Door: Romy de Weert & Rianne Lachmeijer
Met de zoektocht naar een minister van de nieuwe economie wil MVO Nederland - één van de grootste duurzame bedrijvennetwerken van Europa, aan politiek Den Haag laten zien dat er draagvlak is voor nieuw beleid. Én dat er een groeiende groep mensen is met een visie voor een versnelling naar een nieuwe, toekomstbestendige economie. Kroon, Segaar of Scholte wordt als minister van de nieuwe economie het gezicht en de stem van deze beweging. Waar staan zij voor?
Celina Kroon: een toekomstbestendige economie met een gelijkwaardig speelveld
“De nieuwe economie heeft voor mij een brede betekenis. Het is groot denken en klein doen: vanuit die ambitie kunnen we écht circulair zijn. Ik heb een paar speerpunten waar ik aan wil werken: het maatschappelijk belang altijd voorop stellen, de energietransitie versnellen en een gelijkwaardig speelveld creëren. We moeten onze kennis van verschillende niveaus bundelen om werkbare en herhaalbare oplossingen te realiseren.
Zelf kom ik oorspronkelijk uit de bankenwereld en daar merkte ik dat double-digit growth voorop stond. Maar oneindige groei zou geen doel moeten zijn. Ik heb toen geleerd dat maatschappelijk belang altijd voorop moet komen te staan. Geld verdienen is prima, maar het mag niet ten koste gaan van bijvoorbeeld biodiversiteit of inclusiviteit. Gelijke behandeling sluit daarbij aan: kleine ondernemingen moeten steun krijgen om het op te kunnen nemen tegen de giga-concurrenten.
Een duurzame nieuwe economie moet voldoening geven en betekenisvol zijn. We moeten ons niet laten afschrikken als we praten over thema’s zoals de energietransitie, maar juist kracht halen uit alle mensen die hieraan bij willen dragen. Er komt heel veel positiviteit vrij als we met een groep mensen via kleine projecten betekenis geven aan een duurzamere wereld. Er zijn kleine dingen die je al kan doen om je bewustwording te vergroten: maak gebruik van marktplaats of wees je bewust van je taal. Alleen samen kunnen we veranderen.”
Lees meer: Alliander ontlast energienet met waterstof
Girma Segaar: een economie waarin we focussen op het welzijn van de mens
“In de huidige economie grijpen we continu naast ons doel: we streven naar economische groei, maar willen eigenlijk groeien in welzijn. We moeten de vraag stellen: hoe kun je je goed voelen, in plaats van: wat staat er op je bankrekening? Ik vind het belangrijk dat we naast de energietransitie ook een welzijnstransitie maken om een economie te creëren waar het welzijn van de mens centraal staat.
Op dit moment gebruiken we het bbp als graadmeter, maar dat moet niet de enige maatstaf zijn. Ik wil indicatoren introduceren die staan voor het welzijn van de mens. Samen met burgers en de organisatie Wellbeing Economy Alliance (WEGo) wil ik naar nieuwe graadmeters kijken die voor de burger écht belangrijk zijn. In Nieuw Zeeland, Schotland en Finland zijn ze al begonnen met de welzijnstransitie. Zo hebben ze in Nieuw Zeeland zelfs een welzijnsbudget voor mentale gezondheid: dat is al super concreet.
Om dit ook in Nederland te bereiken moeten we leren om anders te gaan denken: blijf kritisch over jezelf en zoek naar mogelijkheden om te verbinden. Dit moet ook terugkomen in het onderwijs. Juist mijn achtergrond draagt daaraan bij: Ik ben geboren in Ethiopië, ging in Nederland naar het gymnasium en werkte daarna als stukadoor in de bouw. Die ervaringen zie ik nu als een kans om verbindingen te leggen met diverse groepen in onze samenleving, wat als middel dient om die indicatoren vast te stellen. Ik zal nauw contact gaan leggen met WEGo en middels een nieuw gestructureerd burgerforum ieders behoeften en prioriteiten verzamelen. Die indicatoren presenteer ik aan Den Haag als nieuwe maat waar we op moeten aansturen.”
Lees meer: NS maakt openbaar vervoer stukje duurzamer met biobrandstof
Michel Scholte: echte prijs en echte waarde verankerd in onderwijs
“Een nieuwe economie houdt in dat we afstappen van alleen centen tellen voor één partij of persoon, en dat we ons gaan richten op echte prijs en echte winst voor iedereen. En dat we dat verankeren in al het onderwijs: van primair tot professioneel. Als minister van de nieuwe economie zou ik elk half jaar een voortgangsgesprek willen met de minister-president, of liever nog met de hele ministerraad, op die drie elementaire punten.
Een echte prijs betekent dat je de sociale en milieukosten van alle producten transparant maakt. Het tweede is dat je voor alles de echte winst laat zien, zodat wederom transparant wordt wat de waarde-creatie is: voor iedereen, niet alleen voor de aandeelhouder of de Belastingdienst. Ik wil dat de Nederlandse overheid dat ook op Europees niveau en uiteindelijk binnen de Verenigde Naties gaat bepleiten, zodat we zicht hebben op echte banen en echte innovatie.
Met die drie punten: echte prijs en echte winst en dit verankeren in het onderwijs, wil ik drie problemen oplossen. Ten eerste, maatschappelijke kosten en onrecht, van armoede tot bijensterfte. Ten tweede, de onbedoelde hoge rekening achteraf. Zoals extreem weer voor landbouw, rem op de bouw door stikstof en aardbevingschade in Groningen. Ten derde de onbedoelde uitverkoop van Nederlandse bedrijven. Aan de ene kant overnames waar niet wordt afgerekend voor goede arbeidsrechten, milieu of lokale waarde, waardoor we voor een te lage prijs over te nemen zijn. En aan de andere kant de expansie van big tech, die zonder belasting en lokale waarde buurtwinkels kan weg concurreren. Vanuit de echte prijs en de echte waarde zijn wij relatief competitief, maar als je alleen naar centen kijkt verliezen we op een ongelijk speelveld.”
Lees meer: Voor 16 cent meer koop je een duurzame roos waar de plukker van kan leven
Aan tafel bij politiek Den Haag over nieuwe economie
Hoe groot is de kans dat de minister van de nieuwe economie echt aan tafel komt bij politiek Den Haag? De drie kandidaten hebben daar wel vertrouwen in. “Ik heb goede hoop”, zegt Kroon. Scholte denkt dat er altijd een podium te vinden is, zeker met de achterban die MVO Nederland heeft. “Er zijn allerlei fora waar je je stem kan laten horen, dus we zullen ons gewoon moeten opdringen als we de uitnodigingen krijgen. Zo simpel is het.”
Segaar benadrukt dat de coronacrisis de politiek ook echt een kans biedt om nu voor een andere koers te kiezen. “De consequenties van corona geven de politiek eigenlijk een luxepositie om hervormingen te doen. Drastische maatregelen zijn er al geweest. Dus inwoners zijn het gewend. Juist nu is het moment om te veranderen.”
Maandagmiddag vindt de verkiezing plaats, met aansluitend een verkiezingsdebat met Mona Keijzer (CDA), Eppo Bruins (ChristenUnie), Raymond Brood (50PLUS), Lammert van Raan (PvdD), Chris Stoffer (SGP), Sophie Hermans (VVD), Hans Vijlbrief (D66) en Tom van der Lee (GroenLinks). Wil je aanwezig zijn bij het evenement dat van 16:30 uur tot 18:30 uur duurt? Meld je dan aan op de website van MVO Nederland.
Lees meer: Vandaag nog aan de slag! 7 oplossingsrichtingen voor de nieuwe economie
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
