Hoe duurzaam is Duitsland?

Duitsland is qua inwoneraantal het grootste land van de Europese Unie en gebruikt dus ook flink wat energie. Voor een groot deel is het land daarvoor afhankelijk van gas, en daarom ook van Rusland. Maar sinds Poetin besloot Oekraïne binnen te vallen, worstelt Duitsland met zijn energiebehoefte. Door de Nord Stream 2 loopt nog altijd geen gas en de Nord Stream 1 is geregeld dicht voor Russisch onderhoud. Overigens gelooft niet iedereen dat er daadwerkelijk aan de pijpleiding wordt gewerkt; het afsluiten van de Nord Stream 1 wordt veelal gezien als pressiemiddel.

Dat is zonde, want Duitsland was bezig met een heuse Energiewende: een omwenteling waarbij de Duitse economie van de fossiele brandstof af moet en duurzame energie de norm moet worden. Sinds de Russische agressie in Oekraïne verloopt die transitie trager. Duitsland wil ook van kernenergie af – dat besluit leidde eerder al tot kritiek – maar de roep om kerncentrales open te houden klinkt inmiddels steeds sterker.

Toch vinden er, ook in Duitsland, tal van positieve ontwikkelingen in het kader van verduurzaming plaats.

1. Voor negen euro een maand met het openbaar vervoer

Het klonk te mooi om waar te zijn, maar was het niet: het inmiddels befaamde 9-euro-ticket. Met het kaartje (dat slechts negen euro kostte) kon iedereen, ook toeristen, een maand lang onbeperkt met het Duitse openbaar vervoer reizen. De introductie van het ticket was eigenlijk bedoeld om Duitsers te compenseren voor het steeds duurder wordende leven, en dan met name de brandstofprijzen. Alle treinen, bussen, metro’s en trams vielen onder de geldigheid van het kaartje. Alleen voor internationale treinreizen, zoals de ICE vanuit Amsterdam naar Berlijn, moest men de volle mep betalen.

2. De klimaatdoelstellingen werden in 2021 nog aangescherpt, dankzij de rechter

Toenmalig minister van Financiën, Olaf Scholz, kondigde eerder aan dat Duitsland streeft naar een vermindering van de CO2-uitstoot met 65 procent in 2030 en 88 procent in 2040. Daarnaast wil Duitsland in 2045 zo goed als CO2-neutraal zijn. Dat is vijf jaar eerder dan is afgesproken in het klimaatakkoord van Parijs. De plannen kwamen nadat het Duitse Constitutionele Hof in Karlsruhe oordeelde dat de regering niet specifiek benoemt hoe ze de CO2-uitstoot na 2030 wil verlagen.

Lees hier meer over de aangescherpte Duitse klimaatdoelstellingen.

3. Een thermoskan gaat Berlijn verwarmen

In Berlijn wordt een reusachtige thermoskan gebouwd. In het 45 meter hoge bouwwerk kan 56 miljoen liter heet water worden opgeslagen. Het zorgt voor 200 megawatt aan warmte, dat is genoeg om de Berlijnse warmwaterbehoefte in de zomer te leveren. In de winter is de vraag naar warm water groter, dan is de kan genoeg voor 10 procent van de warmtevraag. Hoe dat werkt? Overdag, als er een overvloed aan zonne- en windenergie is, wordt deze warmte ingezet om water tot bijna het kookpunt te verwarmen. Vervolgens wordt het water de toren ingepompt, waar het maximaal 13 uur op temperatuur blijft.

4. Ieder jaar 10 gigawatt aan nieuwe windmolens op het land

Duitsland wil dat ruim 80 procent van de energie die het land verbruikt hernieuwbaar is in 2035. Daarvoor moet het aan de bak. Nu wordt namelijk nog maar 42 procent van de Duitse stroom uit duurzame bronnen gehaald. Om deze doelstelling te behalen moet het vermogen van wind op land verdubbelen. Vanaf 2025 wordt in Duitsland ieder jaar 10 gigawatt aan windmolens op land bijgebouwd. Deelstaten moeten daar ruimte voor gaan vrijmaken. In de zogenaamde wind-op-land-wet staat dat deelstaten gemiddeld 2 procent van hun landoppervlak moeten gebruiken voor windenergie.

Lees hier meer over de nieuwe landwindmolens in Duitsland.

5. Ook de waterstofambitie wordt verdubbeld

Het is niet alleen windenergie waarmee Duitsland in de toekomst ten strijde wil trekken. Ook waterstof gaat een grote rol spelen in het verduurzamen van ons buurland. Waterstof wordt in Duitsland, net als in Nederland, gezien als een mogelijke vervanger van aardgas. Groene waterstof kan waarschijnlijk sectoren verduurzamen die afhankelijk zijn van hoge temperaturen, die niet met elektriciteit gerealiseerd kunnen worden, zoals de staalindustrie. Het doel is om de waterstofproductie te verdubbelen van 5 gigawatt naar 10 gigawatt in 2030, daarvoor wordt 8 miljard euro aan subsidies uitgetrokken. Blauwe waterstof (waterstof gemaakt van fossiele bronnen, waarbij de CO2-uitstoot wordt afgevangen en opgeslagen) wordt overigens uitgesloten van deze subsidies.