Het is niet ingewikkeld om kritiek te hebben op het pakket maatregelen waarmee minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei (KGG) alsnog probeert de Nederlandse klimaatdoelen te halen. Een baaierd aan maatregelen moet per 2030 de uitstoot van 10 megaton CO2 extra voorkomen. Daarmee komt het doel van 55 procent CO2-reductie in 2030 ten opzichte van 1990 weer in zicht.
De minister scharrelt een serie maatregelen bij elkaar die weinig met de verduurzaming van de economie te maken hebben. Zo zet Hermans in op méér CCS: het afvangen en opslaan van CO2. Naast het Porthos-project, dat nu in aanbouw is, wil de klimaatminister vaart maken met het veel grotere Aramis-project, dat vanaf 2030 22 megaton CO2 per jaar kan opslaan in lege aardgasvelden op de Noordzee. CCS is natuurlijk geen structurele oplossing, want de industrie kan door blijven draaien op olie en gas, zonder hun bedrijfsprocessen te verduurzamen.
Is groen gas duurzaam?
Een andere maatregel die op kritiek kan rekenen: het bijmengen van groen gas uit vergisting van dierlijke mest. Moeten we de energievoorziening afhankelijk maken van een veestapel die juist moet krimpen? Hoe duurzaam is dat?
En dat de industrie de grootverbruikerskorting op elektriciteit terugkrijgt, is natuurlijk helemaal een gotspe. Zeker omdat er een half miljard euro uit het klimaatfonds wordt geroofd om het grote bedrijfsleven deze financiële meevaller toe te stoppen. Door energie goedkoper te maken verdwijnt de druk om energie te besparen en te verduurzamen.
Als klap op de vuurpijl sluit minister Hermans ook nog een sectorakkoord om de gaswinning op de Noordzee op te voeren. In plaats van 35 tot 40 miljard kubieke meter, denken de gasproducenten op de Noordzee met het akkoord ‘minstens’ 100 miljard kuub aardgas te winnen op de Noordzee. Méér aardgas, terwijl we juist van het gas af moeten!
Andere overwegingen
Het is makkelijk om al deze kritiek te leveren. En die kritiek snijdt nog enigszins hout ook. Tenminste, als we in een vacuüm zouden leven en er geen andere factoren en overwegingen zouden zijn. En die zijn er wel.
Zo is CCS onvermijdelijk geworden om de klimaatdoelen te halen. Groene waterstof om de industrie te verduurzamen is simpelweg nog niet beschikbaar (en heel erg duur), en door netcongestie is ook elektrificatie vaak onmogelijk. Met CCS kunnen we de tijd overbruggen, totdat de industrie wel verduurzaamd kan worden. Niet ideaal, wel pragmatisch.
Liever geen groen gas uit vergisting van dierlijke mest? Vanwege de stikstofproblematiek is inkrimping van de veestapel onvermijdelijk, maar zelfs bij een krimp van 40 procent is er voldoende mest om serieuze volumes groen gas te produceren. Waarom zouden we dat niet gebruiken? Zolang er nog huizen zijn met CV-ketels hebben we gas nodig. Dan liever groen gas dan aardgas.
Ontwrichtende gevolgen
Kijken we naar de grootverbruikerskorting voor de industrie. Natuurlijk is dure energie een prikkel om te besparen en te verduurzamen. Maar als energie in Nederland duurder is dan in Duitsland, België en Frankrijk, dan is het ook een prikkel om productie hier af te bouwen en elders op te voeren. Resultaat is een sluipende de-industrialisatie die ons armer maakt en CO2-emissies niet vermindert maar verplaatst.
Tot slot het opvoeren van de gaswinning. Het doel daarvan is om de importafhankelijkheid te beperken en de energiezekerheid te bevorderen. Zolang we gas nodig hebben, is eigen gas beter dan vloeibaar gas uit Amerika, het Midden-Oosten of (ja nog steeds) Rusland. De gascrisis van 2022 heeft ons geleerd dat een onderbreking van de gastoevoer ontwrichtende en zeer kostbare gevolgen voor de maatschappij heeft.
Prestatie van formaat
Het is niet ingewikkeld om kritiek te hebben. Het is makkelijk om aan je idealen vast te houden, als je niet verantwoordelijk bent voor de uitvoering. Het is logisch om chagrijnig te worden als we de klimaatdoelen niet halen. Het is verleidelijk de industrie en de politiek daar de schuld van te geven.
Maar als ik kijk naar het kabinet waar Sophie Hermans deel van uitmaakt, dan vind ik het knap dat ze überhaupt energie- en klimaatbeleid weet te voeren. Als ze er daadwerkelijk in slaagt de CO2-uitstoot met 10 megaton per jaar extra te verminderen, dan is dat gegeven de omstandigheden een prestatie van formaat.
Lees ook:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
