Ons land telt een leger trendwatchers en singularity ambassadeurs die dagelijks koketteren met fascinerende exponentiële technologieën zonder te duiden welke impact deze gaan hebben op de maatschappij en samenleving. Op dogmatische en soms zelfs demagogische wijze presenteren ze technologie als de heilige graal en als oplossing voor elk probleem. Voedsel- en waterschaarste, klimaatverandering, beter onderwijs, betaalbare zorg; technologie en digitalisering is het antwoord.
Sociale innovatie
Uiteraard zijn veel technologieën veel belovend en in ons dagelijks leven en werk zien we dat ze ongekende kansen en mogelijkheden bieden. In essentie leiden exponentiële technologieën tot sociale innovatie en de democratisering van diensten, producten, bezit en hopelijk op termijn ook van de democratie zelf. De nieuwste generatie zonnepanelen bieden energie coöperaties de mogelijkheid om energie op te wekken tegen een prijs significant lager dan de NUON kolencentrale in Amsterdam! Ze zijn een voorbeeld van sociale innovaties die leiden tot de democratisering van de energievoorziening en -prijs. Halverwege deze eeuw zal meer dan 60 procent van de energiebehoefte opgewekt worden door zonne-energie, waarvan meer dan de helft wordt geproduceerd door burgers. Hiermee wordt de samenleving een serieuze machtsfactor waar overheid en vrijemarkt rekening mee zullen moeten houden.
Democratisering van bezit
Hetzelfde zullen we zien bij autonome voertuigen die ingezet via mobiliteitsplatforms leiden tot Mobility As A Service (MAAS) en de democratisering van bezit. In steden zal MAAS leiden tot een aanbod van mobiliteit door de overheid, marktpartijen en de samenleving. Burgers transformeren van passieve consumenten, naar pro-actieve co-creators en herstellen daarmee de onbalans in het machtsveld van overheid, vrije markt en samenleving. En dat lijkt van eminent belang, omdat onze overheid meer de belangen van de grote bedrijven lijkt te behartigen dan die van de samenleving.
Gratis master
Maar technologie en digitalisering zal de samenleving meer mogelijkheden bieden om zich onafhankelijk op te stellen van de overheden en de vrije markt. Vanaf 2020 zal elke burger, waar ook ter wereld, toegang hebben tot de informatie en colleges van MIT in Boston en waar studenten nu nog gemiddeld $60.000 per jaar betalen voor het halen van hun bachelor of master, zal dat vanaf 2020 gratis zijn. Digitalisering van leren en co-creëren leidt tot de democratisering van academisch onderwijs.
En in het volgende decennium zal kunstmatige intelligentie leiden tot de democratisering van IQ; het vermogen tot cognitief leren en daarmee het verwerken van informatie, het herkennen van patronen, het leggen van verbanden etc. Voor onze kleinkinderen zal AI in 2040 een commodity zijn. Zij geloven hun grootvader niet wanneer deze vertelt dat hij in 1983 zijn master heeft gehaald zonder AI.
Technologie en digitalisering worden nog te vaak op een platte, eendimensionale manier besproken. Die zonnepaneel die nog meer rendement oplevert of die elektrische auto met een nog hogere actieradius. Daardoor dreigen we de veel interessantere sociale revolutie die het gevolg daarvan is uit het oog te verliezen.
Ruud Veltenaar is filosoof, TEDX-spreker, trendwatcher en bijzonder hoogleraar aan het instituut International Schools of Business Management en 'visiting professor' aan diverse universiteiten in binnen- en buitenland.
Afbeeldingen: Ruud Veltenaar/Shutterstock
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
