Urgenda overweegt opnieuw naar de rechter te stappen

Waarom overweegt Urgenda opnieuw om naar de rechter te stappen?

"Het kabinet liep vorig jaar 16,5 megaton achter op het doel, om de Nederlandse uitstoot met 166 megaton te verminderen (ten opzichte van 1990). Eerder beloofde de regering dat er extra maatregelen kwamen in oktober als het doel niet gehaald zou worden. Nu lijkt minister Wiebes nog geen extra pakket aan te kondigen, en wordt een motie voor extra maatregelen in de kamer afgeschoten door regeringspartijen. Ik heb het idee dat ik aan het lijntje wordt gehouden, het doel van het kabinet schuift steeds op. Dat bevalt me niet, want Urgenda is steeds coöperatief geweest, we hebben veel geduld gehad en bijvoorbeeld geen dwangsom als stok achter de deur gebruikt. Maar als blijkt dat de regering echt het doel niet gaat halen, kunnen we terug naar de rechter."

Lees ook: Prinsjesdag 2021: kabinet toont teleurstellend gebrek aan visie, meer sturing nodig

Is dat niet voorbarig? De raming van het PBL laat zien dat er nog steeds een kans is dat de doelen voor 2020 wel gehaald worden.

"Dat zou alleen lukken als corona zou zorgen voor grote economische krimp en we een zachte winter hebben. Dat lijkt onwaarschijnlijk. Bovendien: het PBL zat vanaf 2015 consistent 10-14 megaton verkeerd met de ramingen over de Nederlandse uitstoot. Zij voorspelden in 2019 nog een achterstand van 2-9 megaton CO2 aan het eind van 2019. Het bleek 16,5. Die verkeerde voorspelling heeft het kabinet in slaap gesust, ze hebben beleid gemaakt om maximaal 9, niet 16 megaton te overbruggen. Dus ik neem de voorspellingen van het PBL met een korreltje zout."

Moet Urgenda niet wat meer geduld hebben? Er heerst een pandemie, met bijkomende economische crisis. Dan is het begrijpelijk dat extra maatregelen langer duren.

"Volgens de PBL-cijfers zouden we zelfs over vijf jaar nog niet op het doel van 166 megaton reductie zitten. Regeringspartijen stemmen moties voor extra maatregelen weg. De beloofde adaptieve strategie blijft tot nu toe uit. En ik hoor uit de wandelgangen dat kolencentrales toch niet naar 25 procent hoeven af te schalen, maar naar 35 procent - en zelfs dat maar drie jaar lang. Al die verhalen zorgen ervoor dat ik me zorgen maak, dat ik voel dat het doel niet serieus wordt genomen. Maar ik geloof dat we nog steeds in een rechtstaat leven, en dat het kabinet zich dus aan het vonnis van de rechter houdt. Bovendien liet de pandemie zien dat het mogelijk is om die kolencentrales terug te schakelen. Dankzij de lage gasprijs stonden de kolencentrales lang stil. Dus als het economisch gunstig is kan het wel, maar voor het Urgendavonnis is het te ingewikkeld? Dat vind ik gek."

Lees ook: Dit zijn de klimaatplannen uit de Miljoenennota

Is er nog een kans dat het kabinet de doelstelling voor het einde van het jaar haalt?

"Natuurlijk niet. De uitstoot in de energiesector is al laag door de coronacrisis, maar het kabinet is veel te laat begonnen met maatregelen in andere sectoren, zoals industrie. Maar dat vind ik niet erg; als er een maatregelenpakket komt waarmee een steile lijn naar beneden zichtbaar wordt, dan ben ik tevreden - ook als het doel dan pas in maart, april wordt bereikt. Alleen: tot nu toe zie ik die maatregelen niet. Ik weet niet wat er achter de schermen in Den Haag gebeurt, misschien zijn de nieuwe regels bijna klaar, maar dat zie ik niet."

Wanneer stapt Urgenda dan definitief naar de rechter?

"Ik heb niet op een briefje staan wanneer. Maar als er niet snel serieus beleid komt, als men bijvoorbeeld wacht tot de verkiezingen en het probleem overdraagt aan een volgende regering, dan kan het vervelend worden. Ik hoop dat dat te voorkomen is. We vragen niets excessief; sterker nog, het halen van onze doelstelling helpt het kabinet ook met de eigen doelen voor 2030, die vooralsnog bij lange na niet gehaald worden. Maken ze nu goed beleid, dan profiteert het kabinet daar zelf dus ook van."

Lees ook: PBL: Nederland haalt CO2-doelen voor 2030 bij lange na niet

Beeld: Urgenda