5 innovaties die de luchtkwaliteit in steden verbeteren

Het Longfonds meldt dat er elk jaar in Nederland 5.700 mensen overlijden aan de gevolgen van de slechte luchtkwaliteit. Daarnaast belanden 12.000 mensen met spoed in het ziekenhuis door het inademen van ongezonde lucht. Het nationaal luchtplan moet daar verandering in brengen. Zo gaat het kabinet met gemeenten en provincies aan de slag om in 2018 het nationaal luchtplan te realiseren.

DuurzaamBedrijfsleven Media geeft alvast een overzicht van duurzame innovaties en maatregelen, die bijdragen aan schone en gezonde lucht in Nederland.

• Straatmeubilair die luchtkwaliteit meten

Onlangs startte JCDecaux met het project Luchtradar Utrecht, waarin het concern zijn duurzame straatmeubilair inzet voor het meten van de actuele luchtkwaliteit in de Domstad. De leverancier van straatmeubilair zet tien vrijstaande reclamepanelen in en voorziet deze van luchtkwaliteitssensoren. Vervolgens geeft het platform luchtradarutrecht.nl de meetgegevens van de luchtkwaliteit realtime weer.

Zo weten bewoners en stadsbezoekers op elk moment van de dag in welke delen van de stad de lucht gezonder of minder gezond is. Voorheen was het alleen mogelijk om een maandelijkse meting van de luchtkwaliteit te verkrijgen. Op dit moment kijkt JCDecaux naar mogelijkheden om het project ook in andere Nederlandse gemeentes op te zetten.

• Fijnstof meten met burgerwetenschappers

In 2015 lanceerde het Ministerie van Infrastructuur en Milieu een smartphone-app, waarmee burgers snel en uitgebreid informatie krijgen over de luchtkwaliteit in hun leefomgeving. De app maakt deel uit van de website luchtmeetnet, die de gemeten luchtkwaliteit op meetpunten in Nederland weergeeft.

Met de nieuwe app kunnen gebruikers metingen inzien van ozonconcentraties, stikstofdioxide en fijnstof in de lucht. Vervolgens geeft de luchtkwaliteitsapp een waarschuwing, wanneer het smoggehalte in de directe leefomgeving hoog is. Ook geeft de app handelingsadvies, waarmee mensen, die gevoelig zijn voor luchtvervuiling, hun agenda, route of vervoermiddel kunnen aanpassen.

Ook in andere landen wil Nederland bijdragen aan gezonde luchtkwaliteit. Zo hebben wetenschappers van onder meer de Universiteit Leiden en het Rijksinstituut voor volksgezondheid en Milieu (RIVM) het iSpex-project opgericht. Hierin benaderden de organisaties inwoners van verschillende Europese steden om de luchtkwaliteit grootschalig te meten door gebruik te maken van een smartphone-app en opzetstuk voor de smartphonecamera.

• Duivenpatrouille

Niet alleen burgers, maar ook duiven kunnen de luchtkwaliteit in steden meten. Dat laat het Franse bedrijf Plume Labs zien in een stunt met getrainde duiven die lichtgewichte sensoren dragen om de hoeveelheid stikstofdioxide en ozonconcentraties in de lucht aan te tonen. Het bedrijf heeft in het zogeheten Pigeon Air Patrol-project de luchtkwaliteit van London gedurende drie dagen gemeten.

Met deze campagne wil het bedrijf bijdragen aan de publieke bewustwording rondom het belang van een goede luchtkwaliteit.

Bekijk hieronder hoe de Pigeon Air Control werkt:

• ‘De longen van de stad’

Het meten van de fijnstof en luchtvervuiling is een eerste stap. Daarna moeten maatregelen volgen om de lucht daadwerkelijk te zuiveren voor een gezonde luchtkwaliteit. Zo startte de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) met een onderzoek waarin parkeergarages als luchtzuiveringsplekken worden gebruikt als ‘de longen van de stad’.

Volgens de onderzoekers kunnen ondergrondse parkeergarages, die zijn voorzien van luchtzuiveringssystemen de hoeveelheid fijnstof in een stad terugdringen. Wanneer Eindhoven 99 luchtzuiveringssystemen in de ondergrondse parkeergarages in gebruik neemt, zou de fijnstof in de stad met 10 procent afnemen, bleek uit het onderzoek. Bij 594 luchtinstallaties in parkeergarages, kan de fijnstof met 40 tot 50 procent worden teruggebracht.

• Smog Free Tower

In Rotterdam heeft de innoverende kunstenaar Daan Roosegaarde een toren ontwikkeld die lucht zuivert. De zogeheten Smog Free Tower maakt gebruik van gepatenteerde ion-technologie en windenergie om de lucht te filteren. Vervolgens laat het systeem een bel van schone lucht achter die stadsbezoekers kunnen inademen.

Volgens Roosengaarde kan de Rotterdamse Smog Free Tower 30.000 kubieke meter vervuilde lucht per uur zuiveren. Daarnaast verbruikt de toren evenveel energie als een waterkoker die 1.400 watt verbruikt. Van de samengeperste smogdeeltjes die door de Smog Free Tower uit de lucht zijn gefilterd, maakt de kunstenaar ringen en armbanden.

Onlangs installeerde Roosengaarde ook een Smog Free Tower in Beijing. Volgens het persbureau Associated Press (AP) is het gebruik van fossiele energiebronnen de grootste oorzaak van luchtvervuiling in China. 

In de uitzending van DuurzaamBV Radio van donderdag 10 november spreekt Paul van Ruiten, directeur Duurzaamheid en Milieu van TNO, over de innovaties die de organisatie ontwikkelt om de luchtkwaliteit in Nederland te verbeteren aan de hand van sensortechnologie. Beluister de uitzending om 16:00 op New Business Radio en beluister de podcasts terug op DuurzaamBV Radio. 

Foto: Hoofdafbeelding: Rikki Chan via Unsplash.com, Creative Commons, In tekst-afbeelding: JCDecaux, Voetafbeelding: Infographic by Robin de Boer, DuurzaamBedrijfsleven (Cropped by DuurzaamBedrijfsleven)