De opgave is gigantisch: een ouder wordende bevolking, landbouwgrond die omgevormd moet worden en een elektriciteitsnet dat vastloopt. En ondertussen klopt klimaatverandering, in de vorm van lange periodes van droogte of juist extreme regenval en een stijgende zeespiegel, steeds vaker aan de deur. In een land dat aan verandering onderhevig is, mag geen belang uit het oog verloren worden. En dat is geen eenvoudige opdracht, temeer omdat we juist expertise uit verschillende hoeken nodig hebben om onze leefruimte te verbeteren, meent Humblet.
Regie ontbreekt
“De laatste jaren zijn veel verantwoordelijkheden overgedragen aan lokale overheden, waardoor landelijke regie ontbreekt”, zegt Humblet. “Dit leidt soms tot suboptimale oplossingen. Gemeenten moeten zelf keuzes maken, bijvoorbeeld op het gebied van sociale woningbouw. Maar omdat sommige gemeenten beperkt bereid zijn hierin te investeren, zijn we in een impasse beland.” Humblet kan genoeg andere vergelijkbare dossiers noemen: landbouw, asielopvang, stikstof, woningbouw. “Je ziet nu dat mensen zich verstoppen achter eigen politieke idealen, of alleen gaan voor korte termijn gewin, wat enkel leidt tot polarisering. We moeten af van het NIMBY (not in my backyard)-gedrag.”
230 miljoen mensen
Als je Nederland namelijk goed inricht, is er genoeg ruimte voor iedereen, zegt Humblet. “Neem Den Haag, de meest dichtbevolkte gemeente van Nederland. Terwijl je dit niet direct merkt, als je door de parken of op het strand van Scheveningen loopt. Stel dat heel Nederland ingericht zou worden als Den Haag, dan zou je hier 230 miljoen mensen kwijt kunnen.”
Waarmee Humblet niet wil zeggen dat Nederland ook daadwerkelijk als Den Haag ingericht moet worden, zegt hij er gelijk bij. “Dan zijn we namelijk gebieden als de Veluwe kwijt.” Maar het geeft volgens hem de omvang van de mogelijkheden aan. En bij die mogelijkheden horen keuzes waar we als land wel of niet voor kunnen kiezen. “Mensen uit het buitenland kijken me altijd vreemd aan als ik vertel dat Nederland na de VS de grootste landbouwexporteur is van de wereld. Nog voor landen als Duitsland en Brazilië. En waarom hebben we ervoor gekozen dat Schiphol dienst doet als internationale hub, waar meer dan de helft van de passagiers doorvliegt naar andere landen?” Zulke keuzes hebben volgens Humblet grote maatschappelijke gevolgen, terwijl de toegevoegde waarde en het verdienmodel maar voor een beperkte groep relevant is. “Gezien de beperkte ruimte hier, zou het logischer zijn om onze landbouwexpertise te delen, in plaats van zelf heel veel intensieve landbouw te bedrijven.”
Specialisten samenbrengen
Het streven van Humblet en ingenieursbureau WSP is een kwalitatieve leefomgeving. “Dit is een omgeving waar iedereen prettig en gezond kan wonen, werken en recreëren. Het gaat om een balans tussen de natuurlijke omgeving en de bebouwde ruimte, waarbij we rekening houden met de behoeften van mensen, maar ook met de natuur en het milieu.” Het ingenieursbureau richt zich op de grote transitieprocessen voor ruimtelijke ontwikkeling en duurzaamheid in Nederland, bijvoorbeeld met eigen advies of door specialisten bij elkaar te brengen. “We denken na over een leefbaar Nederland voor toekomstige generaties, ook als de bevolking ouder wordt of het harder gaat regenen.”
Net uitbreiden met oog voor natuur
En hoe cliché het ook klinkt, daarvoor zullen partijen veel meer met elkaar moeten samenwerken, in plaats van dat ze zich tot elkaar verhouden als opdrachtgever en opdrachtnemer. Humblet ziet positieve ontwikkelingen in bijvoorbeeld de energietransitie. “Het is een enorme opgave om het net klaar te maken voor de toekomst. Die taak ligt bij organisaties als Tennet, maar dat kunnen ze niet alleen. Voorheen zou Tennet aanbestedingen uitschrijven, waar bureaus zoals WSP om concurreren met plannen en kosten”, legt Humblet uit. In plaats daarvan deelt Tennet nu de opdracht op en geeft ze op voorhand aan verschillende bureaus. Overigens wel na een tenderproces om in dit raamcontract te komen. “Daarmee geeft Tennet organisaties zoals WSP het vertrouwen om met de juiste aanpak te komen.”
De komende jaren ondersteunt WSP Tennet bij het minimaliseren van de impact op de natuur en het milieu als gevolg van de uitbreiding van het net. Zo beslaan transformatorstations enorme plakken asfalt en beton. En dat is funest voor de bodem en de afvoer van water bij hevige regen. Verder adviseert WSP bijvoorbeeld wanneer in het jaar er wel of niet gewerkt kan worden met graafmachines, zodat broedplaatsen van vogels of reptielen niet worden verstoord.
In de toekomst kijken
Dergelijke opgaven vragen dat WSP soms tot wel 30 jaar vooruit moet kijken. “Daarvoor gebruiken we voorspellende modellen, bijvoorbeeld voor waterbeheer, verkeer en klimaat. Die modellen combineren we met sociale en economische gegevens om een beeld te krijgen van hoe de situatie zich in de toekomst kan ontwikkelen. Daarnaast organiseren we sessies waarin specialisten hun kennis delen en verschillende scenario’s doornemen. Dat levert heel creatieve gesprekken en oplossingen op.”
Snelkookpan voor creativiteit
Volgens Humblet zijn we enigszins vergeten hoe het is om gebiedsuitdagingen met een collectief van verschillende disciplines op te lossen. “Veel specialisten hebben kennis van een specifiek vakgebied, zoals bodem of verkeer, maar blijven vaak binnen hun kolom. Terwijl juist die samenwerking een exportproduct van Nederland zou kunnen zijn.” Want ondanks dat Nederland voor gigantische uitdagingen staat, ziet Humblet dat de oplossingen die hier worden bedacht binnen enkele jaren door andere Europese landen geadopteerd worden. “Bijvoorbeeld onze mobiliteit. Neem Parijs of London, steden die dichtslibben door auto’s. Daar wordt naar Nederlands model inmiddels veel meer ruimte gegeven aan fietsers.” Door de druk op de ruimte in Nederland en de strenge wet- en regelgeving, lijkt Nederland soms een snelkookpan, zegt Humblet. “Maar het is wel een situatie die ons dwingt na te denken over creatieve oplossingen.”
Geen korte termijn, maar visie
Humblet sluit af: “We willen in Nederland de ruimte optimaal benutten, zodat iedereen goed kan wonen, werken en recreëren. De ruimte is er, maar die moet slim georganiseerd worden. Het zou mooi zijn als we over tien jaar positief terugkijken op deze tijd. Dat we een sterke leefomgeving hebben gecreëerd, waar natuur, schone lucht en goede huisvesting op een duurzame manier in balans zijn. Hiervoor hebben we vertrouwen en samenwerking nodig, waarbij we niet alleen op de korte termijn scoren, maar een visie durven neer te zetten. Nederland heeft de potentie om een land te zijn waar anderen met een jaloerse blik naar kunnen kijken.”
Lees ook:
Dit artikel is gemaakt door een van onze expertredacteuren in samenwerking met onze partner WSP. Change Inc. werkt met partners die de klimaattransitie aanjagen. Zij kunnen cases presenteren waar anderen zich aan kunnen optrekken en zijn eerlijk over de uitdagingen. Niet één bedrijf is al 100 procent duurzaam, maar veel zijn onderweg. Dankzij ons partnermodel zijn onze artikelen gratis toegankelijk voor iedereen. Benieuwd naar hoe wij werken? Klik hier.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
