Over Merwede wordt al lang gesproken. De toekomstige stadswijk verrijst tussen het Merwedekanaal en Park Transwijk. Gelegen in hartje Utrecht, op steenworp afstand van het centraal station. De nu nog lege vlakte biedt straks plek voor 6.000 woningen, parken, winkels, scholen en horeca. Opvallend is dat de wijk nul auto’s zal tellen.
Nul auto’s
“We bouwen hier de grootste autovrije wijk van Nederland.” Mirjam Schmüll, programmamanager van Merwede, wijst naar het nog onbewoonde terrein. “Dat betekent veel groen in de straten. We geven voorrang aan fietsers en voetgangers. De auto krijgt een goede plek op afstand, namelijk aan de rand van de wijk.”
Net buiten Merwede komen parkeergarages te staan. De 1.200 parkeerplekken zijn bestemd voor privé-auto’s van bewoners, bestelbusjes en deelauto’s. Voor privé-parkeren wordt een hoog tarief in rekening gebracht. Om te voorkomen dat auto’s massaal in de aangrenzende wijken worden geparkeerd, voert de gemeente Utrecht daar betaald parkeren in.
Schmull: “Dankzij de gunstige ligging kunnen we Merwede autovrij maken. Dat is zeker niet voor alle locaties weggelegd. Een wijk zonder auto’s betekent dat je over vanzelfsprekende dingen moet nadenken. Hoe worden winkels straks bevoorraad? En hoe werkt het met het ontvangen van pakketjes? Zo komen er grote pakketwanden waar bewoners hun bestellingen op kunnen halen. Merwede is niet alleen een groene en innovatieve wijk, maar ook een van de best doordachte wijken.”
Fiets, OV en deelvervoer
Waar auto’s uit het straatbeeld verdwijnen, is extra plek voor voetgangers en fietsers. Er wordt flink geïnvesteerd in voetgangers- en fietspaden. Ook openbaar vervoer speelt een belangrijke rol. Directe busverbindingen richting Utrecht Centraal zijn er al, maar er wordt ook ingezet op een nieuwe tramverbinding tussen het station en Rijnenburg: de Merwedelijn.
Een andere pijler is deelvervoer in de vorm van auto’s, e-bikes, bakfietsen en scooters waar de bewoners samen gebruik van maken. Om de deelmobiliteit in goede banen te leiden, richt de gemeente Utrecht samen met private partners Mobiliteitsbedrijf Merwede op. Op die manier is de gemeente eigenaar van de parkeergarages aan de rand van de wijk en zullen private partijen die exploiteren en de deelmobiliteit in de wijk vormgeven.
Gasloos
De gloednieuwe wijk wordt geheel gasloos. In een tijd van netcongestie is dat niet eenvoudig, erkent projectontwikkelaar Elies Koot. “Initieel was er niet genoeg vermogen beschikbaar om de wijk van stroom te voorzien. Omdat op te lossen, hebben we een groepscontract met Stedin gesloten. Het elektriciteitsverbruik wordt gemonitord op wijkniveau zodat we tijdens pieken en dalen kunnen sturen. Dankzij die collectieve aanpak hebben we toch een aansluiting gekregen. Ook zetten we in op energie-efficiënte. Alle woningen krijgen minimaal energielabel A+.”
De buurt gaat gebruikmaken van zonnepanelen en buurtbatterijen waarin de opgewekte energie tijdelijk kan worden opgeslagen. De gebouwen worden verwarmd en gekoeld met collectieve warmte-koudeopslag dankzij water uit het aanliggende Merwedekanaal. Een andere maatregel is dat laadpalen tijdens piekmomenten automatisch niet op volle kracht zullen draaien.
Groene bubbel
Ondanks het duurzame karakter moet de stadsbuurt geen groene bubbel worden. “Er komt een mix aan woningen”, aldus Koot. “Die bestaat uit 35 procent sociale huur, 25 procent middenhuur en betaalbare koopwoningen en 40 procent huur- en koopwoningen in de vrije sector. Merwede moet een inclusieve wijk worden. Dat is een bewuste keuze en politiek erg belangrijk. Maar alleen een goede woonmix levert niet automatisch een diverse buurt op. Daarom hebben we met een gedragswetenschapper gekeken naar de manieren waarop mensen elkaar ontmoeten en welk type plekken daaraan bijdragen. We hopen dat de toekomstige bewoners van Merwede niet allemaal hun eigen woning ingaan en de buren niet tegenkomen. We willen een prettige en gezonde leefomgeving creëren waar mensen in contact staan met elkaar. Op die manier hebben we ook naar de wijk gekeken. Ik zou zeggen: kom vooral over vijf jaar nog eens terug. Dan kan ik hopelijk laten zien wat ik bedoel.”
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
