“Dat proces kost tijd en daarmee is er een risico dat de energietransitie wordt vertraagd”, schrijft de Nederlandse WindEnergie Associatie in een reactie. Ook vreest de organisatie voor financiële risico’s voor lopende projecten. Snelheid is dan ook geboden ‘zodat procedures voor nieuwe projecten geen lange en onnodige vertraging opleveren’.
Zeven keer zoveel
Windenergie op land is op dit moment een van de goedkoopste en meest efficiënte bronnen van duurzame elektriciteit. In totaal staan er op 1 januari 2021 op land en op zee 2.610 windmolens met een totaal vermogen van 6.719 megawatt. 4.278 megawatt daarvan staat op land. Het afgelopen jaar is de ontwikkeling van windenergie in een stroomversnelling gekomen. In 2020 is er 2.261 megawatt bijgebouwd, bijna zeven keer zoveel als een jaar eerder. De windturbines op land zijn nu samen goed voor een jaarlijkse productie van circa 11 terawattuur aan duurzame elektriciteit.
Hoewel het sinds vorig jaar dus snel gaat loopt de ontwikkeling van windenergie in Nederland achter bij de oorspronkelijke ambitie. In het Energieakkoord uit 2013 was de doelstelling om 6.000 megawatt op land te realiseren in 2020. De teller is echter blijven steken op 4.278 megawatt. Geen van de individuele provincies heeft zijn doel voor 2020 gehaald. Wel wordt in 2021 nog eens naar verwachting 1.500 megawatt aan windvermogen in gebruik genomen, verdeeld over alle provincies.
"Dit gaat zeker vertraging opleveren"
De vraag is welke gevolgen de uitspraak in de praktijk heeft voor de verdere ontwikkeling van wind op land. Het oordeel van de Raad van State stelt dat overheden de bestaande windturbinenormen niet mogen gebruiken voor windturbineparken totdat een milieubeoordeling is gemaakt. “Dat maakt het lastig om nog een vergunning te krijgen voor de ontwikkeling van een windmolenpark”, zegt bestuursrechtadvocaat Eline van Leeuwen. Namens advocatenkantoor Ploum staat zij bedrijven bij die windmolenparken ontwikkelen. “Dit gaat zeker vertraging opleveren voor de ontwikkeling van wind op land.”
Toch betekent dat volgens de Raad van State niet dat er in de tussentijd geen nieuwe besluiten meer kunnen worden genomen over windmolenparken. De gemeenteraad kan bij een bestemmingsplan eigen normen stellen, maar moet dan wel uitleggen zolang die normen maar goed worden gemotiveerd voor het concrete bestemmingsplan. “Dat is een soort ‘escape’ voor gemeentes om toch een vergunning te kunnen verlenen. Maar die eigen normen moeten ook aan Europese regelgeving voor zaken als geluidshinder en veiligheid voldoen.”
Veel onzekerheden
Daarmee komt de beoordeling van de normen dus op het bordje van de afzonderlijke gemeentes te liggen. Dat kan leiden tot verschillende normen in verschillende gemeentes. “Dit levert een hoop onzekerheid op voor windmolenparkontwikkelaars”, zegt Van Leeuwen. “Het gaat dan om windparken waarvoor nog geen vergunning is verleend of waar wel een vergunning voor is maar waar nog rechtsmiddelen tegen kunnen worden ingesteld.”
Hoe lang de procedure van een milieubeoordeling duurt is onbekend, maar dit kan een proces van een jaar of langer zijn. Ook is nog niet gezegd of de normering voor geluid, slagschaduw en veiligheid ook daadwerkelijk onvoldoende is. Van Leeuwen: “Het kan ook zo zijn dat uit de milieueffectrapportage blijkt dat de normering uit het Activiteitenbesluit gewoon goed is en in stand kan blijven.” Wel zijn windturbines in de loop der jaren veel groter geworden, waarmee ook de milieueffecten zijn toegenomen. De kans dat er zwaardere normen gesteld gaan worden is dan ook reëel.
Windmolens. We kunnen niet zonder ze, maar veel mensen willen niet want ze zijn lelijk en zorgen voor overlast. Maar het kan ook anders. Lees hier wat kunstenaars, ingenieurs en ontwerpers bedachten om een windmolen stiller en mooier te maken
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
