‘Zonne-energie kan niet mislukken’

Door Pieter van den Brand

‘Lage prijzen zijn gunstig voor de markt van vandaag en daarmee voor de opbouw van de installatiebranche binnen de sector,’ zegt Wim Sinke. ‘Ze schaden echter andere delen van de sector in Europa en daarbuiten. Ook schaden ze de broodnodige verdere ontwikkeling van de technologie.’

Sinke geldt als dé specialist op het vlak van zonne-energie in ons land. Hij werkt al jaren bij de unit Zonne-energie van het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) in Petten en is directeur van het Topconsortium Kennis en Innovatie (TKI) Solar Energy. Daarnaast is Sinke hoogleraar zonne-energie (om precies te zijn, photovoltaic energy conversion PV) aan de Universiteit van Amsterdam.

Sinke reageert op de hoog oplopende discussie die in de sector is ontstaan over de importheffingen die de Europese Commissie lang dreigde te heffen op PV-panelen uit China. Voorlopig lijkt de angel uit dat handelsconflict, maar de discussie over prijsvorming in de sector zonne-energie is op scherp gezet.

Vingeroefening

Volgens Sinke is er sprake van een duivels dilemma waarover soms veel te simplistisch wordt gesproken. ‘Ik vind het cruciaal dat we naar het grotere geheel en naar de langere termijn blijven kijken. Dat houdt in: naar alle voorwaarden voor écht grootschalige toepassing van PV. Alles wat we in dit decennium doen, is nog maar een vingeroefening voor het echte werk daarna.’

De sector moet zich niet laten verdelen, volgens Sinke. Daarbij is er namelijk maar één verliezer en dat is de sector zelf. ‘We moeten samen blijven werken aan alle voorwaarden voor dat grootschalige gebruik van PV.’

Wij leven op dit moment boven onze stand wat betreft de prijzen van PV-systemen. Wim Sinke, Universiteit van Amsterdam

In de tussentijd zijn de marges in de zonnesector echter flink uitgehold. Sinke: ‘Wij leven op dit moment boven onze stand wat betreft de prijzen van PV-systemen. De komende jaren moeten we gebruiken om de sector weer gezond te maken, voor zover we daar invloed op hebben. Persoonlijk hoop ik dat we in 2020 ook nog een sterke Europese PV-maakindustrie zullen hebben. Ik zeg niet: koopt Europese waar, dan helpen wij elkaar. Maar het is goed voor Europa als wij niet alleen de technologie gebruiken, maar ook weten hoe je die maakt.’

Verhogen rendement

Sinke stelt dan ook dat de zonne-energiesector voorbij de kosten moet kijken. ‘Kostenverlaging was de allesoverheersende uitdaging, maar dat is veranderd nu de eerste zelfdragende markten ontstaan. We zijn er nog zeker niet, maar het wordt de hoogste tijd om breder te kijken. Naar integratie in het elektriciteitsnet, integratie in gebouwen en de infrastructuur en integratie in onze samenleving, om een paar aspecten te noemen. Integrale duurzaamheid en totale kwaliteitsborging zijn belangrijke andere aspecten.’

Tot slot is de verhoging van het omzettingsrendement van zonnesystemen de universele hefboom voor verdere kostenverlaging. Een hoger rendement maakt het bovendien makkelijker om PV grootschalig toe te passen als ruimte beperkt is. Sinke: ‘Met 40 procent rendement – nu is dat maximaal ongeveer 20 procent voor commerciële panelen – kun je met een tweemaal zo klein oppervlak toe. Het verhogen van het rendement moet dus topprioriteit zijn.’

‘Kan niet mislukken’

Sinke is openingsspreker op het programma dat samenwerkingsverband Solliance op het gebied van dunne-film PV-onderzoek aanbiedt tijdens het Solar Event. Dit business-to-business evenement voor de zonne-energiebranche vindt plaats tijdens de vakbeurs Energie 2013, eind september in Den Bosch.

Als er drie opties voor het opwekken van zonne-energie mislukken, hebben we er nog vijf die het wel doen. Wim Sinke

Sinke wijst erop dat PV een robuuste optie is die van zowel de technologie als de economie uit gezien gewoonweg niet kan mislukken. ‘We hebben een heel portfolio aan technologische opties – zeg maar: soorten zonnecellen – en er komen er nog steeds bij. Een beetje gechargeerd: als er drie mislukken hebben we er nog vijf die het wel doen. Waarom zonne-energie uit economisch oogpunt niet kan mislukken, is dat we op de lange termijn in zonnige gebieden maar rond de drie eurocent per kilowattuur kwijt zijn aan opwekkosten. Dat is concurrerend met alle andere energieopties, zeker als we de totale maatschappelijke kosten rekenen.’

Tel daarbij op dat volgens Sinke het cumulatieve volume op de markt met een factor honderd tot misschien wel honderden of duizend op de lange termijn omhoog zal gaan. 'Dat is het lonkend perspectief waar de sector zich op kan richten, ondanks de problemen die er op dit moment zijn. De koek is groot genoeg om grote bedrijvigheid in alle delen van de wereld te hebben. De koek is zelfs zo groot dat we het ons niet kunnen permitteren om hem zonder meer aan anderen te laten.’

 Foto: Pieter Morlion via Flickr.com