Bill Gates investeert in Nederlandse warmtebatterij en ijzerpoeder

De startups ontvangen beiden geld om hun technologieën verder te ontwikkelen. Batterijbouwer Cellcius krijgt geld om een jaar onderzoek te doen naar de ontwikkeling van hun zoutbatterij. En ijzerbrandstof-ontwikkelaar RIFT krijgt voor twee jaar geld en ondersteuning om hun nieuwe, hernieuwbare energiebron op de markt te brengen. Cellcius en RIFT komen allebei voort uit onderzoeksgroepen van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/E).

Cellcius

Cellcius is door de hoogleraar Technische Natuurkunde Olof Adan opgezet, in samenwerking met TNO. Met zijn onderzoeksgroep werkt Adan al tien jaar aan het ontwikkelen van een warmtebatterij op basis van zout. Door restwarmte uit de industrie op te slaan in zout, kan het op andere plekken gebruikt worden. Bijvoorbeeld om huizen mee te verwarmen.

De techniek werkt verrassend simpel. Restwarmte van industriële processen wordt langs zoutkorrels geleid. Die slaan warmte op - met weinig energieverlies en in theorie voor onbeperkte tijd. Het reservoir met kaliumcarbonaat wordt vervoerd naar de plek waar warmte nodig is. Door daar waterdamp langs de zoutkorrels te leiden, geven ze energie terug aan een warmtewisselaar. Hiermee kunnen gebouwen verwarmd worden. Het systeem levert warmte rond de 65 graden, en kan zo worden aangesloten op bestaande cv-installaties.

Een voordeel van de technologie is dat het heel lokaal kan worden toegepast, waardoor er geen uitgebreide warmtenetten nodig zijn. Een installatie ter grootte van een transformatorhuisje kan een heel huizenblok van warmte voorzien.

Veel restwarmte in de industrie blijft op dit moment ongebruikt - denk aan de warmte van fabrieken, datacentra en de glastuinbouw. Met afvalwarmte van bedrijven kan, zonder extra uitstoot, elders de verwarming loeien. Cellcius denkt dat meer dan drie miljoen Nederlandse huishoudens met hun zoutbatterij van warmte zouden kunnen worden voorzien.

Lees ook: Gesmolten zout: goed voor kerncentrale en als energieopslag

RIFT

RIFT (Renewable Iron Fuel Technology) is een eveneens Eindhovense startup die door het investeringsfonds van Bill Gates ondersteund gaat worden. Het bedrijf komt voort uit een studentenproject van de TU Eindhoven en ziet in ijzerpoeder een duurzaam alternatief voor fossiele brandstoffen.

RIFT wekt energie op door ijzerpoeder - een afvalproduct uit de staalindustrie - te verbranden. Het grote voordeel ten opzichte van de verbranding van fossiele brandstoffen is dat hierbij geen CO2 vrijkomt. Het verbrandingsproces levert roest op, wat met behulp van waterstof weer tot nieuw staal gemaakt kan worden. Als hiervoor groene waterstof wordt gebruikt, ontstaat er in theorie een emissie-arme en circulaire energiebron.

Eindhovense ingenieurs timmeren al langer aan de weg met ijzerpoeder. Hoogleraar verbrandingstechnologie Philip de Goey en het Metal Power Consortium, geleid door onder andere de TU Eindhoven en Metalot, staan aan de basis van deze technologie. Zij werken al een aantal jaar aan de eerste commerciële installatie voor de verbranding van ijzerpoeder bij een bierbrouwerij van Swinkels Family Brewers. In Helmond startte RIFT eerder dit jaar een proef waarbij vijfhonderd huizen met ijzerbrandstof van warmte worden voorzien.

Met de hulp van Breakthrough Energy wil het bedrijf hun productie gaan opschalen. “Het is een eer en een grote kans om als eerste bedrijf in Nederland deze ondersteuning te ontvangen. Dit investeringsprogramma stelt ons in staat de ontwikkeling verder te versnellen, vooral voor industrieën die niet zomaar op afzienbare termijn koolstofarmer en milieuvriendelijker te maken zijn”, zegt CEO Mark Verhagen in een persbericht.

Lees ook: Helmond krijgt CO2-vrije warmte dankzij verbranding ijzerpoeder

Breakthrough Energy

Breakthrough Energy is een groen investeringsvehikel van Bill Gates dat zich inzet om een net-zero economie in 2050 mogelijk te maken. Dat doet het fonds door wereldwijd te investeren in bedrijven op het gebied van onder andere energieproductie- en opslag, nieuwe bouwmaterialen en landbouw. Uit honderden aangemelde bedrijven heeft het fonds dit jaar bijna dertig bedrijven, waaronder RIFT, opgenomen in hun zogenaamde Fellow-programma. Hierbij krijgen bedrijven intensieve ondersteuning om hun technologie naar de markt te brengen. Cellcius is opgenomen in het kleinere broertje van het Fellow-programma, de Explorer Grants.