Maarten van Dam, PYMWYMIC: ‘Impact investeren gaat exponentieel groeien’

In september was de impactinvesteringscoöperatie van PYMWYMIC een feit. Wat houdt dat precies in?

“Dat is eigenlijk een interne evolutie geweest van PYMWYMIC zelf. Ruim twintig jaar geleden ontstaan, als club vrienden die zeiden er moet iets gebeuren, is het via een soort ledenorganisatie naar ook een ander soort ledenorganisatie ontwikkeld, meer in de vorm van een coöperatie, waarbij alle investeerders ook het eigendom delen. En we hebben altijd de kreet ‘samen leren, delen en investeren’ en met name op het gebied van investeren komt dat nu ook bij elkaar."

"We hebben nu bijna honderd leden. En dat is 25 jaar geleden ontstaan, maar er zijn ook recent families en individuen bijgekomen. De groep bestaat uit jong en oud, iemand die vorig jaar zijn bedrijf heeft gekocht, en een familie die al drie generaties geleden het familiebedrijf heeft verkocht. De kracht is juist dat het een heel diverse groep is.”

Waarom kiezen zij er niet voor om in aandelen te beleggen, want dat is qua rendement toch aantrekkelijker?

“Dat is de vraag, of het aantrekkelijker is. Dat moet nog maar blijken. En het is niet alleen het investeren, het is niet alleen op afstand een aandeel hebben ergens in. Het is juist de hele actieve involvement, die we bieden aan de leden, die we ook nodig hebben. We zijn echt een community based-organisatie, dus we kunnen onmogelijk van alles weten als team, dus we vallen heel graag terug op die honderd actieve leden.”

Julie hebben nu de eerste € 10 mln gehaald. Hoe hebben jullie dat voor elkaar gekregen?

“We hebben gelukkig enige historie; soms zeggen we grappend ‘we zijn een 25 jaar oude start-up’, maar daarmee zeg ik het ook: we zijn er al een tijdje, maar men moest wel door ons worden geïnformeerd dat het nu goed is om ook samen te investeren en van tevoren commitments te geven. Voorheen presenteerden wij investeringen en daar kon men zich op intekenen. Nu zeggen we: laten we eerst intekenen en daarna zoeken we met focus de investeringen.”

“Impact investing is in opkomst, ik denk dat we voorbij een tipping point zijn”

Een van die investeringen is onlangs gedaan, € 6 mln in Fairphone. Wat maakt dit nou zo’n interessante investering?

“Het is op vele terreinen interessant. Het is een bestaand bedrijf, dat het eigenlijk al heel knap doet. Het is ook een bedrijf dat echt als voorbeeld wil dienen. Een van de kernwaardes van Fairphone is: ‘laat ons model maar gekopieerd worden’. Dat is vanuit het geloof dat we naar een circulaire economie moeten, waarin we geen afval meer maken."

"Dus een telefoon modulair opbouwen, voorkomt onnodig afval. Daarnaast heeft Fairphone nog een aantal andere kernwaardes, zoals op een fairtrade-manier alle grondstoffen betrekken en ervoor zorgen dat mensen in die hele keten het goed hebben.”

Kun je een lijstje opstellen waarvan je zegt: als een bedrijf bij ons komt, dan moet het in ieder geval aan deze punten voldoen?

“Ja, het moet voldoen aan ons begrip van healthy ecosystems, gezonde ecosystemen. Daar vallen schoon water, recycling, ecotoerisme, duurzame landbouw onder. Het bedrijf moet daarnaast Europees zijn, want dan kunnen we goede begeleiding geven. Het is wat lastiger als dat rechtstreeks een Ghanese bv is."

"Verder moet het bedrijf al bestaan en omzet hebben. Daarnaast moet het bedrijf het niet voor de bühne doen, maar er echt voor zijn opgericht om een probleem op te lossen. En zo nog vijftig andere factoren.”

Impact investing is in opkomst, maar toch is het nog maar een schijntje van het totale belegde vermogen in Nederland. Hoe verklaar je dat?

“Om te beginnen is het natuurlijk de vraag wat we onder impactinvesteringen laten vallen en wat niet. Want er is geen eenduidige definitie, zo ook niet voor duurzaamheid en groen. Iedereen moet daar denk ik ook zijn eigen definities aan blijven geven. De een is wat strenger in de leer dan de ander."

"Impact investing is in opkomst, ik denk dat we voorbij een tipping point zijn gekomen, dat het nu echt veel meer een vast onderdeel in portefeuilles van vermogens wordt. Maar er is nog een heel lange weg te gaan.”

Het risicoprofiel van impactinvesteringen is nogal hoog en de impact is lastig meetbaar. Kun je daar iets over zeggen?

“Het risicoprofiel is inderdaad hoog, zeker als je het alleen zou meten naar de financiële rendementen. Dus wij zijn er echt voorstander van om de impactrendementen net zo duidelijk en zuiver te presenteren. Zo zijn we met Fairphone uitgekomen op het rapporteren op vijf matrices, waarin het gewoon heel duidelijk wordt gemaakt in nummers en percentages wat het effect is en waar we naartoe willen groeien. En alleen op dat soort getallen krijg je denk ik grotere vermogens in beweging door net zoveel waarde te hechten aan de impactrendementen.”

Zijn die vermogende families en individuen daar net zo’n voorstander van als jullie?

“Ja, steeds meer. Het blijft nog een onzekere sector om zomaar in te stappen, dus je moet er wat bekendheid mee krijgen. Maar je ziet ook steeds meer conventionele partijen die vergelijkbare producten aanbieden – niet vergelijkbaar met PYMWYMIC, maar meer in de zin van dat ze ook meer oog krijgen voor impact en duurzaamheid. En ik denk dat dat een trend is die alleen maar zal toenemen.”

“Als we onze investeringen van de afgelopen 23 jaar op één hoop vegen, dan zitten we toch al gauw op zo’n 6 procent rendement”

Renderen de investeringen wel op financieel gebied?

“Ja. Als we onze investeringen van de afgelopen 23 jaar op één hoop vegen – gerealiseerd en ongerealiseerd bij elkaar – dan zitten we toch al gauw op zo’n 6 procent. Dan zeg je misschien ‘6 procent is niet veel’, maar we zijn toch dwars door alle crises gegaan. Het investeren in impactbedrijven is ook een soort hedge tegen nog veel meer crises die we gaan krijgen.”

6 procent is nog best redelijk. Hebben jullie te maken met een imagoprobleem?

“Als je die 6 procent volgens de conventionele kijk weer afzet tegen het risico dat je loopt, dan zeg je ‘ja maar, met dat risico zou het 20 procent moeten zijn’. Dus eigenlijk is het meer de vraag: zijn we bereid om meer naar normalere percentages te kijken, aangevuld met in ieder geval 50 procent kijk op impact?”

Hoe meet je in ingewikkelde ketens waar de winst zit?

“Ik denk dat we het onszelf makkelijk moeten maken. Als we weer even kijken naar Fairphone: hoeveel e-waste hebben we voorkomen door mobiele telefoons van Fairphone te verkopen? Dat is gewoon tellen. En dan kun je het gewoon uitrekenen, in kleinere stapjes aangeven wat nummers zijn."

"Dit gebeurt al jaren, en dat gaat eigenlijk heel goed. Ze hadden vijfentwintig variabelen en wij hebben gezegd, laten we dit een beetje handelbaar houden en het terugbrengen naar vijf waar het in ieder geval om gaat. Dat doet Fairphone al heel adequaat. Nu gaat het om bijhouden en elk jaar rapporteren.”

Welke kant gaat het op als je kijkt naar impact investeren?

“Het gaat exponentieel groeien. Eerst in producten die wat ons betreft nog niet helemaal ‘impact’ zijn, maar laat dat ook maar ontstaan. En dan zullen we er steeds meer achter komen dat het ook vanuit financieel oogpunt hele goede investeringen zijn. Maar wel met een bepaald risicoprofiel, dat blijft. Want het blijft om nieuwe dingen gaan.”

Interview: John van Schagen

 

Beluister hier de podcast: 

 

Bron: DuurzaamBV Radio | Foto's: Shutterstock.com, PYMWYMIC