NortH2 kan, met een beoogde capaciteit van 800.000 ton groene waterstof per jaar, de Nederlandse industrie in één klap verduurzamen. Van de productie van duurzame stroom, via opslag in lege zoutcavernes, tot aan de industriële eindgebruiker: jaarlijks bespaart het rond de 7 megaton CO2. De duurzame stroom moet worden geleverd door megawindparken in de Noordzee met een capaciteit van 3 tot 4 gigawatt, en 10 gigawatt in 2040.
Snelgroeiende waterstofmarkt
In februari 2020 kondigde Gasunie aan met Groningen Seaports en Shell te willen investeren in de grootschalige productie en opslag van groene waterstof. RWE en Equinor treden nu ook toe tot het consortium. Het Duitse RWE ziet in Noord Nederland een goede ligging en denkt dat NorthH2 de waterstofmarkt een boost kan geven, zo schrijft het in het persbericht. Ook denken ze dat het bij kan dragen aan een efficiënte waterstoftoevoer.
Volgens Olav Kolbeinstveit van Equinor is dit project de kans om te laten zien wat groene waterstof voor Noordwest-Europa kan betekenen. “Groene waterstof heeft enorm veel potentie die we met dit project kunnen benutten.” Het Noorse Equinor is een olie- en gasproducent dat voor 67 procent in handen is van de Noorse overheid. Het bedrijf heette in 2018 nog Statoil, maar voerde een naamsverandering door omdat het een duurzamere koers vaart en geen olie meer in de naam wil hebben. Volgens Kolbeinstveit zet Equinor het laatste jaar sterk in op duurzaamheid en kan het een grote bijdrage leveren met haar kennis over windturbines op zee.
Dat denkt ook Ulco Vermeulen, directeur business development bij Gasunie. “Equinor is de grootste speler op de Noordzee, en daar moet ook de waterstof vandaan komen, dus alle kennis en kunde op dat gebied is welkom.” Al met al is het voor Vermeulen een tevredenstellend jaar: het waterstofproject bleek haalbaar, er komt vanuit Europa al geld voor het project en er stappen nu ook nieuwe grote spelers in. “Nederland staat er fantastisch voor, omdat we de opslagcapaciteit en infrastructuur voor waterstof hebben. Nergens in Europa kunnen ze dit kopiëren. Met die uitgangspositie, en een groter en sterker consortium, gaan we onze slag slaan.”
Lees ook: Noorderlijke provincies halen 438 miljoen euro op om te vergroenen
Haalbaarheidsstudie
Uit de eerste haalbaarheidsstudie blijkt ook dat NortH2 tot een reductie van 20 procent van maatschappelijke kosten kan leiden, in vergelijking met een kleinschaligere aanpak. Verder kunnen er, volgens onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen, 5.000 tot 12.000 banen gecreëerd worden. De tweede haalbaarheidsstudie is ook gestart en richt zich op de periode na 2030.
Maar of het project er ook echt komt hangt nog af van een aantal factoren. “Dit project kan alleen slagen als we windmolens op de Noordzee mogen bouwen. Dat is aan de overheid en daarover zijn we in gesprek met het ministerie,” zegt Vermeulen. “Ten tweede is er nog geld nodig, twee keer tien miljard tot 2030, om daarna op eigen benen te staan.”
Lees ook: Energiebedrijf Uniper wil klimaatneutraal zijn in 2050
Kritiek
Natuurlijk is er ook kritiek op het NortH2-project. Het kost veel geld, er moeten veel windmolens worden gebouwd en critici vinden het verdacht dat er vooral fossiele bedrijven instappen. Ze wekken daarmee de suggestie groen bezig te zijn, terwijl ze nog steeds olie en gas oppompen. Maar volgens professor energietechnologie David Smeulders van de TU Eindhoven moeten we juist omarmen dat ook die bedrijven instappen. “Je hebt alle partners in de gehele keten nodig, van opwek tot distributie en besparing.”
Smeulders zegt ook dat als je hierop inzet, en gaat investeren in de electrolysers die waterstof produceren, je ook de afnemers mee moet nemen in de ontwikkeling. “De industrie moet om de groene waterstof staan te springen. Bijvoorbeeld Tata Steel in IJmuiden, met waterstof CO2-neutraal staal zou kunnen maken. En sluit andere initiatieven aan, zoals bijvoorbeeld het waterstofproject in Hoogeveen, waar de huizen moeten worden verwarmd op waterstof in plaats van aardgas.”
Informeren via een waterstofplatform
Maatschappelijk draagvlak is volgens Smeulders erg belangrijk. “Iedereen is in eerste instantie voor groene waterstof omdat er geen CO2 vrijkomt, totdat ze horen wat er allemaal moet gebeuren. Als de windmolens worden gebouwd gaat dat weer ten koste van ruimte voor vissers. En wat mij betreft kan al worden begonnen met het maken van blauwe waterstof, maar omdat daar de CO2 die vrijkomt wordt opgevangen en onder de grond gestopt zijn ook daar mensen tegen.” Zo is in het verleden een project in Barendrecht gesneuveld vanwege maatschappelijke weerstand. “Dus bundel de informatie op een waterstofplatform, zodat mensen zich kunnen inlezen.”
Volgens de professor hebben we waterstof ook hard nodig als opslagcapaciteit. Als het niet waait en de zon schijnt niet, kan er minder energie worden opgewekt. “Des te meer groene stroom we gebruiken, des te afhankelijker we zijn. Dat wordt steeds belangrijker.” Smeulders ziet ook daarom een grote toekomst voor het NortH2 project. “Ze zetten groot in, maar alleen dan kun je groot eindigen. Dat ze die ambitie uitstralen juich ik toe.”
Het komende jaar zal het project dieper worden geanalyseerd, zegt Vermeulen. “We moeten daar echt de tijd voor nemen, want het is een project van 10 miljard euro.” Eind 2023 wordt de investeringsbeslissing gedaan. Het doel is om in 2027 de eerste groene waterstof in de Groningse Eemshaven te produceren.
Lees ook: Nederland dreigt achterop te raken met groene waterstof
Bron: Gasunie | Beeld: Adobe Stock
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
