Cathy van Beek is verpleegkundige, bestuurskundige en veranderkundige en heeft meer dan 20 jaar ervaring als bestuurder in de zorg. Van 2011 tot 2018 was ze bestuurder van het Radboudumc in Nijmegen, met als aandachtsveld Patiëntenzorg; Kwaliteit en Veiligheid. In 2018 kreeg zij van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport de opdracht als Kwartiermaker duurzame zorg. Ze is lid van de Sustainability Board van de Gemeente Nijmegen en ambassadeur Zorg van MVO-Nederland. In 2017 kwam ze op positie 47 binnen op de Top 100 duurzaamste denkers en doeners van het Dagblad Trouw.
"Door zorgprofessionals zelf uit te dagen en te inspireren is echt een groene beweging aan het ontstaan, dat zie ik"
Visie
“Mijn ouders waren streng gereformeerd en geloofden in ‘rentmeesterschap’; dat wij de aarde in bruikleen hebben en we haar ongeschonden moeten doorgeven. Mijn vader was naast leraar ook voorzitter van een studievereniging van die kerk, en ik weet nog goed dat hij in 1975 al iemand van de Club van Rome had uitgenodigd om een lezing te geven. Kortom, duurzaam denken heb ik van huis uit meegekregen. Pas recent dringt het besef door dat de zorgsector goed is voor 7 procent van de CO2-uitstoot. Als bestuurder van het Radboudumc stelde ik in 2012 voor om duurzaamheid op de agenda te zetten. Iets later vroeg oud premier Jan Peter Balkenende aan onze voorzitter of het Radboudumc zich wilde aansluiten bij MVO-Nederland. Vanaf dat moment kreeg ik duurzaamheid als rol erbij, en dat heb ik met hart en ziel op mij genomen.
Mijn motivatie is dat als je in je eigen cirkel van invloed je zorg uitspreekt en vertelt hoe het ook anders kan, er vanzelf een olievlek ontstaat die zich steeds verder uitstrekt. Dat merkten we ook toen de Groene OK als beweging ontstond, voor álle zorgprofessionals op de OK die willen nadenken over verduurzaming. Omdat je niet zegt: 'Nu moeten we groen doen omdat de chirurgen dat willen', maar het betekenis geeft als een belangrijke club waar iedereen graag bij wil horen. Zo ontketen je beweging in plaats van weerstand.
Door corona is ook in de zorg meer bewustzijn ontstaan over onze enorme wegwerpcultuur. Er is zóveel afval in de verpleeghuizen, ziekenhuizen, op de IC’s, en bij de huisartsen. Bakken vol. Daarom waren we erg blij toen NEN een speciale standaard voor het hergebruik van disposable beschemingsmateriaal vaststelde gedurende de coronacrisis. Het is daarnaast enorm van belang om zoveel mogelijk zorgorganisaties mee te krijgen. Naar een inkoopmacht van N=1 luisteren de grote farmaceuten niet. Maar als alle ziekenhuizen in Nederland meer materialen willen inkopen die hergebruikt kunnen worden, heeft het wel impact. En als alle apothekersassistenten voortaan zeggen tegen de klanten dat ze overtollige medicijnen terug kunnen brengen, zodat deze niet in het riool verdwijnen maar via de apotheek naar de afvalverwerker gebracht kunnen worden. Zo krijg je impact; de apotheker samen met de apothekersassistent.”
Leiderschap
“SDG 17 gaat over samenwerken. Ik geloof dan ook niet in de grote groene goeroes. Initiatieven kunnen bottom-up, top-down en diagonaal ontstaan om samen aan ronde tafels werkbare oplossingen te bedenken. Dat interdisciplinaire is wat we nodig hebben om dit veelkoppige monster van de Klimaatcrisis aan te pakken. Waar zit de inhoudelijke kennis, waar zit de veranderbereidheid. En schroom niet om te erkennen dat we het soms ook niet weten, dan is er wetenschappelijk onderzoek nodig. Daarnaast: practice what you preach. Daar ben ik mij van bewust en daarom reis met de trein of ik zoom.
Ondertussen zie ik de beweging weerspiegelen op LinkedIn. Zoals laatst een post van Maria Koijk, een kunstenares die op confronterende wijze heeft geillustreerd hoeveel afval haar eigen operatie had gegenereerd. Haar filmpje is viraal gegaan en zij is inmiddels ambassadeur geworden van de Green Deal Duurzame Zorg.”
Impact
“Een groene entiteit neerzetten waar mensen zich aan willen verbinden, waardoor ze worden meegezogen in het duurzaamheidsdenken, heeft een enorme impact. Dat is nu nog hip, maar wordt straks het nieuwe normaal. Je kunt preken over dat de planeet onleefbaar wordt als we niets doen, maar dat weet iedereen inmiddels wel en het biedt geen handelingsperspectief. Door zorgprofessionals zelf uit te dagen en te inspireren is echt een groene beweging aan het ontstaan, dat zie ik. Ook Diederik Gommers vertelde me dat hij door corona ook overtuigd is geraakt dat het anders moet en als voorzitter van de Intensivisten geeft hij nu leiding aan de groene IC.
De jonge generatie is nu aan zet. Ik voel me daar enorm bezwaard over. Ik vind het daarom echt belangrijk dat duurzaamheid in het integrale beleid van ziekenhuizen wordt opgenomen. Dan voelen alle medewerkers zich geïnspireerd en gesteund en wordt het zo een onstuitbare beweging. Ik ben pas tevreden als het bij alle zorgmedewerkers op de radar staat. En als het bij alle raden van bestuur vanzelfsprekend integraal onderdeel van de strategie is geworden. Alleen zo reduceren we de footprint van de zorg zo snel mogelijk van 7 procent naar nul.”
