Dat blijkt uit de kwartaalcijfers van Energieopwek.nl, een samenwerking van het Nationaal Klimaat Platform met Entrance/Hanzehogeschool Groningen, Tennet en Gasunie. De totale productie van groene energie – dus stroom, brandstoffen en warmte – groeide de afgelopen drie maanden met 9 procent ten opzichte van vorig jaar en bedraagt nu iets meer dan een vijfde van het totaal. Behalve door de groei van zonnestroom kwam dat door de grotere bijdrage van warmtepompen, biomassa en bio-olie.
Minder wind, meer zon
Het waaide het afgelopen kwartaal aanmerkelijk minder dan vorig jaar. Dat is terug te zien in de cijfers. Windturbines wekten 25 procent minder stroom op. De lichte groei van het aantal windparken op zee kon die daling niet compenseren. De opbrengst van zonnepanelen groeide daarentegen met 70 procent, vooral vanwege de vele zonneschijn in maart. Het vermogen van alle zonnepanelen in Nederland groeide vorig jaar met 3,4 gigawattpiek, ook al werden er 30 procent minder zonnepanelen verkocht dan in 2023. Dat groeiende vermogen zorgde dus voor fors meer productie.
Bijna de helft groen
Het aandeel van groene stroom kwam in de eerste drie maanden uit op 48,5 procent. Dat is bijna gelijk aan het aandeel in 2024: 48,2 procent. Zonnepanelen wekten 15,8 procent van alle stroom op, windturbines op land 12,7 procent, windparken op zee 11,5 procent en biomassa die werd bijgestookt in elektriciteitscentrales 8,3 procent.
Stroom weggegooid
De groeiende hoeveelheid zonnestroom zorgde opnieuw voor pieken in het aanbod van groene stroom. Tijdens werkdagen was er met name rond de middag zoveel aanbod dat de stroomprijzen negatief werden en wind- en zonneparken werden afgeschakeld (curtailment). Daardoor werd het afgelopen kwartaal voor 1,5 petajoule aan energie of - anders gerekend - voor 0,4 terawatt aan elektriciteit minder opgewekt dan had gekund. Eigenlijk dus gewoon weggegooid. Dat is net zoveel stroom als 140.000 huishoudens in een jaar verbruiken. Als wind- en zonneparken niet waren afgeschakeld, dan was het aandeel van groene stroom in het eerste kwartwaal op 50 procent uitgekomen.
Groene waterstof goedkoper
Entrance laat op die momenten een virtuele elektrolyser draaien om goedkoop groene waterstof te maken van dit denkbeeldige overschot, in elk geval goedkoper dan grijze of blauwe waterstof uit aardgas. Die elektrolyser kon het afgelopen kwartaal al 222 uur waterstof produceren. Dat is meer dan in de eerste drie maanden van 2023 en 2024.
Meer warmtepompen
Qua warmte leverden waterpompen het afgelopen kwartaal fors meer energie: 20 procent meer dan vorig jaar. Enerzijds groeide het aantal warmtepompen in Nederland het afgelopen jaar met 40 procent tot 376.000. Anderzijds waren de eerste drie maanden kouder dan vorig jaar, waardoor ze vaker nodig waren. In absolute cijfers leverden warmtepompen 2 petajoule aan energie, vergelijkbaar met 60 miljoen kubieke meter aardgas.
Amercentrale op biomassa
Het aandeel van biomassa groeide met 20 procent. Dat had diverse redenen. Door het tekort aan windenergie, moesten kolencentrales vaker bijspringen. Daar werd meer biomassa bijgestookt. Die centrales moesten ook meer stroom leveren voor de export. Een andere reden is dat de Amercentrale in het Brabantse Geertruidenberg sinds begin dit jaar niet meer op steenkool, maar op biomassa in de vorm van houtpellets draait. Die centrale produceert elektriciteit voor 800.000 huishoudens. Extinction Rebellion voerde in maart nog actie tegen de centrale en zijn eigenaar RWE, omdat biomassa volgens de actiegroep minstens zo schadelijk voor milieu en klimaat is als steenkool.
Bio-olie voor het eerste meegerekend
Voor het eerst neemt Energieopwek.nl dit jaar ook bio-olie mee in de berekeningen van groene energie. Die biobrandstof wordt gebruikt in de internationale scheepvaart. Omdat Nederland veel scheepvaart heeft, kwam in het eerste kwartaal 6 petajoule aan energie uit deze hernieuwbare bio-olie. Het Planbureau van de Leefomgeving verwacht op jaarbasis een ruime verdubbeling.
Een vijfde is stroom
Energieopwek.nl benadrukt steeds dat slechts 20 procent van alle gebruikte energie in Nederland uit elektriciteit bestaat. Warmte (55 procent) en brandstoffen voor transport (25 procent) slokken het grootste deel op. Volgens het PBL zal in 2030 ongeveer 24 procent van al het energiegebruik uit elektriciteit bestaan.
Lees ook:
- Zonnestroom niets waard? Wel als je die als ‘prosument’ zelf gebruikt of opslaat
- Verkoop zonnepanelen met 30 procent gedaald, maar Nederland haalt nu al klimaatdoel 2030
- Stroom in 2024 voor het eerst meer dan de helft groen, maar tien dagen aan elektriciteit weggegooid
- Europa installeerde in 2024 weer record aan zonnepanelen, maar de groei is eruit
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
