De NAM, Gasunie, GasTerra, Port of Den Helder, Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord, Gemeente Den Helder, Provincie Noord-Holland en New Energy Coalition doen mee aan het project. “Onderdeel van de haalbaarheidsstudie is een onderzoek naar de meest strategische positie in Nederland om een blauwe waterstoffabriek te bouwen. Den Helder ligt dicht bij lege gasvelden in de Noordzee die geschikt zijn voor CO2 opslag”, aldus Esther van Biezen, woordvoerder bij de NAM. Een andere reden waarom Den Helder wordt genoemd is dat de bestaande gasinfrastructuur gebruikt kan worden voor het transport van waterstof.
Capaciteit fabriek
In juni dit jaar moet duidelijk worden onder welke voorwaarden de fabriek er kan komen. “De fabriek moet 0,2 tot 0,3 megaton blauwe waterstof per jaar produceren”, gaat Van Biezen verder. Als de industrie tot 2030 dit volume zou afnemen, kan er drie miljoen ton CO2 worden gereduceerd. Dat is 16 procent van de reductie die de industrie moet halen om aan het Klimaatakkoord te voldoen. Als alles voorspoedig gaat zou een project in deze orde van grootte in 2025 of 2026 operationeel kunnen zijn.”
Waterstof in Den Helder
De gemeente Den Helder verwelkomt de fabriek. Wethouder Kees Visser zegt hierover in een persbericht van de Port of Den Helder: “De productie van blauwe waterstof in Den Helder biedt veel economische kansen en werkgelegenheid voor de regio Noord-Holland Noord. Ook kan de regio dan nog beter bijdragen aan het behalen van de klimaatdoelstellingen, temeer wanneer Den Helder op termijn een belangrijke rol zal spelen bij de doorvoer van groene waterstof die geproduceerd gaat worden door windparken op zee.”
Blauwe waterstof
De waterstof wordt gemaakt met aardgas, net als de reguliere, ‘grijze’ waterstof. Bij dit proces komt CO2 vrij, dat kan worden afgevangen en opgeslagen in lege gasvelden in de Noordzee. Zo wordt voorkomen dat de CO2 vrijkomt in de atmosfeer. Op deze manier geproduceerde waterstof wordt blauwe waterstof genoemd. Hoewel blauwe waterstof klimaatneutraal is, zien experts het voornamelijk als een tijdelijke oplossing.
“Er wordt nog wel eens aan het feit voorbij gegaan dat CO2 nooit volledig afgevangen kan worden. Grofweg kan 80 tot 90 procent worden opgeslagen, waardoor blauwe waterstof niet volledig klimaatneutraal is. Daardoor noemen wij deze vorm van waterstof liever low-carbon waterstof”, zegt Lennart van der Burg, expert waterstof bij TNO. “Maar de kern van de discussie omtrent blauwe waterstof is of je afhankelijk wilt zijn van aardgas, dat nog steeds een fossiele brandstof is. Met het dichtdraaien van de gaskraan in Groningen moet dit gas ergens anders vandaan komen, bijvoorbeeld uit Rusland. We moeten ons afvragen of we niet op termijn direct groene of low-carbon waterstof willen importoren, in plaats van aardgas, zodat we ons ontdoen van CO2 uitstoot."
CO2 opslag in de Noordzee
Essentieel bij de productie van blauwe waterstof is het opslaan van afgevangen CO2. Volgens het consortium zijn de lege gasvelden in de Noordzee rond Den Helder hier geschikt voor. Greenpeace is geen voorstander van deze methode omdat er kans op lekkages bestaat, met verzuring van de zee als gevolg. Van der Burg: “In principe kan CO2 veilig opgeslagen worden in de Noordzee. Het gas dat oorspronkelijk in deze velden lag opgeslagen, is immers ook altijd goed omkapseld gebleven. Wel moet de opslag van CO2 professioneel gebeuren en te allen tijde gemonitord worden. Ook de overheid kan hier een belangrijke rol spelen door eventuele risico’s af te dekken.”
Klimaatdoelstellingen
De NAM ziet blauwe waterstof ook als tijdelijke oplossing om op korte termijn de CO2 uitstoot te verlagen. “Met blauwe waterstof kan de industrie de uitstoot van CO2 kosteneffectief verlagen en een brug slaan naar een volledig groene toekomst, ook door nu bijvoorbeeld al in de benodigde infrastructuur te investeren,” zegt Van Biezen. Edward Sligter, gedeputeerde Klimaat en Energie kan zich hier vinden, blijkt uit het persbericht van de Port of Den Helder. “Dit is een gigantische operatie voor heel Nederland. We moeten op een andere manier aan onze energie komen om de klimaatdoelstellingen te halen. Ik ben blij dat we met verschillende partijen gaan kijken naar de haalbaarheid van deze waterstoffabriek in Den Helder.”
Groene waterstof
Op de lange termijn is een groene energievoorziening, en daarmee ook groene waterstof, de meest duurzame oplossing volgens de NAM. “Om de volumes te generen die benodigd zijn om de proces- en chemie-industrie over te laten schakelen op groene waterstof is heel veel groene elektriciteit nodig”, vertelt Van Biezen. “Er wordt hard gewerkt om voldoende offshore wind en zon op land te realiseren. De verwachting is dat dit pas vanaf 2030 economisch kan worden aangeboden op de schaal die de huidige industriële vraag naar waterstof dekt.” De NAM verwacht dat over een termijn van 20 tot 30 jaar blauwe waterstof vervangen kan worden voor groene waterstof op een landelijke waterstofinfrastructuur. Op deze manier moet blauw een weg banen voor groen.
Bron: Port of Den Helder | Beeld: Adobe Stock
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
