraalriffen ingezet, maar die hebben dan weer geen golfbrekende functie en beschermen de kust niet.

Kustbescherming

Reefy heeft een soort cementarme, betonnen legoblokken met gaten ontwikkeld, waarop koraal kan groeien, die tegelijkertijd als golfbrekers fungeren. Vissen, kreeften en andere zeedieren kunnen schuilen in de holtes of de ruimtes onder de blokken. Die blokken kunnen op allerlei manieren aan, op en tegen elkaar gelegd worden op de zeebodem, meestal zo’n honderd meter uit de kust. Zo ontstaat een reliëflandschap dat vergelijkbaar is met natuurlijke koraalriffen en op dezelfde manier de kust beschermt tegen golven en stormen. De eerste blokken zijn getest tegen orkaankracht bij Deltares in Delft.

Sneller groeien

Door bij stormen of door ankers afgebroken stukken koraal een tweede kans te geven en op de blokken te plakken, groeit het kunstmatige rif sneller dan normaal en is er al na een paar jaar resultaat zichtbaar. Dat is getest in de tropische aquaria van het Oceanium van diergaarde Blijdorp in Rotterdam. “We hebben ook al cementvrije betonblokken getest die CO2-negatief zijn om de kunstriffen duurzaam te kunnen bouwen. Ook passen we de ondergrond steeds aan zodat het koraal er extra goed op kan groeien”, zegt Haines. "Onze riffen vormen zo natuurlijke golfbrekers die kunnen meegroeien met de zeespiegelstijging en zichzelf kunnen herstellen na een storm.”

Contact via Instagram

Oprichters Jaime Ascencio en Leon Haines kwamen met elkaar in contact via Instagram. Ascencio komt uit Mexico, werkte daar als engineer in de kustverdediging en verkocht betonnen structuren die de stranden van de resorts konden beschermen tegen stormen en zeespiegelstijging. Hij verhuisde naar Nederland om aan de TU Delft waterbouwkunde te studeren en naar een duurzame oplossing te zoeken. Daarna deed hij een jaar lang onderzoek naar natuurlijke ecosystemen die kusten beschermen bij Deltares. Daar ontstond het idee voor Reefy.

Haines studeerde mariene biologie in Leeuwarden en ging na zijn studie werken voor koraalrif restauratieprojecten in Thailand, de Malediven en Indonesië. In dat laatste land startte hij op een kleine eilandengroep in de buurt van Lombok met Conservation Diver, dat cursussen geeft aan duikers om het koraalrif te behouden, te herstellen en te beschermen. “Via dat project hebben heel mooi stukjes koraal kunnen herstellen, maar het is een druppel op een gloeiende plaat”, zegt Haines. “We willen op een grotere schaal impact maken door koraalriffen te combineren met kustverdediging.” Het project bracht de twee wel samen, want Ascencio zag het op Instagram en nam contact op. Haines kwam weer vanuit tropische oorden naar Nederland en in 2020 richtten ze samen Reefy op.

Toerisme in Mexico redden

Met het nieuwe investeringsgeld kan Reefy het team uitbreiden en de eerste pilots starten. In Mexico gaat de start-up zijn kunstriffen plaatsen bij een strandresort aan de toeristische kust van het schiereiland Yucatán. Het bedreigde koraalrif daar is onderdeel van het Meso-Amerikaans Koraalrif, op het Great Barrier Reef in Australië na het langste koraalrif ter wereld. Het rif is ook belangrijk voor de vele resorts die niet alleen hun duik- en snorkelpplekken, maar ook hun stranden dreigen te verliezen. Haines: “In Mexico hebben ze geen Rijkswaterstaat zoals hier en moeten de resorts zelf hun golfbrekers aanleggen. Ze zoeken nu naar duurzame oplossingen zoals die van ons om hun kust te versterken.”

The Rotterdam Reef

In Nederland komen de duurzame legoblokken te liggen in het project Groene Poort bij Rozenburg, dat duurzame oevers in de Nieuwe Waterweg wil aanleggen. Het project van Reefy heet The Rotterdam Reef en is een samenwerking met de gemeente Rotterdam, Rijkswaterstaat en Boskalis. De landtong in de Nieuwe Waterweg wordt versterkt met een kunstmatig rif, een soort ecologische golfbreker van vier kilometer lengte. “Die beschermt de oever en vormt een natuurlijke habitat met oesters en blaaswieren”, legt Haines uit.

Lees hier meer over het project De Groene Poort