Amsterdam gaat vanaf september bruggen vergroenen met mosbeton, mede om te voorkomen dat er graffiti op gespoten wordt. In Flevoland wordt de fundering van een windturbine ermee bekleed, om te laten zien hoe je een windpark een groenere uitstraling geeft. Steeds meer aannemers, ontwikkelaars en architecten nemen het materiaal op in hun bouwplannen om er aanbestedingen mee te winnen. Of om aan stikstofeisen te voldoen bij het verkrijgen van bouwvergunningen.
Wonderbeton
Het lijkt dan ook een wondermateriaal dat professoren Henk Jonkers en Marc Ottelé van de TU Delft hebben bedacht. Een poreus beton dat bio-receptief is, ofwel: het houdt water vast en maakt de groei van mossen mogelijk. Dat mos kan zichzelf bedruipen, zonder dat het de betonnen laag beschadigt. Die mossen zorgen niet alleen voor groene gevels, muren of bouwwerken; ze nemen ook stikstof, fijnstof, CO2 en andere luchtvervuiling op en breken dat af.
Bovendien houden ze water vast en voorkomen ze hittestress in steden. Respyre kan als een stuclaag aangebracht worden, als een paneel of na bereiding ter plekke opgesmeerd worden. Het is ook nog eens deels circulair, want gemaakt van gerecycled betonafval.
Steden laten ademen
“Wij willen er steden mee vergroenen en weer laten ademen. We brengen met dit mos ecosystemen terug die zijn verdwenen uit de stad. Daarnaast is het een onwijze luchtzuiveraar”, zegt directeur Auke Bleij van Respyre. Hij benadrukt dat het geen constructief beton is, maar esthetische, natuurlijke bekleding. Het kan gebruikt worden voor de gevels van flats en kantoren, voor bruggen, dijken, viaducten en andere gebouwen.
Bleij: “Als er vroeger mos groeide op muren of gebouwen dan was dat een teken dat er slecht beton was gebruikt of dat het beton was aangetast. Dat maakte een verpauperde indruk. Ons beton maakt geen verpauperde indruk, maar juist een groene. Wij brengen alleen een bijzondere extra laag aan die zichzelf in stand kan houden.” Dat laatste lukt nog niet altijd voor 100 procent. Respyre is op zoek naar mossoorten die zichzelf geheel in stand houden met regenwater. “Want mossen in steden hebben geen tuinier om ze water geven”, aldus Bleij.
Lees hier meer over de forse CO2-besparing van de Nederlandse bouw- en betonsector
Spin-off van TU Delft
Zoals zo vaak bij de TU Delft wordt dit soort uitvindingen via een spin-off-bedrijf op de markt gebracht. Onder de paraplu van Delft Enterprises begon student Mark de Kruijff de start-up. Masterstudent en werknemer van het eerste uur Auke Bleij nam eind 2021 het stokje over. “Ik wilde altijd al ondernemen, maar vaak is het starten van een eigen bedrijf een te grote stap. Respyre bestond al, dus dit was een enorme kans”, vertelt hij. Oprichter De Kruijff en bedenkers Jonkers en Ottelé zijn nog steeds adviseurs. Dit betekent ook dat Respyre gebruik kan maken van testlocatie en openluchtlab The Green Village op de campus van de TU. Daar testen ze onder meer de nieuwe panelen. Delft Enterprises helpt zijn spin-off verder op financieel, bedrijfseconomisch en juridisch gebied.
Philips Innovation Award
Eind mei won Respyre de Philips Innovation Award, de belangrijkste prijs voor student-ondernemers in Nederland. Het bedrijf werd tijdens de finale uit vijf innovatieve startups als beste gekozen. De prijs was 50.000 euro, deels uitbetaald in cash, deels in begeleiding en adviezen van experts en partners van de prijs. Bleij is vooral op zoek naar investeerders. “Wat dat betreft heeft die prijs alles wel in een stroomversnelling gebracht”, zegt hij. Hij heeft inmiddels contact met veel bouwbedrijven, projectontwikkelaars en architecten die het materiaal willen toepassen.
Ook praat hij met gemeentes als Amsterdam, die het als graffiti-preventie wil inzetten. Nu het stikstofprobleem hoog op de agenda staat, is mos dat stikstof opneemt een stuk populairder. Bleij: “Ons doel is om groen terug te brengen in de stad, maar je kunt het dus voor verschillende doelen gebruiken. Wij proberen nu de businesscase nog wat harder te krijgen en echt gas te geven. Dat het mos op ons materiaal helpt om aan klimaateisen te voldoen en CO2 en stikstof opneemt, moeten we nog steviger in de markt zetten.”
Lees hier het verhaal van medefinalist Savvy, dat de strijd aangaat tegen plastic verspilling
Schrijf je in voor onze Newsbreak: iedere dag rond 12 uur het laatste nieuws
Wil jij iedere middag rond 12 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan! Schrijf je hier in voor onze Newsbreak.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
