Bij het verkiezingsdebat van de Jonge Klimaatbeweging ligt de nadruk op de overeenkomsten

Op woensdagavond gingen VVD, CDA, D66, GroenLinks, SP, Partij van de Arbeid, Partij voor de Dieren, 50PLUS en ChristenUnie in debat over het klimaat. Met uitzondering van Ellen Verkoelen van 50PLUS was iedereen, met mondkapje in de aanslag, fysiek aanwezig in de studio. Verkoelen moest verstek laten gaan, omdat zij in quarantaine zit. Het is en blijft coronatijd. Met een enkele uitzondering daargelaten stond het verkiezingsdebat echter niet in het teken van de huidige Covid-19 problematiek. In plaats daarvan ging het vooral over die andere crisis: klimaatverandering.

“Terwijl wij de coronabrand aan het blussen zijn moeten we de klimaatcrisis niet uit het oog verliezen”, opent Werner Schouten, voorzitter van de Jonge Klimaatbeweging, het verkiezingsdebat dan ook. Voor dat debat heeft de Jonge Klimaatbeweging de politici uitgekozen die zich opvallend inzetten voor het klimaat: Henri Bontenbal (CDA), Kauthar Bouchallikht (GroenLinks), Joris Thijssen (PvdA), Pieter Grinwis (CU), Ellen Verkoelen (50PLUS), Rob Jetten (D66), Mark Harbers (VVD), Jimmy Dijk (SP) en Lammert van Raan (Partij voor de Dieren).

Luister hier een podcast met Werner Schouten.

Het klimaatkandidaten verkiezingsdebat

Deze zogenoemde klimaatkandidaten gingen met elkaar in debat aan de hand van drie stellingen, maar daarnaast was er ook aandacht voor de overeenkomsten tussen partijen. In een speciale ‘date-ronde’ wilde de Jonge Klimaatbeweging de kandidaten dichterbij elkaar brengen.

‘We moeten meer kerncentrales gaan bouwen in Nederland’

“Ik ben voor het bouwen van meer kerncentrales”, zegt Habers van de VVD. Hij geeft daar drie redenen voor. Ten eerste komt er geen CO2 bij vrij. Ten tweede biedt het een achter-vang voor de momenten waarop de wind niet waait en de zon niet schijnt. Ten derde neemt het minder ruimte in dan windmolens en zonnepanelen. “Een nucleair proefballonnetje”, noemt Thijssen (PvdA) het.

Thijssen benadrukt dat nu inzetten op kernenergie ons de komende tien jaar niet helpt bij het terugdringen van CO2. “PvdA is tegen kernenergie”, zegt hij stellig. Als Schouten hem wijst op een onderzoek van Trouw waaruit blijkt dat jongeren voorstander zijn van kernenergie, reageert Thijssen strijdlustig. Hij oppert dat Greenpeace dan misschien weer eens in actie moet komen om mensen op de gevaren van kernenergie te wijzen.

Grinwis van ChristenUnie is iets minder stevig in zijn uitspraken, maar ook hij wil in ieder geval de komende jaren niet investeren in kerncentrales. Wél in onderzoek naar kernenergie. Maar zegt hij: “investeer vooral in het terugdringen van CO2.” Hij denkt daarbij aan inzetten op energiebesparing en op elektrificatie van de industrie.

‘Vervuilende bedrijven moeten een hogere CO2-heffing betalen’

“Ik denk dat wij het er allemaal over eens zijn dat vervuiling een prijs moet hebben”, zegt Bontenbal (CDA) terwijl hij naar Jetten van D66 en Van Raan van Partij voor de Dieren kijkt. Alleen de route er naartoe is anders, benadrukt hij. Zo wil het CDA vasthouden aan het Europese emissiehandelssysteem (ETS). Geen Nederlandse regels daarbovenop. Het CDA wil met de tien grootste vervuilende bedrijven aan tafel gaan zitten en individueel afspraken maken, in plaats van het invoeren van een extra Nederlandse CO2-heffing.

D66 en Partij voor de Dieren zijn het wel eens met de stelling. “We zullen de komende tien jaar iets moeten doen wat we nog nooit gedaan hebben: ons energieverbruik halveren”, stelt Lammers. Daar is een hogere CO2-heffing voor nodig, vindt hij. Hij pleit voor een heffing die voor alle sectoren geldt.

Terwijl Bontenbal denkt dat een CO2-heffing bedrijven alleen maar belemmert bij het nastreven van hun duurzame doelstellingen, heeft Jetten het tegenovergestelde gevoel. Hij gelooft erin dat Nederland een groene koploper kan worden en geld kan verdienen met die positie. De opbrengsten van een Nederlandse CO2-heffing wil hij inzetten voor vergroening.

‘Nederland moet haar ambitie voor uitstootvermindering voor 2030 verhogen naar 60 procent’

“Het kan. Dus waarom niet?”, reageert Bouchallikht van GroenLinks. “Het moet haalbaar, betaalbaar en uitvoerbaar zijn”, zegt Verkoelen (50PLUS) op haar beurt. Zij denkt dat 60 procent te ambitieus is. Dijk benadrukt dat klimaatverandering niet voor iedereen betaalbaar is. Als hij zich kritisch opstelt tegenover GroenLinks reageert Bouchallikht verbaasd. “Volgens mij zijn we het ontzettend eens.” Zij wil vooral een handreiking doen naar de andere politici. Daarmee sorteert zij voor op een volgend onderdeel van het programma: de date-ronde.

Wat Bontenbal (CDA) aanspreekt in het PvdA-programma

De Jonge Klimaatbeweging wil niet alleen duidelijk krijgen wat de politieke partijen onderscheidt, maar ook de verbinding leggen tussen de politici. Juist op een thema als klimaat is samenwerking namelijk cruciaal.

Schouten is benieuwd naar de punten uit het PvdA-programma waar Bontenbal (CDA) jaloers op is. Daar heeft Bontenbal een helder antwoord op: de klimaattoets. Daarbij wordt beleid gecheckt op de bijdrage die het levert aan het klimaat. Ook valt hem op dat PvdA nadrukkelijk de rol van de woningcorporaties noemt en hen actief wil betrekken. Thijssen complimenteert Bontenbal vervolgens om zijn gedrevenheid op het thema klimaat.

Als Van Raan (Partij voor de Dieren) even later op date mag met GroenLinks en 50PLUS kan ook hij het niet laten om Bontenbal te complimenteren. Hij is blij dat de CDA'er aangeeft voorstander te zijn van een verkleining van de veestapel. En Verkoelen van 50PLUS vindt het mooi dat jongeren weer op de barricade gaan. “Die barricades hebben we veel te lang niet gezien.”

Klimaat als verbindend thema?

De vriendelijke toon onderscheidt het debat van de Jonge Klimaatbeweging van traditionele verkiezingsdebatten. De opzet speelt daarbij een rol, maar misschien het thema in dit geval ook. “Uiteindelijk gaat het hier om een partij-overstijgende opdracht”, zegt Grinwis (CU).

Lees ook over het MVO-verkiezingsdebat: Alle politieke partijen willen bijdragen aan de transitie naar een nieuwe economie