Europees sociaal klimaatfonds moet energiearmoede bestrijden

Energiearmoede wordt het genoemd: de situatie waarbij de energierekening onbetaalbaar is of dreigt te worden. Het is een groeiend probleem, zeker sinds de energieprijzen een vlucht namen na de inval van de Russen in Oekraïne. Het klimaatpakket waarover deze week in Europa gestemd werd zal die prijzen nog verder opdrijven. Want hoewel de aanscherpingen van het emissiehandelssysteem gisteren verrassend weg werden gestemd, lijkt het onvermijdelijk dat klimaatbeleid voor hogere prijzen zorgt.

Social Climate Fund

“Het is onacceptabel als de huishoudens de rekening moeten betalen, in plaats van de bedrijven”, zegt Europees Parlementariër Sara Matthieu. Zij heeft zich de afgelopen maanden hard gemaakt voor het instellen van een Social Climate Fund. “Het fonds is echt bedoeld voor het bestrijden van energiearmoede en mobiliteitsarmoede en moet besteed worden aan investeringen in structurele verbeteringen.” Dan moet je denken aan betere isolatie van woningen, subsidie voor het aanschaffen van zonnepanelen of een warmtepomp.

Ook kan het ingezet worden om de pijn van gestegen energieprijzen te verzachten. Want de laagste inkomensgroepen worden hierdoor het hardst geraakt. Zij hebben geen geld om hun huis te isoleren, zonnepanelen aan te schaffen of een elektrische auto te kopen.

Herziening emissiehandelssysteem (ETS)

De omvang van het fonds is afhankelijk van de opbrengsten uit het herziene emissiehandelssysteem (ETS). Omdat het voorstel voor deze herziening woensdag sneuvelde in het Europees Parlement is ook de stemming over het Sociaal klimaatfonds uitgesteld.

Sociale ongelijkheid en klimaatongelijkheid zijn nauw aan elkaar verwant. Volgens het World Inequality Report heeft het armste deel van de bevolking in Europa de emissiedoelen van 2030 al gehaald. Dit in tegenstelling tot de 10 procent rijkste Europeanen, die per persoon een vijf keer grotere footprint hebben.

Energiearmoede in Nederland

Volgens een onderzoek van de EU is 8 procent van de Europeanen niet in staat hun huis voldoende te verwarmen. Ruim een half miljoen Nederlanders leeft in energiearmoede, berekende onderzoeksbureau TNO. Zij hebben een hoge energierekening, vaak een slecht geïsoleerd huis en een laag inkomen.

Hoewel de stemming over het fonds is uitgesteld, is er brede overeenstemming in het Parlement over de noodzaak voor het fonds. “We moeten voorkomen dat mensen moeten kiezen tussen eten of hun energierekening betalen”, zei Europarlementarier Esther de Lange, die verantwoordelijk is voor het voorstel. “Daarom is het cruciaal dat het er komt.”