De salderingsregeling is één van de belangrijkste maatregelen om te stimuleren dat onze daken vol zonnepanelen komen te liggen. Met de salderingsregeling kunnen huishoudens hun zelf opgewekte stroom afstrepen tegen de stroom die zij gebruiken. Dit levert een simpel rekensommetje op: je energierekening is het bedrag voor de stroom die je hebt gebruikt, min de stroom die je teruglevert. De salderingsregeling verplicht energieleveranciers om teruggeleverde zonnestroom te kopen tegen dezelfde prijs als de consument voor zijn stroom betaalt.
De maatregel is effectief gebleken: ruim 2 miljoen huishoudens hebben zonnepanelen op het dak liggen. Hiermee is Nederland koploper in Europa - nergens wordt er zoveel zonnestroom per hoofd van de bevolking opgewekt als in ons land.
Maar volgens velen -waaronder het kabinet- heeft de salderingsregeling zijn beste tijd gehad. De huidige regeling stamt uit 2014 en is opgetuigd met het idee dat zonnepanelen te duur zijn om zonder subsidie te renderen. Maar er is sindsdien veel veranderd: de prijs van zonnepanelen is fors gedaald, terwijl de energieprijzen flink zijn gestegen. Het grote aantal zonnepanelen levert nu zijn eigen problemen op. De grote hoeveelheid stroom die op zonnige dagen wordt opgewekt, zorgt voor verstoppingen op het elektriciteitsnet - de zogenaamde netcongestie.
Voor- en tegenstanders
Olof van der Gaag, voorzitter van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) vindt de salderingsregeling daarom achterhaald. “De belangrijkste functie van de regeling was om het investeren in zonne-energie rendabel te maken. Maar zonnepanelen zijn goedkoper en productiever geworden. Wat ons betreft betekent dat dat je de regeling kan afbouwen.” De volgende stap in de energietransitie is volgens Van der Gaag om het aanbod beter te laten aansluiten op de vraag. Huishoudens zouden volgens de NVDE gestimuleerd moeten worden om stroom te gebruiken op het moment dat ze het opwekken, of het voor later gebruik op te slaan in thuis- en buurtbatterijen.
De Autoriteit Consument en Markt (ACM) stelt dat de salderingsregeling ervoor zorgt dat armere huishoudens zonder zonnepanelen meebetalen aan de energierekening van gezinnen die wél zonnepanelen kunnen betalen. Op zonnige dagen, wanneer de stroom goedkoop is, leveren zonnepanelen veel stroom. Wanneer de zon minder fel schijnt -bijvoorbeeld in de winter- en de stroomprijzen vaak hoger liggen, trekken zonnepaneelbezitters juist extra stroom van het net. “Iedereen die aangesloten is op het elektriciteitsnet betaalt dus hogere energietarieven om de salderingsregeling van eigenaren van zonnepanelen te financieren. Voor een gemiddeld huishouden gaat het al snel om enkele tientallen euro’s aan extra kosten per maand”, schrijft de ACM.
Ook tegenstanders van het afschaffen van het salderen roeren zich. De Consumentenbond vindt de terugleveringvergoeding die in plaats van de salderingsregeling komt, te mager en pleit voor betere waarborging: consumenten moeten een eerlijke vergoeding krijgen voor de stroom die ze terugleveren.
Woningcorporaties wijzen daarnaast op de ingewikkelde situatie van huurders. Waar 35 procent van de koopwoningen zonnepanelen op het dak heeft liggen, is dat bij slechts 16 procent van de sociale huurwoningen het geval. Aedes, de koepel van woningbouwcorporaties, stelt dat het afschaffen van de salderingsregeling ertoe kan leiden dat huurders én verhuurders afzien van het plaatsen van zonnepanelen. “Het plaatsen van zonnepanelen op huurwoningen is een complex proces”, vertelt woordvoerder Ernst Koelman. “Huurders moeten toestemming geven voor het plaatsen van zonnepanelen. Een deel van die kosten krijgen zij doorberekend in hun servicekosten. Als zij geen zekerheid hebben over de opbrengsten, haken ze mogelijk af.”
Politieke steun onzeker
Het wetsvoorstel van energieminister Jetten om de salderingsregeling af te schaffen, is dinsdag in de Tweede Kamer besproken. Om het gat tussen vraag en aanbod van stroom te dichten, willen de coalitiepartijen VVD, D66 en Christenunie de salderingsregeling versneld afbouwen. Zij stellen voor het geld dat daarmee wordt vrijgespeeld, te gebruiken voor het stimuleren van thuis- en buurtbatterijen.
Tegen de verwachting in keerden de PvdA en GroenLinks zich tegen de nieuwe wet. Zij vinden dat het kabinet meer moet doen om huurders en mensen met een kleiner budget aan de zonnepanelen te krijgen, voor de salderingsregeling kan worden afgeschaft. Het kabinet heeft steun van oppositiepartijen nodig om het voorstel door de Eerste Kamer te krijgen. Of die steun er is, is nog onzeker. Waarschijnlijk wordt volgende week met minister Jetten verder gesproken over het kabinetsvoorstel.
Meer over zonnestroom:
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
