Changemaker Femke Dijkstra: Samen met Lowlands aan de slag voor betaalbare starterswoningen

Vereniging Eigen Huis, Lowlands en The Positive Lab werken sinds dit jaar samen in Club WOWW, dat staat voor Wonen Om te Wonen-woningen. Femke Dijkstra, van Vereniging Eigen Huis, vertelt over het nieuwe initiatief waar zij nauw bij betrokken is.

Wat is Club WOWW precies?

“Bij Club WOWW bundelen Vereniging Eigen Huis, Lowlands en The Positive Lab kennis, krachten en netwerk om te zorgen voor meer betaalbare sociale koopwoningen. Wonen is een basisbehoefte, maar veel starters vallen tussen wal en schip. Zij verdienen bijvoorbeeld nét te veel voor een sociale huurwoning, maar verdienen niet genoeg om particulier te huren. Om dat aan te pakken zijn nieuwe concepten, nieuwe organisatie van ontwikkeling, realisatie en exploitatie en nieuwe samenwerkingen nodig.

Club WOWW is geïnspireerd op collectieve bouw- en woonvormen zoals in Zurich, Wenen en Berlijn. Wij willen experimenteren met deze vorm om blijvende betaalbaarheid te organiseren, zodat dit deel van de woningvoorraad groeit en ook later beschikbaar is voor woningzoekenden voor wie de vrije markt een te grote stap is.”

Hoe ziet die aanpak eruit?

“Club WOWW brengt jonge woningzoekenden bij elkaar die niet langer willen wachten op de politiek voor oplossingen, maar het heft in eigen handen willen nemen. Starters kunnen zich vrijblijvend aanmelden als zij interesse hebben. Zo’n 2400 mensen hebben zich inmiddels ingeschreven. De experts van Club WOWW zijn nu op zoek naar een geschikte locatie. Dat kan een stuk grond zijn, maar ook een gebouw dat we kunnen herontwikkelen.

In dat proces zitten we nu. We zitten met meerdere gemeenten om de tafel, maar ook met projectontwikkelaars, woningcorporaties en mensen die tegen een sociaal maatschappelijke rente onze plannen zouden willen financieren. Uiteindelijk hopen we zo twee of drie locaties te kunnen ontwikkelen tot een gezamenlijk wooncomplex. Daarbij kiezen we voor duurzame materialen en eigen energievoorzieningen. Met de kopers hopen we nog andere dingen in te vullen: krijgt een wooncomplex een ruimte voor een gezamenlijke wasmachine bijvoorbeeld, komt er een deelauto? Dat zijn dingen die in de toekomst vorm moeten krijgen.”

Hoe voorkom je dat de betaalbare starterswoningen niet razendsnel met veel winst worden doorverkocht?

“De blijvende betaalbaarheid wordt mede mogelijk gemaakt door een anti-speculatieregeling. We onderzoeken of en welke bestaande regeling het meest geschikt is voor WOWW. We vinden het belangrijk dat de koper deelt in de eventuele waardestijging van de woning en mede verantwoordelijkheid neemt in een coöperatieve vereniging. Kortom: de starterswoningen mogen niet met veel winst worden verkocht, ze moeten betaalbaar blijven. We mikken op een koopprijs tussen de 260.000 en 300.000 euro.”

De nood is hoog, wanneer staan deze complexen er?

“Omdat we kiezen voor modulair bouwen, kunnen we snel doorpakken. Delen van de woningen worden duurzaam in de fabriek geproduceerd. We zijn alleen wel afhankelijk van de regelgeving van de overheid. Daarom hopen we dat we gemeenten mee kunnen krijgen in onze plannen.

We hebben Club WOWW en onze plannen gepresenteerd tijdens het festival Lowlands dit jaar. Ons doel is om tijdens het festival komend jaar in elk geval twee concrete locaties aan te kunnen kondigen.”

Hoe is een festival als Lowlands eigenlijk bij dit project betrokken geraakt?

“Lowlands is altijd een maatschappelijk betrokken festival geweest en investeert in duurzaamheid en ondersteunt goede initiatieven vanuit de samenleving. Lowlands en Vereniging Eigen Huis zijn op het eerste gezicht geen logische combinatie. We zijn elkaar min of meer per toeval tegengekomen en hebben ons verenigd in de wens een betaalbare en duurzame oplossing voor starters te realiseren. Daarbij: de doelgroepen van beide organisaties komen voor een groot deel overeen. Samen met The Positive Lab, dat veel expertise heeft op het gebied van duurzame gebiedsontwikkeling en ruimtelijke ordening, hebben we een enorm netwerk om dit initiatief mogelijk te maken.”

Daarom was het festival dit jaar ook de perfecte gelegenheid om onze samenwerking te presenteren. Als Club Woww hadden we daar het ‘Geen Huis Feestje’ georganiseerd, waar we mensen enthousiast hebben gemaakt voor ons plan en tegelijkertijd bewust hebben gemaakt van de noodzaak.”

Wat is jullie toekomstdroom?

,,Ons doel is het aandeel blijvend betaalbare koopwoningen op de markt substantieel vergroten. Maar we bekijken het stap voor stap: eerst proberen we de eerste twee projecten van WOWW van de grond krijgen, daarna gaan we verder.”