Natuurrubber, dat gebruikt wordt voor alles wat elastisch moet zijn, is een veelgevraagd materiaal. Toch is er maar één bron beschikbaar op de wereld: de rubberboom, die alleen groeit in tropische gebieden. Daar kapt men regenwoud om de bomen aan te leggen, en als die na zeven jaar eindelijk rubber produceren moet de grondstof met schepen en vrachtwagens ook nog de hele wereld over. Een product met een grote voetafdruk, dus.
Rubber in de wortels
Het alternatieve synthetische rubber is niet veel beter. Het heeft niet alleen niet dezelfde eigenschappen, je hebt er ook fossiele stoffen voor nodig met alle vervuiling van dien. Daarom zoekt een consortium van Nederlandse universiteiten en bedrijven naar een alternatief, in de vorm van de paardenbloemen. Deze bevat (een beetje) grondstof voor rubber, die de onderzoekers met enzymen en andere duurzame extractie methode uit de wortels willen halen om zo een andere bron te hebben voor het gewilde materiaal.
De Provincie Gelderland gaf het consortium een subsidie voor onderzoek naar deze methode. Het lukt nu al om rubber uit de wortels te halen, maar om dit op grotere schaal te doen en de productie van paardenbloemen te perfectioneren is geld nodig.
Lees ook: Rubber van oude autobanden maakt spoorweg duurzaam
Want hoewel je paardenbloemen in elke scheur in de weg ziet groeien, is grootschalige productie niet makkelijk. “Neem alleen al het oogsten van zaadjes; dat is in de buitenlucht ingewikkeld, omdat de pluisjes weg worden geblazen”, vertelt Bas Barenbrug, een van de directors van Lion-Flex, het bedrijf dat werkt aan de paardenbloemen.
Hij wil dus een manier vinden om de zaadwinning te vergemakkelijken en de productie van de wortel te optimaliseren. Vervolgens moeten de wortels tot rubber gemaakt worden, en dat doen Barenbrug en collega’s het liefst met een biobased proces, bijvoorbeeld met enzymen. “Dat is de duurzaamste manier om het rubber te winnen.”
Industrie wil graag meer betalen
Het is de onderzoekers al gelukt om op kleine schaal het rubber uit de paardenbloemen te halen. Maar de opbrengst is nog niet hoog genoeg, en dat maakt het veel duurder dan rubber uit een boom. “De industrie vindt dat niet eens een groot probleem”, zegt Barenbrug, “Omdat het duurzaam is. Daar betalen ze graag meer voor.” Maar door de Russiche paardenbloem te kruisen met de veel grotere Nederlandse variant - die van nature geen latex in de wortels heeft - hoopt het consortium een hogere opbrengst te halen. 750 kilo per hectare, in het beste geval.
Als dat lukt, is er een significante hoeveelheid rubber te maken op een heleboel plekken op aarde. Paardenbloemen groeien immers in bijna alle klimaten goed. “Je kan dan een veld aanleggen naast de rubberfabriek. Dat scheelt enorm veel transport. En door verantwoord te produceren zorg je ook goed voor extra biodiversiteit en het milieu.”
CO2-vrije toekomst
Barenbrug denkt niet dat paardenbloemen al het rubber op aarde kunnen leveren. “De vraag naar natuurrubber is zo groot, en neemt jaarlijks toe, dat dat nooit alleen uit paardenbloemen kan komen. Maar als duurzaam alternatief kan het wel degelijk een verschil maken, samen met andere oplossingen." Het project laat zien hoe er nieuwe manieren moeten worden gevonden om in een CO2-vrije toekomst alsnog de nuttige producten te maken waar we zo aan gewend zijn.
Beeld: Adobe Stock
schrijf je in voor de nieuwsbrief
Wil jij iedere ochtend rond 7 uur het laatste nieuws over duurzaamheid ontvangen? Dat kan!
Schrijf je nu in
