Andrejević keek tijdens zijn studie (Building Technology aan de TU Delft) al met verbazing naar de ontwerpfase van gebouwen zoals die in Nederland traditioneel verloopt. “Het is een bizar en bovenal traag trial-and-error proces, waarbij het originele ontwerp van een gebouw vaak met allerlei goocheltrucs recht wordt gerekend. Dit om maar te voldoen aan alle normen en eisen die gelden en de uitvoeringsmogelijkheden die een aannemer heeft.”
Onnodig veel kosten en tijd
Dat proces begint bij de vastgoedontwikkelaar, die een architect en/of bouwkundige inhuurt om een haalbaarheidsstudie uit te voeren. “Dat proces alleen duurt soms al een half jaar. En dan weet je eigenlijk alleen of één of twee gebouwontwerpen financieel haalbaar zijn”, aldus Andrejević. “Vervolgens worden er ingenieurs ingeschakeld, om het gebouwontwerp te toetsen aan allerlei gebouw- en omgevingsparameters, zoals schaduwhinder, daglichtinval, comfort, noem maar op. Met andere woorden: eerst wordt het plan bedacht, daarna wordt het pas getoetst en recht gerekend. Dat is krom.”
Vervolgens gaat het gebouwontwerp een aantal keer over en weer tussen architecten en ingenieurs, net zolang tot het klopt. Daarna moet het ontwerp vaak ook nog aangepast worden aan de mogelijkheden van de aannemer, want die kan lang niet altijd aan alle facetten van een gebouwontwerp voldoen. Andrejević: “Het is een ridicuul proces en dat is niet alleen mijn mening. De ontwerpfase is een hoofdpijndossier voor alle vastgoedontwikkelaars, dat ontzettend veel tijd en geld kost. Doodzonde. En met de middelen van vandaag totaal onnodig.”
Twee technologieën
Andrejević onderzocht in zijn master-thesis de complexiteit van de ontwerpfase van gebouwen en realiseerde zich al snel dat het (veel) beter kon. En wel met computertechnologie. Hij voegde daad bij woord en bouwde tijdens zijn studie al een software die 1.000 gebouwontwerpen binnen 72 uur kon doorrekenen op vijf bouwfysische aspecten, zoals wind en hitte. Na zijn studie besloot hij om dat idee en de technologie verder te brengen, samen met ex-studiegenoot en medeoprichter Jasper Spiegeler. “We zagen het als een hele grote kans, want niemand deed dit nog.”
De technologie die OMRT tegenwoordig in handen heeft, kan heel veel meer dan de software die Andrejević tijdens zijn studie ontwikkelde. Het ontwerpplatform van het jonge bedrijf (opgericht in 2018) is niet alleen in staat om gebouwontwerpen te maken, maar rekent meteen álle gebouw- en omgevingsfacetten door die belangrijk zijn in het ontwerp. Razendsnel en volledig conform het Bouwbesluit. “Er zitten twee technologieën achter het platform”, legt Andrejević uit. “De ene genereert automatisch gebouwontwerpen op basis van de kaders die een gebruiker invoert. Dat kunnen er soms wel duizenden zijn. De tweede rekent vervolgens de consequenties van die ontwerpen uit. Van hitte eiland-effecten tot comfortscore en energieverbruik.”
Gezamenlijk leveren de technologieën het meest optimale gebouwontwerp op waarbij alles doorgerekend is en de businesscase klopt. En dat doet het razendsnel. ”Wat normaal gesproken een jaar duurt, doen we bij OMRT in een week.”
Duurzamer ontwerp
Deze innovatieve ontwerpmethode wordt ook wel ‘parametrisch ontwerpen’ genoemd en OMRT is inmiddels de grootste Nederlandse speler op dat gebied. Het bedrijf heeft inmiddels 90 klanten geholpen (van projectontwikkelaars tot gemeenten en het ministerie van BZK) en was betrokken bij 220 bouwprojecten. Die projecten bewijzen stuk voor stuk dat de ontwerpmethode van OMRT niet alleen tijd en kosten bespaart. Het levert ook veel duurzame voordelen op. Zo hebben bijna alle (op 3 van de 220 gebouwen na) gebouwen waar OMRT bij betrokken was zonnepanelen op het dak, valt het energieverbruik van de gebouwen gemiddeld 25 procent lager uit en werden er gemiddeld 20 procent minder materialen gebruikt bij de bouw ervan.
Andrejević verklaart hoe dat kan: “Bij de traditionele manier van ontwerpen worden de optimale ontwerpkeuzes vaak over het hoofd gezien, mede doordat het zo’n rommelig proces is. Onze software stelt ontwikkelaars juist in staat om heel gemakkelijk het optimum te vinden. Daarmee besparen ze op tijd en kosten, maar ook op energie en materialengebruik. En misschien nog wel belangrijker: onze software laat onomstotelijk zien dat verduurzaming gewoon kán en dat het past binnen de totale businesscase van een gebouw. Waarom zou je het dan niet doen?”
Circulair ontwerpen en bouwen
In de (nabije) toekomst voorziet Andrejević nog een duurzame toepassing van de software: hergebruik van bouwmaterialen. “Waar het bij circulair ontwerpen en bouwen om gaat, is informatie beheren en op de juiste manier toepassen. Circulair ontwerpen is digitaal ontwerpen. Er is geen andere manier om het gedegen te doen. Je kan een oud gebouw namelijk wel oogsten, maar als je niet grondig documenteert en monitort wat er aan materialen in het gebouw zit, kun je er nooit een nieuw gebouw mee ontwerpen. Een materialenpaspoort schiet wat dat betreft tekort. Die bevat weliswaar de platte data over de materialen in een gebouw, maar het gaat juist om: wat is er mogelijk met die materialen? Onze software kan die cruciale stap zetten.”
Andrejević en collega’s treffen nu al de voorbereidingen om met circulair ontwerp aan de slag te gaan. “Als circulaire bouw eenmaal tractie krijgt, hopen wij in dat gat springen”, aldus Andrejević. “Ik zie dat als een van de belangrijkste uitdagingen die we in de aankomende jaren aangaan.”
Woningnood oplossen
Tot het zover is, richt OMRT zich eerst op een andere uitdaging: groei. Zo wil het volgend jaar voet aan de grond krijgen in de Verenigde Staten en Duitsland. Daarnaast wil het in eigen land een belangrijke rol spelen in het oplossen van de woningnood. “Minister Hugo de Jonge wil tot en met 2030 meer dan 900.000 woningen bouwen. Daar willen wij een belangrijke rol in pakken”, aldus Andrejević. “Ik zou het prachtig vinden als we over tien jaar kunnen zeggen dat OMRT een wezenlijke bijdrage heeft geleverd aan het oplossen van die woningnood, op een duurzame manier.”
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
