Changemaker Marjan Minnesma: "Ieder huis van het gas af is er één"

“30 procent van alle CO2-uitstoot komt van de gebouwde omgeving. Hoe kunnen we mensen verleiden om te stoppen met het gebruik van aardgas en over te stappen op zonnepanelen?”, zegt Marjan Minnesma, naast oprichter van Urgenda ook directeur-bestuurder van Thuisbaas. “Mensen willen dat alleen doen als de maandlasten niet omhoog gaan en het ze makkelijk wordt gemaakt.” Dus bedacht ze Thuisbaas, en rekende ze met het team uit wat je in vijftien jaar aan energiekosten kwijt bent: zo’n 35.000 euro. “Voor dat bedrag moet het lukken om je huis energieneutraal te maken. Dus om een warmtepomp, zonnepanelen en een ander fornuis aan te schaffen. Dat bedrag kun je lenen bij de bank.”

Lukt het altijd om voor dat bedrag een huis van het gas af te krijgen?

“In het begin waren we roomser dan de paus en gingen we alleen voor energieneutraal. Als je op je dak zestien panelen kwijt kon, en dat was niet genoeg om energieneutraal te worden, dan deden we het niet. Nu zeggen we: ieder huis van het gas af is er één. Want in steden hebben mensen vaak niet eens een eigen dak. Maar ook daar kunnen ze van het gas af, door over te stappen op infraroodpanelen bijvoorbeeld. Of met lucht-lucht warmtepompen, daar kun je in de zomer ook je huis mee koelen. We zijn daar veel flexibeler in geworden. Helemaal energieneutraal hoeft niet, als je maar van het gas af gaat.”

Voor wie is Thuisbaas er?

“We zijn begonnen voor particulieren. Later klopte ook de woningcorporaties aan. Ze waren verbaasd dat ons het lukte om voor dit bedrag huizen van het gas af te helpen. Dat kostten hen veel meer geld. Dat kwam omdat installateurs waren opgeleid om eerst goed te isoleren en daarna pas over te gaan op een warmtepomp. Men hield vast aan de ‘Trias Energetica’: eerst extreem isoleren en dan pas zonne-energie inzetten.

Wij zien dat anders: je hebt wel goed dubbel glas nodig, maar extreem isoleren hoeft niet. Dat maakt het namelijk veel te duur om van het gas af te gaan. Als jij een slecht geïsoleerd huis hebt met dubbel glas kun je aan de warmtepomp. Destijds konden mensen die gedachtesprong niet maken. Wij proberen dit verhaal en alles wat wij in de afgelopen tien jaar geleerd hebben nu zoveel mogelijk te verspreiden. We móéten er vanaf dat men denkt dat je eerst alles moet isoleren voordat je aan de warmtepomp gaat. Of dat je per se vloerverwarming moet hebben. Ja, je moet wel een aantal radiatoren vervangen, want een warmtepomp heeft een lagere temperatuur dan je cv-ketel. Maar als jij de verwarming in de slaapkamer nooit gebruikt, kun je die radiator prima laten hangen.”

Merken jullie meer animo nu de gasprijzen zo hoog zijn?

“Zeker, we hebben nu een wachtlijst met meer dan 800 huishoudens. Ik hoop dat installateurs nu ook gaan inspringen op die vraag, want die is enorm. Toen we Thuisbaas oprichtten in 2012 dachten we dat we het snel over konden geven aan de markt. Dat is hoe we het normaal doen met dit soort initiatieven. Maar zo’n vaart liep het niet. Vier jaar geleden begon het echt te lopen, en sinds vorig jaar loopt het storm. Omdat er nu zoveel vraag is om van het gas af te gaan kunnen we helaas niet alle mensen snel helpen. We hebben maar een paar monteurs in dienst. Maar we geven nog wel adviezen. Met dat advies, afgestemd op jouw woning, kun je dan zelf naar een installateur.”

Hoe combineer je het werk van Thuisbaas met Urgenda?

“Het gaat nu een beetje half-half. Daarom wil ik graag dat de markt dit oppakt. Wij willen als Urgenda geen geld verdienen, maar vinden het belangrijk dat de boodschap verspreid wordt. We laten hiermee zien dat het mogelijk is om de uitstoot in de gebouwde omgeving omlaag te brengen. En dat je op een betaalbare manier van het aardgas afkunt. We hopen dat ondernemende installateurs nu inspringen op die vraag.”