Ten opzichte van het warme lenteweer vorig jaar toen de wereldwijde Covid-pandemie aanving, is het dit voorjaar koud, winderig en valt er volop neerslag. Dat is wellicht nadelig voor ons imuunsysteem, maar het heeft ook een voordeel: het stormachtige weer zorgt voor recordopbrengsten aan windenergie. Goed duurzaam nieuws zou je denken, maar emeritus professor Windenergie Gerard van Bussel is er niet zo van onder de indruk.
“We zijn nu op het punt dat we met alle bestaande zonnepanelen en windmolens in Nederland regelmatig genoeg ophalen om in al ons energiegebruik te voorzien. Zonne-energie kan 5 tot 6 gigawatt aan energie leveren en dat kan windenergie ook. Samen kunnen ze dan meer dan 11 gigawatt produceren, gelijk aan de gemiddelde elektriciteitsconsumptie in Nederland”, zegt Van Bussel. “Maar als op dat moment de consumptie lager is, dan kan het dus al voorkomen dat er overproductie is.” Sterker nog, de professor legt uit dat verwacht wordt dat we in 2024 regelmatig boven ons gebruik gaan produceren.
Lees ook: Datacenter op groene waterstof in de maak
Negatieve energieprijs
In principe zou je kunnen zeggen dat ook dat goed nieuws is, ware het niet dat het per dag ontzettend verschilt wat je met hernieuwbare energie ophaalt. Een overschot aan energie wil je kwijt, het liefst in opslag, maar die is er niet in Nederland. Dus gaat die stroom de grens over. Dat laatste wordt gedaan via een zeekabel naar Engeland en Noorwegen en via hoogspanningsverbindingen naar België en Duitsland. Van Bussel moet lachen: “Het overschot aan energie sturen we inderdaad naar andere landen, maar als het hier hard waait, waait het in België en Engeland natuurlijk ook. Dus daar ontstaat op hetzelfde moment een overschot.”
En dat, legt de professor uit, leidt af en toe tot een zelfs negatieve prijs voor duurzame elektriciteit. Volgens Van Bussel is Noorwegen het land dat hier garen bij spint. “Daar kopen ze dus heel goedkope energie in van ons, en besparen ze zo op hun eigen waterkrachtstroom. En als er bij ons gebrek aan elektriciteit is, verkoopt Noorwegen de opgespaarde waterkrachtstroom aan ons. Omdat we die duurzame elektriciteit nodig hebben voor het behalen van de klimaatdoelstellingen, kost ons dat veel geld. En helaas heeft dat voor de eigen inwoners van Noorwegen ook geleid tot een prijsverhoging.”
Zonde van de energie
Een andere oplossing in plaats van spreiden, zou kunnen zijn om de de windturbines en zonnepanelen uit te zetten, maar dat is natuurlijk zonde. Investeren in opslag is een veel beter idee, beaamt ook de oud-hoogleraar. Want de dagen dat het windstil en bewolkt is, gaat het licht niet uit en wordt er vooralsnog gebruik gemaakt van aardgas. Van Bussel: “Doordat we nog steeds gas gebruiken, wordt de noodzaak nauwelijks gevoeld om te investeren in opslagsystemen en de bijbehorende infrastructuur. En dat is zo jammer”, vindt Van Bussel, “want met batterijenopslag in de vorm van waterstof of een warmtebuffer kunnen we de overproductie van hernieuwbare energie nuttig gebruiken en de tekorten aanvullen.”
Vooral jammer, vindt Van Bussel, omdat we dit volgens hem al tien jaar geleden hadden kunnen zien aankomen. “En we hebben nog maar een kleine dertig jaar, want in 2050 willen we helemaal van het gas af zijn.” Hij noemt daarnaast nog een gemiste kans: “We zouden wat duurzame energie infrastructuur betreft als kennisland echt een mooie rol kunnen spelen in het oplossen van dit probleem. Maar voorlopig lopen we achter en is Noorwegen de lachende derde.”
Lees hier meer over een actuele alternatieve energieopslag
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
