Een wolkenkrabber van 1.000 meter die tegelijkertijd als megabatterij dienst doet. Met die belofte wil het architectenbureau achter de Burj Khalifa in Dubai – met 828 meter momenteel het hoogste gebouw ter wereld – hun eigen wereldrecord naar de kroon steken. Het Amerikaanse SOM Architects, ook bekend van wolkenkrabbers zoals One World Trade Center in New York en de Jin Mao Tower in Shanghai, werkt daarvoor samen met het Zwitserse Energy Vault. Zij hebben zich toegelegd op het ontwerpen van zogenaamde zwaartekrachtbatterijen.
Sciencefiction?
Het woord zwaartekrachtbatterij heeft een zweem van sciencefiction over zich. Maar het principe is vrij down-to-earth. In een zwaartekrachtbatterij worden, bij een overschot aan elektriciteit, zware gewichten met katrollen omhooggetrokken. En is er juist stroom nodig, zakken de gewichten weer naar beneden. De energie die daarbij vrijkomt, kan gebruikt worden om elektriciteit op te wekken. Een voordeel van de techniek is dat energie voor langere tijd en met weinig energieverlies kan worden opgeslagen – wat bij chemische batterijen vaak veel lastiger is.
SOM en Energy Vault hebben een conceptversies van wolkenkrabbers gepresenteerd waar dit principe in wordt toegepast. Midden in de torens worden een soort liftschachten gebouwd, waarin gewichten op en neer kunnen bewegen. De schachten zouden 300 tot 1.000 meter hoog moeten worden. De constructie zou enkele gigawatturen aan elektriciteit kunnen opslaan.
Waterkracht
De ontwerpers kijken ook naar de mogelijkheid om water in plaats van gewichten te gebruiken. Water kan naar grote hoogte worden gepompt, om dan als een waterval naar beneden te storten. In feite werkt energie opwekken met een waterkrachtcentrale bij een stuwdam op een vergelijkbare manier: doordat water onder invloed van de zwaartekracht het laagste punt zoekt, ontstaat er een krachtige waterstroom waar turbines mee worden aangedreven.
Mijnschachten
Zwaartekrachtbatterijen zijn niet nieuw: in Schotland heeft het bedrijf Gravitricity een testlocatie waarbij in een 750 meter diepe mijnschacht gewichten worden opgetakeld en weer neergelaten. Het voordeel van oude mijnschachten gebruiken is dat er relatief weinig infrastructuur hoeft te worden aangelegd om de zwaartekrachtbatterij mogelijk te maken. De mijnschachten zijn al gegraven en voorzien van zware elektriciteitsaansluitingen.
Energy Vault gooit het over een andere boeg: het bedrijf werkt aan allerlei ingenieuze constructies die als zwaartekrachtbatterij fungeren. Zo hebben ze een zweefmolen-achtige toren ontworpen die blokken beton op en neer laat bewegen. En in China hebben ze een blokvormig gebouw vol met liftconstructies neergezet.
Toekomstmuziek
Zoals gezegd, de wolkenkrabbers bevinden zich nog in een conceptfase. Duidelijkheid over of dit concept ooit realiteit wordt, is er niet. En waar de wolkenkrabber zou moeten verrijzen, wordt ook niet vermeld. Maar de illustraties plaatsen de torens in steden in woestijnachtige landschappen. Wellicht dat dat de aandacht van ambitieuze oliesjeiks trekt.
Meer opmerkelijk:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
