In Oirschot staat een modulair kindcentrum. In het gebouw zijn een basisschool, buitenschoolse opvang, kinderdagverblijf en een bestuurskantoor gevestigd. Zestig units van circa drie bij zeven meter vormen één geheel. Een ongeoefend oog herkent de afzonderlijke modules er niet in terug. “Ik kan het wel zien, omdat ik weet waar ze staan”, zegt Frans Bruinsma, bestuurslid van Kindcentrum Oirschot. Van tevoren maakte hij zich zorgen dat het gebouw vanwege het modulaire karakter een tijdelijke uitstraling zou krijgen, maar dat is helemaal niet zo, vertelt hij. “Het ziet er gewoon prachtig uit.”
De kenmerkende naden op de punten waar twee units naast elkaar staan, zijn weggewerkt met steenstrips. Een groot dakterras breekt het rechthoekige karakter van de modulaire onderdelen. De kleurelementen geven het geheel ten slotte een karakteristieke schooluitstraling. Binnen in het gebouw is een grote ruimte gecreëerd in samenwerking met een ‘gewone’ aannemer. Bruinsma is blij met die combinatie. Samenwerking met traditionele bouwers maakt de integratie van grote ruimtes in een modulair ontwerp mogelijk.
Het bezoek vindt plaats tijdens één van de heetste zomerdagen van 2019. Terwijl buiten de temperatuur inmiddels tot boven de dertig graden stijgt, blijft het binnen koel. Heel anders dan de ervaring met sommige tijdelijke schoolgebouwen. Modulair bouwbedrijf De Meeuw maakt dan ook onderscheid tussen gebouwen die voor een aantal maanden staan en semi-permanente gebouwen. Het Kindcentrum Oirschot valt in de laatste categorie. Het gebouw kan tientallen jaren blijven staan. Daarna kunnen de modules een nieuwe toepassing krijgen. Het was één van de redenen waarom het kindcentrum voor deze methode koos. “Feit is dat je over veertig jaar iets overhebt dat formeel afgeschreven is, maar wat weer hergebruikt kan worden.”
Flexibiliteit
Modulair bouwen kenmerkt zich door flexibiliteit. Er kan redelijk makkelijk een onderdeel bijgezet of weggehaald worden wanneer wordt gewerkt met demontabele, gestandaardiseerde onderdelen. Een vergelijking met lego is daarom snel gemaakt. Flexibiliteit is één van de redenen waarom het kindcentrum voor deze bouwmethode koos. “Je kunt nog schuiven met van alles en nog wat.”
'In een paar maanden tijd hebben we een volwaardig schoolgebouw neergezet'
Het flexibele karakter biedt kansen voor de onderwijssector. “Iedereen zoekt naar flexibiliteit; naar gebouwen waarmee je met de tijdsgeest kunt inrichten”, zegt Bruinsma. Het kan gaan om krimpende of toenemende scholierenaantallen, maar ook om andere manieren van onderwijs. “Tweehonderd jaar geleden bedachten we dat elke klas in een lokaaltje moest en dat vinden we nu nog steeds. Dat is natuurlijk onzin.” Bruinsma vindt dat het onderwijs dynamischer kan. Flexibele gebouwen kunnen daaraan bijdragen.
Toch zit één van de grootste voordelen voor hem in de snelle bouwtijd. “In een paar maanden tijd hebben we een volwaardig schoolgebouw neergezet.” Die snelheid scheelt bouwrente en kosten voor tijdelijke huisvesting.
Frisse school
Schoolgebouwen moeten aan vijf eisen voldoen op het gebied van binnenklimaat: energie, lucht, thermisch comfort, visueel comfort en akoestisch comfort. Aan die eisen is het kwalificatiesysteem Frisse Scholen gekoppeld. Daarbij staat A voor zeer goed, B voor goed en C voor acceptabel. Sinds 2015 moeten nieuwbouwscholen minstens voldoen aan klasse B op de thema’s energie en lucht. In Oirschot hebben ze die classificatie ook nagestreefd voor de overige drie thema’s: thermisch comfort, visueel comfort en akoestisch comfort.
Om die reden is er voor vloerverwarming in plaats van radiatoren gekozen. Ook is er een luchtgekoelde warmtepomp geïnstalleerd en is koelen en verwarmen per ruimte regelbaar. Op het dak liggen zonnepanelen. Bruinsma is vooral tevreden met de buitenentree. Kinderen betreden de klaslokalen buitenlangs. “Daarmee heb je heel veel rust in het gebouw zelf.”
Lees ook: Duurzaamheid bij scholen: 3 stappen voor verduurzaming
Toekomst van modulair bouwen
Peter Kuindersma, bouwkundige bij onderzoeksinstituut TNO, merkt dat modulaire bouw toeneemt. Hij ziet dat als een goede zaak, maar denkt niet dat het voor elk type gebouw nuttig is. Voor het onderwijs ziet hij bijvoorbeeld wel kansen, omdat klaslokalen geschikt zijn voor modulaire maatvoering. Ook flexibiliteit is bij scholenbouw vaak een wens. “Dat zorgt ervoor dat je het daar eerder over modulariteit zou kunnen hebben dan wellicht bij een bedrijfsgebouw dat voor een specifiek bedrijfsproces wordt gemaakt.”
Dit artikel maakt onderdeel uit van een serie over modulair bouwen. Lees ook het eerste deel van deze serie.
Afbeeldingen: De Meeuw
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
