Aanleg zonneparken stagneert door hoge kosten

De eerste acht maanden van dit jaar werden in Nederland 32 procent minder zonneweides en zonnedaken aangelegd dan in dezelfde periode vorig jaar. Dit meldt het Financieele Dagblad. De kosten van zowel materialen als arbeid zijn enorm gestegen. Dit maakt de economische perspectieven voor zonnestroomprojecten somber.

Op het eerste gezicht lijkt dat misschien vreemd - elektriciteitsprijzen staan de afgelopen maanden op recordhoogtes. Maar de businesscase van grootschalige zonnestroomprojecten wordt gebaseerd op te verwachten elektriciteitsprijzen in de komende 15 tot 20 jaar, en niet die van vandaag. Daarom is op basis van de huidige kosten en te verwachten elektriciteitsprijzen de winstgevendheid van veel zonnestroomprojecten onvoldoende gegarandeerd. De onvoorspelbaarheid van de energiemarkt belemmert zo de verdere uitrol van zonne-energie.

Extra kosten

Wijnand van Hooff, directeur van branchevereniging Holland Solar, herkent deze ontwikkeling. Volgens hem is het op dit moment voor veel grootschalige zonnestroomprojecten lastig om de businesscase sluitend te krijgen. Naast de gestegen kosten, wijst hij op de complexe wet- en regelgeving waar zonneprojecten aan moeten voldoen. “Aan zonneparken worden hoge eisen gesteld ten aanzien van esthetiek, ecologie en biodiversiteit. Ook het betrekken van de omgeving bij de ontwikkeling van een zonnepark maken het project steeds duurder."

Maarten de Groot, communicatiemanager bij zonneparkontwikkelaar Groenleven, beaamt dit. “Duurzame energieprojecten moeten door allerlei hoepels springen voordat er groen licht komt.” Hij noemt als voorbeeld de eis dat 50 procent van de financiering van zonneparken uit participatie van de omgeving komt. “Wij zijn daar zeker voorstander van. Maar door zonneparken met zoveel regels in te kleden, wordt de ontwikkeling erg uitdagend.”

Lees ook: Afbouwen SDE++ regeling funest voor innovatieve zonneparken met dubbelfunctie

Oplossingen

Daarom pleiten zowel Holland Solar als Groenleven voor nieuwe subsidieregelingen. Van Hooff vertelt dat er vergevorderde gesprekken met de overheid lopen om een zogenaamd kwaliteitsbudget in te voeren. Vanuit dit kwaliteitsbudget moeten de extra kosten die worden gemaakt voor het inpassen van zonneparken in de omgeving worden gesubsidieerd. Voor grote zonnedaken wordt aan een vergelijkbare regeling gewerkt om constructief zwakke daken toch in te kunnen zetten voor de energietransitie - zonder dat de versterking van het dak ervoor zorgt dat de begroting niet rond komt.

De Groot wijst er op dat de huidige subsidieregelingen er vanuit gaan dat de kosten voor het ontwikkelen van zonneparken alleen maar dalen, en daarom jaar op jaar worden teruggeschroefd. Dit lijkt gezien de huidige ontwikkelingen niet langer wenselijk.

Voor de iets langere termijn stelt Van Hooff voor om een systeem in te voeren waarbij de overheid de sector bijstaat op het moment dat de elektriciteitsprijs onder een vooraf bepaalde minimumprijs duikt, en dat de overheid geld toe krijgt op het moment dat de elektriciteitsprijs boven een vooraf vastgestelde maximumprijs komt. Zo denkt hij dat de investeringszekerheid wordt vergroot, terwijl voorkomen wordt dat energiebedrijven gigantische winsten maken.

Van Hooff ziet ook nog een klein voordeeltje in de huidige hoge prijzen waarmee de projectontwikkelaars worden geconfronteerd. Op dit moment komt het leeuwendeel van de zonnepanelen uit China. De gestegen prijzen van zonnepanelen stimuleren mogelijk het opzetten van fabrieken van zonnecellen en -panelen dichter bij huis. Dit kan op termijn de Europese energie-autonomie aanzienlijk vergroten.

Lees ook: Als het aan GroenLeven ligt, telen we straks al ons fruit onder zonnepanelen