“Ik geloof dat virtual reality voor heel veel besparingen in de GGZ zal zorgen, maar het gaat nog wel tijd kosten voordat we dit goed wetenschappelijk kunnen aantonen”, zegt Guntur Sandino. Die tijd baart de algemeen directeur van CleVR zorgen, want hoe komt hij in de tussentijd aan geld? “Het is een kip-ei probleem.”
Instanties willen pas subsidie geven als Sandino kan aantonen dat zijn innovatie besparingen oplevert, maar om dat aan te tonen is jarenlang wetenschappelijk onderzoek nodig. “Wij kunnen niet zolang wachten, dan vallen we misschien om.” Ondanks dit soort uitdagingen is de kans klein dat Sandino opgeeft. Zijn bedrijf bestaat al ruim tien jaar en zijn producten worden al bij veel verschillende zorginstellingen gebruikt. Dat het werkt, is namelijk al lang bewezen.
Wat voor patiënten helpen jullie met virtual reality?
“Wij zijn in 2010 begonnen met de behandeling van vliegangst en daar in 2015 mee gestopt. De behandeling van vliegangst wordt namelijk niet meer vergoed, omdat het een enkelvoudige angststoornis is. Dat wordt gezien als een luxeprobleem. Op dit moment zijn we daarom vooral bezig met complexe stoornissen. Zoals de behandeling van psychoses, sociale fobie, autisme, paniekstoornissen, trauma, verslaving, antisociaalgedrag, licht verstandelijke beperking, persoonlijkheidsstoornis en depressies.”
Je hebt ook VR-apps. Wat maakt jullie product anders dan dat soort producten?
“Er zijn heel veel virtual reality bedrijven die ook in de GGZ actief zijn, maar zij hebben vooral 360-graden video's. Wij hebben geanimeerde exposure waarbij je op elk moment alles kan aanpassen en daarmee een behandeling op maat kan aanbieden. Heb je ooit een 360-graden video gezien met VR-bril? Als je bijvoorbeeld met een cameraatje een winkelstraat opneemt en die video plaatst in een virtual reality bril. Dan kun je weer in die winkelstraat staan. Maar het nadeel is dat het elke keer dezelfde opname is. Vergelijk het met naar dezelfde film in de bioscoop gaan.
Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat het ook zo werkt bij virtual reality programma’s in de zorg. Zo zeggen patiënten dat ze bang zijn in de supermarkt, maar niet in de virtual reality supermarkt, want die kennen ze na één keer zien wel. Dus als je met de patiënt naar een echte supermarkt gaat, dan is deze weer bang. De kracht van ons product is dat bij ons niks van tevoren wordt gescript. Elke keer als de patiënt de bril opzet en naar de supermarkt gaat ziet die er anders uit. En de behandelaar kan de situatie ook manipuleren. Stel dat een patiënt bang is voor mensen met hoody’s, dan kan een psycholoog ervoor zorgen dat er in het begin geen mensen in de supermarkt rondlopen met hoody’s en die later inladen. Daarom noemen we ons product dynamisch interactieve virtual reality cognitieve gedragstherapie. De behandelaar is namelijk op elk moment in staat om de situatie aan te passen.”
Wat voor leiderschapskwaliteiten zijn nodig als je wil innoveren in de GGZ?
“De belangrijkste leiderschapskwaliteit is geduld. Als je een product maakt voor een bank of de commerciële sector, dan kan je het mogelijk snel verkopen. Bij de GGZ voer je een gesprek en kan het vervolgens wel twee jaar duren voordat ze wat bij je afnemen. Dus je moet echt geduld hebben, erin geloven en veel investeren.
Een product kan wel effectief zijn, maar GGZ-instellingen mogen jaarlijks niet meer dan een bepaald bedrag aan zorg declareren. Als ze boven dat plafond komen moeten ze het zelf betalen. Daar gaat het nu dus fout. Ik heb met het ministerie van Volksgezondheid gesproken en met zorgverzekeraars. Uiteindelijk wijst iedereen naar elkaar en gaat niemand veranderen, waardoor innovatie in de GGZ moeizaam blijft. De conclusie: in de geestelijke gezondheidszorg in Nederland staat geld boven effectiviteit. Als een minder effectief product de zorg goedkoper maakt, dan wordt dat eerder gekozen dan een duurder product dat effectiever is. Dat is de grootste uitdaging van CleVR op dit moment. Daarom zijn we nu druk bezig met het bewijzen van de kosteneffectiviteit.”
Lees ook: Waarom klimaatverandering een gezondheidsprobleem is
Schrijf je in voor onze Newsbreak: iedere dag rond 12 uur het laatste nieuws
Wil jij iedere middag rond 12 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan! Schrijf je hier in voor onze Newsbreak.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
