Na ’s werelds eerste recycle-oplossing voor schoenen, heeft Nederland nog een recycleprimeur te pakken. Deze installatie verwerkt kleding van allerlei stofsoorten, dus ongeacht de vezel, en zowel het voorsorteren als het verwijderen van vervuiling gebeurt automatisch. Volgens Textiles2Textiles is dat voor het eerst. Kim Poldner, lector circulaire business en duurzame mode-expert, vindt het ook een opmerkelijke innovatie: “Voor zover ik weet bestond deze Trimclean-machine nog niet.”
Textiles2Textiles is een partnership tussen sorteerbedrijf Wieland Textiles en software-ontwerper Retail Experts. De laatste heeft de automatisering ingebouwd in het recyclingcentrum, of zoals hij het zelf noemt: ‘Fiber Farm’. Door te recyclen, zijn gebruikelijke ‘farms’ voor bijvoorbeeld katoenteelt namelijk niet meer nodig,
Hoe het werkt
De oude, ofwel wel ‘post-consumer’ kleding, die wordt aangeleverd, gaat eerst door de wasstraat. Gedragen textiel bevat namelijk zo’n 10 tot 15 procent aan niet-textiele vervuiling en dat moet eruit. Vervolgens wordt al het niet-herdraagbare textiel gesorteerd naar kleur en samenstelling, een geautomatiseerd proces: de software kan die informatie optisch detecteren en de kleding daarna in groepjes verdelen.
Volgens Wieland directeur Hans Bon kan elke soort textiel door de machinestraat, zolang het maar uit één stof bestaat. Dat mag gerust een blend zijn. “Als een bepaalde samenstelling zoals 80-20 katoen-polyester populair is op de markt en vaak voorkomt, kunnen we die zo weer als clipping ( schone stof, red) doorverkopen.” Doordat de reflectie van licht op zo’n stof anders is, kan de machine zo’n mix snel identificeren.
Vervolgens gaat het textiel per gesorteerde categorie in een wederom geautomatiseerde cutting & cleaning straat, waarbij alle knopen, ritsen, labels, borduursels eruit gaan. Normaal is dat knipwerk – mensenwerk, wat de schaalbaarheid van recycling belemmert.
Textiel recyclen gaat meestal per vezelsoort
Er bestaan al recycling-centrales voor textiel, ook op schaal, maar die zijn meestal gericht op een bepaald type textielafval. Zo ontwikkelde het Hong Kong Research Institute of Textiles and Apparel (HKRITA) een machine die katoen-polyestermengsels kan scheiden en recyclen tot nieuwe vezels. En in Zweden staat een plant van Renewcell die katoen afbreekt tot pulp. Modeproducenten maken daar weer viscose van. Dat de trim-clean-technologie van Textiles2Textiles elk type vezel kan detecteren en verwerken, is dus bijzonder.
Liefst van stof tot stof
Aan het einde van de installatie verschijnen schone stukjes stof, ook wel clippings genoemd, die meteen de verwerkende industrie in kunnen. Textiles2Textiles werkt bijvoorbeeld samen met Nederlands merk Loop.a life, dat de clippings nog verder uit elkaar haalt en het samen met een stuk ‘virgin’ materiaal tot nieuwe garens spint.
Bon merkt op dat er veel meer handige toepassingen in gebruik zijn, maar dat die niet circulair zijn, bijvoorbeeld bedrijven die het materiaal gebruiken voor auto-dashboards, matrassen of als isolatie in de muur. De cirkel is pas gesloten op het moment dat oude kleding nieuwe kleding is geworden. ‘Textile-to-textile’ heet dat.
Kleding blijft grotendeels niet-recyclebaar
De installatie in Wormerveer kan elke soort stof in behandeling nemen, maar niet elk kledingstuk. Het gaat dan specifiek om de items die uit laagjes bestaan. Als voorbeeld noemt Bon een katoenen colbert met een polyester voering. Het uit elkaar halen van die lagen is te complex en werkt nog niet op schaal. “Dan kom je uit bij design voor circulariteit”, zegt Bon.
“Die technieken zijn er wel, maar ze wordt helemaal nog niet gebruikt.” Bon doelt op slimme manieren om kleding modulair te ontwerpen, zodat de onderdelen makkelijk uit elkaar kunnen worden gehaald. Belgisch bedrijf Resortecs werkt bijvoorbeeld aan garens die oplossen bij warme temperaturen, wat recycleren makkelijker maakt.
Pilot laat zien dat het kan
Perfect zijn de machines op de Fiber Farm nog niet. Ze gebruiken namelijk veel elektra en draaien momenteel nog niet op groene stroom. De capaciteit moet ook nog omhoog tot 1500 kilo oude kleding per uur, maar dat is het punt niet, benadrukt Bon. “Het gaat om het aantonen van de schaalbaarheid van zo’n systeem. Zet drie machines naast elkaar en je kunt ineens enorme volumes wegwerken. We willen met wat we in Wormerveer hebben staan laten zien aan de wereld dat het kan, op industriële wijze.”
Meer lezen?
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
