Jeroen Cox, energie- en milieumanager KPN: “Circulair is het nieuwe duurzaam”

Door Eline van den Ende

Wie denkt dat de Senior Manager Energie & Milieu van de telecomgigant (omzet in 2016: € 6,8 mrd) een duurzaamheidsgoeroe is, komt bedrogen uit. Cox, al 15 jaar in dienst bij KPN en voorheen manager Supply Chain Services, is naar eigen zeggen een gewone werknemer, die iets doet wat binnen KPN als heel gewoon wordt ervaren.

KPN stuurt vanaf 2008 al aan op energiebesparing. Sinds 2011 is het bedrijf volledig overgestapt op groene stroom, afkomstig uit windmolenparken voor de Nederlandse en Belgische kust. Dus niet via inkoop van groencertificaten, benadrukt Cox. “We hebben teveel verhalen voorbij zien komen over het dubbel tellen van groene stroom afkomstig van buitenlandse waterkrachtcentrales.”

Vanaf 2015 werkt KPN ‘klimaatneutraal’. De emissies vanuit het wagenpark en het aardgasverbruik voor het verwarmen van gebouwen en back-up generatoren, goed voor respectievelijk 11 procent en 4 procent van het totale energieverbruik, worden gecompenseerd met Gold Standard-projecten. Vanaf 2030 wil KPN klimaatneutraal zijn zonder enige vorm van compensatie. Zo moet het KPN wagenpark al in 2025 volledig emissievrij zijn.

Dow Jones Sustainability Index

Het bedrijf doet mee aan drie verschillende benchmarks die de klimaatprestaties van bedrijven vergelijken: de Dow Jones Sustainability Index (DJSI), de FTSE4GOOD en de Vigeo Index. Daarnaast publiceert KPN zijn CO2-emissies als deelnemer aan het Carbon Disclosure Project (CDP).

"Verduurzaming is niet gratis, maar je kunt niet aan de zijlijn blijven staan”

Waarom al die verschillende initiatieven? “Er zijn twee vormen van benchmarking”, legt Cox uit. “De eerste vorm maakt gebruik van openbare informatie over KPN, zoals ons jaarverslag. Dit zijn onder andere FTSE4GOOD, Vigeo and Kristal. Hier levert KPN geen verdere input voor aan. Daarnaast heeft KPN, vanuit haar wens om zich te toetsen aan andere klimaat- een duurzaamheidsleiders, twee benchmarks geselecteerd waar wij actief input aan leveren: DJSI en CDP. Beide benchmarks zijn belangrijke graadmeters voor investeerders voor beursgenoteerde bedrijven.”

KPN staat al voor het zesde achtereenvolgende jaar in de DJSI en is dit jaar zelfs verkozen tot Industry Leader, de hoogst mogelijke ranking De DJSI bekijkt en beoordeelt bedrijven met een brede blik. Er wordt naar drie hoofdgroepen gekeken: de economische, de milieu- en de sociale dimensie.

Bij het CDP stond KPN in 2016 wederom in de topcategorie. Cox: “KPN behoort daarmee volgens het Carbon Disclosure Project tot de 9 procent van de bedrijven die wereldwijd voorop lopen in het verminderen van uitstoot en het inperken van klimaatverandering. In de CDP Climate Change Questionnaire richten de vragen zich ook op de gerealiseerde energiebesparingen en energy en carbon efficiency indicatoren.”

Track record op het gebied van duurzaamheid

Dat is nog niet alles, want sinds april 2017 heeft KPN ook Science Based Targets geformuleerd. Wat voegen deze doelstellingen toe aan het bestaande lijstje benchmarks en studies? Cox: “De Science Based Targets is een initiatief van CDP en het Wereldnatuurfonds die toetsen of targets een werkelijke bijdrage leveren aan de Parijse klimaatdoelen (maximaal 1,5 graad opwarming van de aarde). Met andere woorden, het gaat er niet alleen om of jouw targets ambitieus zijn voor je bedrijf zelf, maar ook of ze goed genoeg zijn in jouw sector.”

De reden dat KPN zich al deze moeite getroost is een optelling van commerciële en maatschappelijke overwegingen, zegt Cox. “We zijn een kapitaalintensief bedrijf. In toenemende mate selecteren zakelijke klanten bij tenders bedrijven met een track record op het gebied van duurzaamheid. Maar we zijn ook een maatschappelijk relevant bedrijf. Er gaat geen dag voorbij dat er niet iets in de krant staat wat betrekking heeft tot KPN. Of het nu gaat over pinnen, bruggen bedienen of communicatie. Verduurzaming is een maatschappelijk relevant thema. Voor overheden, klanten, de maatschappij en iedereen is ermee bezig. Dat wordt van ons ook verwacht. Het is geen optie om er niet mee bezig te zijn. Verduurzaming is niet gratis, maar je kunt niet aan de zijlijn blijven staan.”

Data- en elektriciteitsverbruik

Voor een telecom- en ICT-bedrijf lijkt verduurzaming misschien eenvoudiger dan voor een industrieel concern, maar zo simpel is het niet, stelt Cox. “Ieder jaar stijgt het dataverbruik met 45 procent. Het huidige dataverbruik is inmiddels tien keer zo groot dan in 2010. En die trend blijft doorgaan. Die data over netwerken transporteren en in servers opslaan kost enorm veel energie.”

"Voor ons ligt de sleutel in de slogan ‘reduce, extend, re-use’"

Dit betekent dat de industrie naast vergroening ook sterk bezig moet zijn met het besparen op elektriciteitsverbruik. Wat helpt, zegt Cox, is dat nieuwe technologieën van zichzelf al minder energie verbruiken. “Het doorzetten van de besparingstrend hangt van verschillende ontwikkelingen af. Zo vindt er een proces plaats in het netwerk dat virtualisatie wordt genoemd, waarbij netwerken geprogrammeerd kunnen worden om nieuwe diensten aan te bieden in plaats van dat we nieuwe apparatuur moeten toevoegen om diezelfde diensten aan te bieden. Die virtualisatie maakt het eenvoudiger om onze dienstverlening naar klanten op- of af te schalen, afhankelijk van de databehoefte van onze klanten. Dat kan een aanzienlijke kostenbesparing opleveren, zowel in hardware als in stroomverbruik, voor zowel klant als KPN.”

Een andere manier om energie te besparen bij klanten, is door opslag te verplaatsen van thuis naar de cloud. “De opslag in datacenters is veel efficiënter dan bij mensen thuis en verlaagt bovendien de elektriciteitsrekening van onze klanten”, zegt Cox.

Daarnaast is Nederland koploper in de ontwikkeling van computerchips op basis van fotonica. Fotonica is een toekomstige technologie waarbij informatie kan worden overgedragen door middel van lichtdeeltjes. Door licht in plaats van stroom te gebruiken, kunnen grote hoeveelheden data sneller en veel energiezuiniger worden verstuurd.

Van klimaatneutraal naar circulair

Ondertussen dient de volgende trend zich alweer aan. Na klimaatneutraliteit komt nu de circulaire economie in beeld. “Onze ambitie is dat al onze netwerken, kantoren en apparatuur in de toekomst circulair werken”, aldus Cox. “Vanaf 2025 geldt dat in ieder geval voor alle nieuwe apparatuur in onze netwerken en datacenters en alle klantapparatuur op basis van KPN specificaties.”

Hoe KPN dat gaat realiseren, is nog niet helemaal duidelijk, zegt Cox. “Voor ons ligt de sleutel in de slogan ‘reduce, extend, re-use’. Het begint met design en innovatie, om apparatuur zo te ontwikkelen dat het leidt tot minder materiaal gebruik, levensduurverlenging en onderhoud. Dan pas komt recycling aan bod en het beperken van vuilstort door het realiseren van zero waste.”

Zo is KPN in gesprek met modemleveranciers, vertelt Cox, om invulling te geven aan de duurzame visie van het telecombedrijf. “We praten over zaken als: hoe kan je de buitenkant van een modem maken van recyclebaar plastic? In welke mate kan je de levensduur van het apparaat verlengen? Welke schaarse materialen zitten er nog in de printplaten en kunnen we heet gebruik daarvan reduceren? Uiteindelijk willen we minder kastjes in huis.”

Hoe circulair precies gedefinieerd zal worden, is nog niet zeker. Maar KPN is er volop mee bezig, besluit Cox: “Circulair is het nieuwe duurzaam.”

Foto: KPN