Idealisme en welbegrepen eigenbelang hand in hand tegen klimaatverandering

Mooi moment in de Changemakers-podcast met ondernemer en investeerder Siemon van den Berg afgelopen week. Nog net voor ik het artikel in NRC met de kop ‘Investeerders kom in actie voor klimaat’ uit mijn map kon plukken, had de geïnterviewde er al uit geciteerd. Dat we er bijna unisono en enthousiast op wilden reflecteren had ook te maken met de nuchtere toon van het verhaal. De tachtig bedrijven, verenigd in de Net-Zero Asset Owner Alliance (NZAOA), vertegenwoordigen 11 biljoen (!) dollar aan investeringen. Ze hebben afgesproken ‘geen vervuilende investeringen meer in hun portfolio te hebben.’ En, dan komt het, ‘niet alleen vanuit de wens voor een leefbare wereld.’ Want: ‘Klimaatverandering is inmiddels ook een investeringsrisico.’

Het is deze nuchterheid die echte veranderingen in gang zet en versnelt. Je verbindt idealisten en investeerders rond hetzelfde belang: zo snel mogelijk klimaatverandering tegengaan. Je weet waar je het voor doet, kunt gezamenlijk optrekken en hoeft elkaar niet meer persoonlijk de maat te nemen. Een beetje in de lijn van schrijver David Grossman, die de Erasmusprijs won voor zijn ‘niet aflatende inspanningen voor de vrede tussen Palestijnen en Joden in het Midden-Oosten.’ Volgens de stichting die de prijs financiert krijgt hij die vanwege zijn inzet ‘mensen van binnenuit te begrijpen en de ander met liefde te zien over de grenzen van oorlog en geschiedenis heen.’ Dat ‘van die liefde’ vindt hij wat overdreven, zegt hij in NRC, hij is er te nuchter voor. ‘Wel geloof ik dat we samen een leven in vrede, veiligheid en menselijke waardigheid moeten kunnen leiden. Maar ik zie ons niet samen hand in hand de zonsondergang tegemoet lopen.’

De NZAOA spreekt private equity fondsen aan geen ‘vervuilende investeringen over te nemen die door beursgenoteerde ondernemingen van de hand zijn gedaan’, schrijft NRC. Op haar eigen site zet de onder de vlag van de VN opgerichte groep uiteen dat private equity, zonder druk van aandeelhouders, minder snel wordt aangesproken op klimaatverandering. Maar volgens de NZAOA-leden uit de top van de financiële sector is het ook in het eigen belang van private equity om aan de op de site scherp geformuleerde doelstellingen te voldoen. ‘CO2-reductie voor 2025 tussen de 22 en 32 procent. En voor 2030 tussen de 49 en 65 procent. Met een opwarming die beperkt blijft tot ten hoogste 1,5 graad.’

Larry Fink (BlackRock beheert een vermogen van 8.800 miljard euro) hamert al jaren op de risico’s van bedrijven die niet meegaan in de versnelling van de energietransitie. In zijn ‘Annual 2022 Letter to CEO’s en op een Outlook-event, geciteerd door Morningstar (informatie-onderzoeksplatform over beleggingsfondsen) zei hij: ‘Gaat u leiden of wordt u geleid?’ En: ’De autosector loopt voorop – elke sector zal worden getransformeerd naar nieuwe, duurzame technologie.’ En: ‘Gaat u de weg van de dodo of wordt u een feniks terwijl uw industrie wordt getransformeerd door de energietransitie?’

Als voorloper in een oude wereld, begrijpt Fink het onbehagen van zijn traditionele achterban. Hij wil ook niet voor ‘groene gekkie’ doorgaan. ‘We richten ons op duurzaamheid, niet omdat we milieuactivisten zijn, maar omdat we kapitalisten zijn en vertrouwenspersonen voor onze klanten.’ In The New York Times zegt hij het nog pregnanter: ‘It’s not woke for Business to think beyond Profit.’ Onderzoek van Follow the Money en Investico (‘Duurzame beleggingsfondsen investeren ook in fossiele bedrijven of de luchtvaart’) toont aan dat er nog een lange weg te gaan is. Maar de grootste doorbraak zou de erkenning zijn dat er meerdere wegen naar Rome leiden om de klimaatverandering tegen te gaan. Of het nu uit idealisme of welbegrepen eigenbelang voortkomt.