De Amerikaan Martin Ford schreef in 2015 de internationale bestseller Rise of the Robots. De oprichter van een softwarebedrijf in Silicon Valley maakte twee jaar later een tournee door Nederland, waar ik hem uitgebreid sprak op een terras in het centrum van Haarlem, naast zijn hotel. Zijn waarschuwing dat door de digitale revolutie veel banen zouden verdwijnen waar geen nieuw werk tegenover staat, is nog altijd springlevend. Al gaat het lang niet zo snel als hij voorspelde.
Ford hekelde de critici die hem cynisme verweten. Hij zou een toekomst voorspellen waar we ons te pletter vervelen, maar Ford wees erop dat een baan een bundel van taken is. We kunnen ons meer gaan toeleggen op de interessante taken en de rest aan robots overlaten. Kwaliteit van leven en van werk zou juist toenemen. Ook nu, in tijden van arbeidskrapte, blijft investeren in robots hard nodig om al het werk aan te kunnen. Nagenietend van zijn verkoopsucces wilde Ford ook wel verklappen waar zijn volgende boek over zou gaan. Over AI (Artificial Intelligence), want kunstmatige intelligentie gaat ons leven domineren, is zijn stellige overtuiging. De titel van zijn boek dat twee jaar later werd gepubliceerd: ‘AI. Architects of Intelligence.’ In totaal 23 interviews over AI als onlosmakelijk deel van ons leven: over de voor- en nadelen, over hoe we ermee om kunnen gaan en over de oneindige technologische mogelijkheden die het biedt.
Tijdens de Consumer Electronics Show (CES) in Las Vegas deze maand presenteerde Nederland zeventig innovatieve groeibedrijven, die met AI-technologie niet alleen oplossingen bieden voor databeveiliging en medicijnontwikkeling, maar ook voor klimaatverandering. Een grote verzameling start-ups, maar deze keer net zoveel scale-ups. Met namen om te onthouden, als Greener Power Solutions, GSES, Hydralool, iTapToo, QuiX Quantum en LeydenJar. Dat Nederland met ASML en ASMI een grote speler is in deze wereld, wordt voor een groter publiek duidelijk door de publiciteit over mogelijke exportbeperking van ASML naar China. En door de injectie van 87 miljoen voor AI-onderzoek in Amsterdam, waarmee zeventien laboratoria worden opgezet waar universiteiten, hogescholen en bedrijfsleven gaan samenwerken. De labs zullen, uniek in de wereld, niet alleen bijdragen aan economische en technologische doelen, maar ook aan de duurzame ontwikkelingsdoelen van de VN.
Dat ook het klimaat gebaat is bij AI bleef lang onderbelicht. Eind 2020 verscheen het rapport ‘Climate AI: How artificial intelligence can power your climate action strategy.’ Een onderzoek van het Capgemini Research Institute, in samenwerking met Climate Change Start Up. De conclusie van het rapport: om Parijs te halen, de CO2-uitstoot versneld te realiseren en de energie-efficiëntie te verbeteren zijn AI-ondersteunde bedrijven aanzienlijk in het voordeel. De talloze voorbeelden in het rapport zijn ontnuchterend vergeleken met de bombastische, bijna sacrale, teksten die voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen in Davos uitsprak: ‘De komende decennia zijn we getuige van de grootste industriële omwenteling van onze tijd, misschien zelfs van alle tijden.’
Het laat onverlet dat het verstandig is in Europa fors door te pakken op ‘clean technology.’ Kwesties als wet- en regelgeving, snel vergunningen verstrekken en belastingvoordelen moeten dan in hoog tempo geregeld worden. En de inzet op draagvlak zal eindelijk serieus genomen moeten worden. Dat betekent: transparantie, onbevooroordeeld kritische discussies aangaan en onvermoeibaar met veel herhaling duidelijk maken waarom iedereen er beter van wordt. De politiek is vooral gebaat bij behendig opererende leiders, die ons langs geopolitieke mijnenvelden manoeuvreren, met als doel Europa het centrum van de clean-tech te maken.
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
