Windmolens die aan het einde van hun levensduur zijn gekomen, zijn voor een groot deel goed te recyclen. Met name de mast en de elektrische onderdelen zijn relatief eenvoudig uit elkaar te halen en in te zetten voor nieuwe toepassingen. Maar bij wieken gaat dat lastiger. Die zijn van materialen gemaakt die niet alleen licht, maar ook erg robuust zijn. Er komt vaak een samenstelling van bepaalde vezels en een hars bij kijken, wat lastig is om weer uit elkaar te krijgen. Daarom belanden veel windmolenwieken tegenwoordig nog op de afvalhoop.
Robuust materiaal
Een gotspe, vindt de Zweedse architect Jonas Lloyd. De robuustheid van windmolenwieken vindt hij juist een kwaliteit die niet verloren zou moeten gaan. Toen er in het Zweedse plaatsje Lund een parkeergarage gebouwd moest worden, maakte hij zich dan ook hard voor een ontwerp dat gebruik maakt van afgedankte windmolenwieken. Zijn ontwerp bestaat uit de wieken van een ontmanteld windmolenpark in eigendom van Vattenfall.
Open muren
Volgens Lloyd zijn windmolenwieken perfect om te gebruiken voor het ontwerp van een parkeergarage. De muren van parkeergarages moeten namelijk voor een groot deel open zijn, zodat de kans op brand en explosies wordt geminimaliseerd. Normaal worden er voor zulke constructies staal en beton gebruikt, bouwmaterialen met een hoge ecologische voetafdruk. Nu krijgen niet alleen oude materialen een tweede leven, maar worden er ook nieuwe grondstoffen bespaard.
Naast de muren van windmolenwieken, maakt de architect ook gebruik van groene muren die insecten moeten aantrekken. Het dak wordt vol gelegd met zonnepanelen en de daarmee opgewekte energie wordt opgeslagen in batterijen. Die energie kan worden gebruikt om elektrische voertuigen op te laden die in de garage geparkeerd zijn. Harde cijfers over de duurzaamheidswinst, evenals het aandeel van de parkeergarage dat met afgedankte wieken wordt gemaakt ten opzichte van conventionele bouwmaterialen, zijn niet gecommuniceerd door het architectenbureau.
Hergebruik van wieken
Er lopen meer initiatieven om te voorkomen dat windmolenwieken op de schroothoop belanden. Vattenfall zelf claimt als doel te hebben gesteld dat in 2025 en 2030 respectievelijk 50 en 100 procent van de wieken moeten worden gerecycled. Ze kunnen volgens het bedrijf dienen als geraamte voor zonnepanelen, andere soort bouwmaterialen en ook als grondstof voor ski’s. Windmolenbouwer Vestas heeft een manier gevonden om het composiet (de samenstelling van grondstoffen) in wieken makkelijker uit elkaar te kunnen halen. Dat maakt andere toepassingen mogelijk dan wanneer de wieken als geheel gebruikt moeten worden. Ook werken Amerikaanse onderzoekers aan hars voor windmolenwieken die gemaakt wordt met biobased materialen en die bovendien makkelijk recyclebaar is. Windmolenontwikkelaars kunnen de lijm ‘depolymeriseren’ (polymeren ontbinden tot monomeren), zonder daarbij veel energie te gebruiken of vervelende chemicaliën te hoeven inzetten.
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in