Groene stroom op land in de lift, maar geplande projecten worden steeds vaker afgeblazen

Het Planbureau voor de Leefomgeving publiceerde gisteren een rapport waarin de voortgang van de Regionale Energiestrategieën (RES) onder de loep is genomen. In deze akkoorden hebben gemeentes, provincies en waterschappen afspraken gemaakt over het opwekken van energie uit wind en zon. Het doel om in 2030 minimaal 35 terawattuur per jaar op te wekken met windmolens en zonneparken lijkt gehaald te gaan worden. Maar het aantal geplande projecten neemt af. Hierdoor raken ambities zoals het CO2-neutraal maken van de energievoorziening voor 2045 uit zicht.

Volgens het Planbureau is de opbrengst van de zon- en windprojecten die onderdeel zijn van de RES het afgelopen jaar met 4 terawattuur naar 21 terawattuur gegroeid. De verwachting is dat dit in 2030 jaarlijks 41 terawattuur kan zijn. Daarmee wordt de doelstelling van 35 terawattuur ruimschoots gehaald. Maar tegelijkertijd is het afgelopen jaar 4 terawattuur aan toekomstige projecten op de tekentafel gesneuveld.

Netcongestie

Het steeds voller rakende stroomnetwerk is hier volgens het Planbureau de belangrijkste oorzaak van. In grote delen van Nederland is er op dit moment geen ruimte op het stroomnet om grote zonneparken aan te sluiten. Hierdoor worden projecten afgeblazen of uitgesteld. Bij windmolenparken speelt dit probleem in mindere mate. De ontwikkeling daarvan duurt langer, waardoor netbeheerders meer tijd hebben om aansluitingen te organiseren. Windmolenparken lijden dan weer sterk onder verzet van burgers tegen het plaatsen van grote windturbines in de buurt.

Lees ook: Wat zijn de korte termijn oplossingen voor netcongestie?

Bestuurlijke koudwatervrees

Olof van der Gaag, voorzitter van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE), ziet koudwatervrees bij gemeentelijke en provinciale bestuurders om werk te maken van de energietransitie. Naast dat zij zich laten afschrikken door boze burgers, hebben zij volgens hem onvoldoende oog voor de mix van verschillende energiebronnen. Hierdoor zijn er relatief veel zonneparken aangelegd, wat netcongestie uiteindelijk in hand werkt. “Wethouders en gedeputeerden kijken naar wat goed ligt bij de bevolking, en niet naar wat goed is voor de energiemix. Zij worden op geen enkele manier beloond voor het efficiënt inrichten van het energienetwerk.”

Van der Gaag pleit voor meer ambitie bij het verduurzamen van de elektriciteitsvoorziening. “Het gevoel van urgentie lijkt te zijn weggezakt. Toen de RES startte lagen er allemaal mooie plannen die de verwachtingen overtroffen. Door de voortvarende start is het gevoel ontstaan dat we al min of meer klaar waren.” Maar, benadrukt Van der Gaag, de doelstellingen voor 2030 zijn pas het begin van de verduurzaming van de stroomvoorziening. “Als we 35 terawattuur groene stroom opwekken, zijn we nog lang niet klaar. In vrijwel alle sectoren gaat de vraag naar elektriciteit de komende decennia alleen maar toenemen.”

Lees ook: Aanleg zonneparken stagneert door hoge kosten