In de podcast Even Samen Gevat legt Rob de Wijk in een paar zinnen de vinger op de zere plek: ‘De wereld zit complexer in elkaar dan veel mensen denken. Daarom is de energietransitie zo’n ongelofelijk ingewikkeld probleem. Dat heeft deels te maken met de afhankelijkheid van grondstoffen uit autoritair geregeerde landen waarvan veel mensen vinden dat je daar geen zaken mee moet doen. Maar als je dat niet doet, dan kun je bijvoorbeeld niet vergroenen. Zo’n energietransitie heeft alles te maken met de ontwikkeling van nieuwe technologieën en daar heb je halfgeleiders uit Congo, Rusland en China voor nodig.’
Zonder vuile handen kan het niet, zegt De Wijk. ‘Landen met halfgeleiders hebben een enorm pressiemiddel in handen, als je dat negeert, ondermijn je je concurrentievermogen en moet je oppassen, want anders kun je de rekening van de vergroening niet meer betalen. Uiterlijk 2030 minder CO2-uitstoot? Prima, daar ben ik ook voor, maar tegelijkertijd moet je heel goed weten wat de consequenties daarvan zijn.’
Het bedrijfsleven en de politiek moeten hier zo snel mogelijk gezamenlijk uit zien te komen. Anders blijft het touwtrekken. Op congressen tonen leiders van grote bedrijven zich altijd welwillend. Ze willen strijden voor klimaatverandering, maken zich zorgen over de planeet en willen die goed achterlaten voor hun kinderen en kleinkinderen. Op de vraag hoe dat moet wordt altijd verwezen naar de overheid. Het helpt daarbij niet dat overheden altijd treuzelen over wet- en regelgeving en daardoor geen duidelijkheid verschaffen.
Gelukkig staan er met de druk op de ketel altijd politici en CEO’s op die in woord en daad de weg wijzen. Dat moet ook, want onderzoek onder 20.000 respondenten wereldwijd van de denktank European Council on Foreign Relations maakt pijnlijk zichtbaar hoe verdeeld de wereld ervoor staat. De conclusie na één jaar oorlog: ‘United West, divided from the rest.’ Europeanen en Amerikanen willen Oekraïne helpen, Rusland is de vijand en toekomstige globale orde bestaat uit twee blokken: Amerika versus China. Maar inwoners uit China, India en Turkije willen een snel einde van de oorlog, ook als dat betekent dat Oekraïne gebied moet afstaan. Turkije en India ‘will act on their own terms’ en willen niet in een tweestrijd belanden.
Deze ontwikkelingen zorgden voor moedige openheid bij een paar politici. Emmanuel Macron was onder de indruk van hoeveel vertrouwen wij in ‘de Gobal South zijn kwijtgeraakt’, schrijft NRC, ‘Ik moet eerlijk en hard zijn voor onszelf. Ze hebben er goede redenen voor.’ De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock onderging openlijk een ‘Change.’ NRC: ‘Als Groenen-politicus had ze zelf een draai gemaakt van 180 graden: na zich jaren verzet te hebben tegen de levering van wapens aan een land in oorlog, besloot ze dat wapens voor Oekraïne het enige juiste antwoord op de Russische agressie was. Het is mogelijk te leren en van mening te veranderen, zei ze.’
Een andere manier van denken durven aannemen, is ook de oproep van de CEO van Patagonia Ryan Gellert, een bedrijf dat in het verleden ook al openlijk over eigen fouten en lastige hobbels in de transitie sprak. In De Groene Amsterdammer zegt hij: ‘Leiderschap is niet voor een groep gaan staan en vertellen hoeveel winst je maakt en hoe je daar de komende vijf jaar mee door wil gaan. Echt leiderschap gaat over complexe problemen en het nemen van moeilijke beslissingen die nodig zijn om een duurzame toekomst te garanderen. Er is in het bedrijfsleven een chronisch gebrek aan de verbeeldingskracht en creativiteit die nodig zijn om tot de innovatieve oplossingen te komen voor de echte problemen.’
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
