Met Rise of the Robots schreef voormalig Silicon Valley-ingenieur Martin Ford een bestseller over de toekomst van werk, die insloeg als een bom. Hij waarschuwde voor massale en langdurige werkloosheid door de snel om zich heen grijpende robotisering. Na publicatie kwam er een golfbeweging van tegengestelde geluiden op gang. De ene hoogleraar beweerde dat we er door robotisering juist veel meer banen bijkregen, waarna een andere geleerde somberde dat Martin Ford het toch bij het rechte eind had.
Eenzelfde patroon zie je terugkeren in de discussie over de energietransitie. Waarbij je je voortdurend moet afvragen uit welke hoek de geluiden komen. Het 'Wij van WC-eend' effect loert altijd om de hoek . Maar opvallend is dat actuele nationale en internationale rapporten over 'COVID-19 economic recovery packages' steeds duidelijker een positieve link leggen tussen groen herstel en florerende economie.
Massale investeringen
Een internationaal team van de universiteit van Oxford met top-experts onder leiding van de Britse milieu-econoom Cameron Hepburn, pleit voor massale investeringen in duurzame doelen als groene energie en energiebesparing. De conclusie van het team, onder wie de Brit Nicholas Stern en de Amerikaanse Nobelprijswinnaar Joseph Stiglitz: groene projecten creëren meer banen, leveren op korte termijn de hoogste opbrengst per geïnvesteerde dollar op en leiden op lange termijn tot hogere kostenbesparingen dan inzet van traditionele fiscale prikkels.
In Nederland schreef het gerenommeerde Sustainable Finance Lab - met economen als Harald Benink, Arnoud Boot, Dirk Schoenmaker en Herman Wijffels - een open brief aan de politiek met voorstellen voor een duurzaam herstel. In de brief worden grote Europese investeringen aangemoedigd om te zorgen voor een versnelling van de 'energie-, circulaire- en mobiliteitstransitie. Als voorbeeld noemen ze: "Glasvezel, warmte, biogas, smart grids, regionale lightrail en grensoverschrijdende hogesnelheidslijnen."
Tijdens een onlinedebat onlangs over uitvoering en versterking van het klimaatakkoord in 2030, zei het invloedrijke directielid Frank Elderson van De Nederlandsche Bank dat "dit het moment is om groene voorwaarden te stellen aan alle steunmaatregelen." En: "Als we uit de lockdown komen, is het laatste dat we moeten hebben een lock-in van de 3.7 gradeneconomie die we hadden. Die leidt zonder enige twijfel tot catastrofale gevolgen voor de economie en de mensheid."
Economie en klimaat smelten samen
De urgentie is groot nu economie (en meer banen) en klimaat steeds directer samenvallen. De Oxford-groep vindt "beleidskeuzes in de komende zes maanden" cruciaal. Dat er nog veel te doen staat, maar ook veel te halen valt, bewijst een door NRC Handelsblad aangehaald onderzoek van Bloomberg News. In de praktijk blijkt van groen herstel nog amper sprake. "Voor zaken als schone energie en duurzame landbouw leggen de vijftig grootste economieën ter wereld in hun stimuleringsplannen maar 0,15 procent apart."
De consensus dat groen herstel meer banen oplevert neemt toe, gesteund door talloze rapporten van internationale denktanks die dit onderstrepen. Nederland, met zijn open economie, zou daarom vooral op technologie moeten inzetten. Kijk hoe de regio Eindhoven zich ontwikkelt, met producten en kennis die als exportmateriaal dienen. En als banenmotor fungeren. De beleidskeuze voor het komend half jaar is daarom niet zo moeilijk als het lijkt: niet inzetten op groen links, ook niet op groen rechts, maar op Green Tech.
Beeld: Marijn de Wijs
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
